Mariusz baar

Czy w okolicach Tawęcina w pobliżu Lęborka znajduje się zbiorowa mogiła ofiar Marszu Śmierci? Wiele wskazuje na to, że tak.

Broni nie było wiele, jeśli już, to butelki z benzyną – wspominał Powstanie Warszawskie Edward Anders, jeden z więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Stutthof. – Ciemność, trupy, śmierdząca woda po pas, do tego gaz i szczury – tak przeprawę kanałami wspominały natomiast Helena Majkowska i Maria Kowalska – warszawskie Kobiety-Pistolety, które także zostały zesłane do Stutthofu.

Po ponad 76 latach, oskarżono byłą sekretarkę obozu koncentracyjnego KL Stutthof. 96-latka ma stanąć przed sądem we wrześniu 2021 r. Śledczy ze Szlezwiku-Holsztynu zarzucają jej współudział w zabójstwach i usiłowanie zabójstw ponad 11 000 ludzi. – W sposób oczywisty rodzi się pytanie, dlaczego sprawiedliwość upomniała się o nich tak późno? – tak procesy członków dawnej załogi obozu komentował Piotr Tarnowski, dyrektor Muzeum Stutthof w Sztutowie.

Obóz koncentracyjny, wszystko to, co się wokół niego działo, także rozkazy o rozpoczęciu Marszu Śmierci, były jednym wielkim szaleństwem – mówi Piotr Tarnowski, dyrektor Muzeum Stutthof w Sztutowie. Rozmawiamy o uroczystościach rocznicowych w dobie pandemii, o zachowaniu pamięci w czasach koronawirusa i momencie, w którym przy życiu zostali nieliczni Świadkowie Historii.

Wizyta Heinricha Himmlera jest pewnym pomostem w dziejach obozu w Stutthofie. Ona zmieniła ten pierwotny, mały, peryferyjny obiekt na typowy niemiecki obóz koncentracyjny z czasów II wojny światowej, element polityki masowej zagłady. Wystarczyło kilkadziesiąt minut pewnego smutnego dnia – mówi dr Marcin Owsiński, historyk Muzeum Stutthof, autor książki „Dwie godziny w listopadzie”, w której analizuje dzięki nowej technologii zachowane zdjęcia z tamtego wydarzenia oraz inne źródła z epoki.

KL Stutthof był najdłużej działającym obozem koncentracyjnym i zagłady na terenie współczesnej Polski i w Europie. 2 września 1939 roku trafił tam pierwszy transport więźniów. Ostatni więźniowie na wyzwolenie musieli czekać do końca wojny, do 9 maja 1945 roku. W 81 rocznicę tego wydarzenia publikujemy rozmowę z Czesławem Lewandowskim, jednym z nielicznych żyjących więźniów tej fabryki śmierci. Moim obowiązkiem, obowiązkiem byłego więźnia obozu Stutthof jest wszędzie mówić o jego potworności. O pozbawieniu więźniów człowieczeństwa. O terrorze. O strasznych przeżyciach i gehennie więźniów. I głośno wołać: nigdy więcej takich potworności! - w rozmowie z Anitą Czupryn mówi Czesław Lewandowski.

W Hamburgu zakończył się proces byłego strażnika niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof w Sztutowie. Mający obecnie 93 lata Bruno D. został uznany winnym współudziału w morderstwie 5232 więźniów oraz w jednym przypadku za próbę zabójstwa.

W tym roku na dzień 9 maja przypada 75. rocznica wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Sztutowie. W godzinach 11:00-13:00 Muzeum zostało otwarte dla wszystkich chcących złożyć hołd ofiarom KL Stutthof.

75 lat temu świat również chorował. Jednym z objawów były dymiące kominy krematoriów – mówi dyrektor Muzeum Stutthof i zapowiada zupełnie inne niż zwykle obchody rocznicy oswobodzenia niemieckiego obozu koncentracyjnego.

W Stutthofie byłem na bloku piątym. Wszyscy byli tu „polityczni”. Taka elita. Elegancka... - mówi z lekkim uśmiechem Werner Feliks Rzeźnikowski z Kościerzyny, jeden z najstarszych, żyjących byłych więźniów KL Stutthof

Szczątki prawdopodobnie 8-10 niemieckich żołnierzy odkryli w Osowcu Lęborskim archeolodzy z firmy „Detekt” z Żukowa. Wszystko wskazuje na to, że w zbiorowej mogile znajdują się niemieccy żołnierze rozstrzelani w 1945 r. przez Rosjan. Nieopodal znaleziono także ubrania, w tym dziecięce buty, co oznacza, że w tych okolicach mogli być pochowani również cywile.

Niemcy byli okrutni - 67 mężczyzn najpierw potwornie, fizycznie zmaltretowali, później odarli z ubrań i popędzili pod lufy plutonu egzekucyjnego. Osiemdziesiąt lat temu, w Wielki Piątek 1940 r, w lesie niedaleko KL Stutthof zginęli przedstawiciele Polonii w Wolnym Mieście Gdańsku.

To właśnie w Pruszczu Gdańskim znajdował się punkt zbiorczy, do którego maszerowali więźniowie z całej sieci podobozów KL Stutthof. W poniedziałek 27 stycznia odbyła się uroczystość upamiętniająca te tragiczne wydarzenia i tych, którzy szli w Marszu Śmierci.

Współudział w mordzie sprzed lat zarzucają Niemce, mieszkającej w Szlezwiku-Holsztynie, tamtejsi śledczy. To była sekretarka niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof.

"Stutthof pozostaje dla Europy i całego świata przestrogą na przyszłość, aby nienawiść i pogarda dla człowieka, totalitaryzm i wojna nie zdołały zawładnąć ludzkimi sercami i umysłami" - napisał w liście, odczytanym podczas uroczystości upamiętniających 80. rocznicę pierwszego transportu więźniów do niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof, prezydent RP Andrzej Duda.

Z Elżbietą Grot, historyk Muzeum Stutthof, rozmawiamy o zbliżającej się rocznicy mordu na przedstawicielach Polonii w Wolnym Mieście Gdańsk.

74 - rocznica Marszu Śmierci - lądowej ewakuacji więźniów obozu koncentracyjnego Stutthof miała wyjątkowo smutny przebieg. Nie było Świadków Historii - byłych więźniów niemieckiego obozu zagłady.

Proces strażnika z KL Stutthof. We wtorek 6.11.2018 r. przed sądem w Munster stanie 94-letni ss-man z załogi niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof. Według niemieckiej prokuratury to nie koniec procesów członków personelu Stutthofu.

Dokładnie 79 lat temu, 2 września 1939 roku na teren tworzącego się KL Stutthof przybył pierwszy transport więźniów - Polaków zatrzymanych przez Niemców w pierwszych dniach II wojny światowej. Pod Pomnikiem Walki i Męczeństwa w Muzeum Stutthof odbyły się uroczystości rocznicowe.

21 lipca 1958. Do budynków Instytutu Prymasowskiego Ślubów Narodu na Jasnej Górze wdziera się prokurator i blisko dwudziestu esbeków Na nic zdają się protesty zakonników Stawiających opór wiernych rozgania ZOMO Kończy się czas odwilży dla Kościoła

Dwóch byłych ss-manów z załogi KL Stutthof stanie przed sądem w niemieckim Muenster. Zarzuca się im udział w zamordowaniu kilkuset więźniów.

Przed powrotem do nieludzkich ideologii przestrzegali byli więźniowie KL Stutthof w czasie 72 rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu zagłady.