Po drugie: Autostrada wodna na Wiśle. Próg wodny na Wiśle pod znakiem zapytania

Marcin Nowicki, nasz Czytelnik i zarazem ekspert Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową, alarmuje jednak, że nie znalazły się w nim kluczowe dla rzeki zapisy dotyczące stopnia wodnego poniżej Włocławka, jego wątpliwości podzielają eksperci. W dokumencie całościowo ujęte zostały m.in. wody powierzchniowe, obszary chronione ze względu na walory przyrodnicze, potencjalne zagrożenia powodziowe.

"Głównym priorytetem w obszarze dorzecza Wisły jest ochrona przeciwpowodziowa i przeciwdziałanie skutkom suszy. Postępująca zabudowa dolin rzecznych i obszarów podmokłych odbywa się kosztem obszarów retencji wód powodziowych i skutkuje zwiększeniem ryzyka występowania podtopień. Jednocześnie stan obiektów hydrotechnicznych warunkujących poprawne działanie systemu przeciwpowodziowego w wielu miejscach budzi zastrzeżenia. Licznie podejmowane działania naprawcze i modernizacyjne (prace utrzymaniowe istniejących obiektów i urządzeń hydrotechnicznych), stanowią odpowiedź na lokalne potrzeby w zakresie doraźnie prowadzonej gospodarki wodnej, zgłaszane przez organizacje samorządowe oraz Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej" - napisali autorzy opracowania przygotowywanego przez niemal setkę ekspertów, formułując w ten sposób "potrzeby i priorytety strategiczne dla obszaru dorzecza".

Autorzy opracowania wskazują, że dla Polski zasadniczym problemem są ograniczone zasoby wody. Ocenili też ponad 1,5 tysiąca inwestycji (w tym ponad 300 już zakończonych), z których jak wskazują 1282 nie wpływa negatywnie na osiągnięcie dobrego stanu wód lub nie pogorszą tego stanu (mniej więcej jedna trzecia z nich dotyczyła Dolnej Wisły - czyli obszaru leżącego poniżej Włocławka). Zdecydowana większość rekomendacji planistów Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej dotyczy bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, inne dotyczą m.in. rolnictwa i ochrony przed suszą. Źródłem finansowania kolejnych inwestycji mogą stać się fundusze unijne z perspektywy 2014-2020. Dokument czeka dziś jedynie na akceptację Rady Ministrów.

- W masterplanach zmieniono w nich wcześniejsze zapisy o stopniu wodnym na Wiśle poniżej Włocławka. Nowy zapis mówi o braku nadrzędnego interesu społecznego i ogranicza znaczenie tej inwestycji jedynie do aspektu energetycznego. Jest też szereg bardziej szczegółowych stwierdzeń idących w stronę umniejszania znaczenia tej inwestycji - podkreśla ekonomista Marcin Nowicki z Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową.

Jego zdanie potwierdzają eksperci, którzy alarmują, że próg wodny, który w dwóch konsultowanych społecznie wersjach masterplanu był traktowany jako "nadrzędny interes społeczny" (co umożliwiało jego realizację, mimo restrykcyjnych zapisów dotyczących ochrony obszarów Natura 2000) ostatecznie z dokumentów zniknął i pojawia się jedynie w jednym z załączników, na... ostatnim miejscu wśród listy 252.

- W przypadku realizacji stopnia wodnego poniżej Włocławka realizacja nadrzędnego interesu społecznego jest wszechstronna. Oznacza przede wszystkim zwiększenie bezpieczeństwa powodziowego w regionie, zabezpieczenie istniejącego stopnia we Włocławku przed katastrofą, umożliwienie transportu wodnego i udrożnienie żeglugi, rozwój gospodarczy, turystyczny i wiele innych przesłanek. Jako główny cel inwestycji została jednak wpisana "realizacja elektrowni wodnej" na nowym stopniu - mamy więc do czynienia z hydroenergetyką, a ona nie jest traktowana jako cel nadrzędny - wymienia jedna z osób znająca szczegóły dokumentu.