Dominacja NATO na Bałtyku. W Kłajpedzie ruszają ćwiczenia Baltops. Pokaz jedności i współpracy państw Sojuszu Północnoatlantyckiego

Ponad 50 okrętów różnych klas i typów, 45 śmigłowców i samolotów, ponad 12 000 żołnierzy bierze udział w operacji bałtyckiej. Przedstawiciele ponad 20 państw członkowskich NATO zebrali się w litewskim porcie, aby wspólnie doskonalić współpracę w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego, jak również zwiększyć zdolności obronne w ramach zintegrowanych operacji morskich w kontekście międzynarodowym.

- Nie mogę się doczekać spotkania z moimi kolegami z NATO, aby omówić integrację sił państw Sojuszu i wspólnie móc wziąć udział w ćwiczeniach morskich na Bałtyku. Wspaniale jest widzieć współpracę marynarek wojennych państw NATO na morskiej arenie – powiedział kadm. Arjen Warnaar, dowódca Netherlands Maritime Force, a więc holenderskich sił morskich.

W tegorocznej, 53. edycji ćwiczeń Baltops wezmą udział przedstawiciele wszystkich Rodzajów Sił Zbrojnych RP. Jak informuje Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych, polską Marynarkę Wojenną reprezentują okręty 3 Flotylli Okrętów i 8 Flotylli Obrony Wybrzeża: fregata rakietowa ORP Gen. K. Pułaski wraz ze śmigłowcem pokładowym SH-2G z Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej, zbiornikowiec ORP Bałtyk, trałowiec ORP Necko oraz okręt transportowo-minowy ORP Poznań, na którego pokładzie zaokrętowano pluton rumuńskiej piechoty morskiej i żołnierzy z 7 Brygady Obrony Wybrzeża.

W ćwiczeniu weźmie udział również bateryjny moduł bojowy z Morskiej Jednostki Rakietowej.

- Kolejny raz Stany Zjednoczone i NATO potwierdzają, że Morze Bałtyckie jest istotnym akwenem dla Sojuszu. Skala ćwiczeń Baltops w 2024, a także obecność Szwedów już jako pełnoprawnego członka NATO wskazują, że marynarka wojenna jest niezwykle ważnym elementem w układance sił zbrojnych. Obecność sił NATO na Bałtyku nie tylko trwa, ale umacnia się i rozwija. Sojusznicy podnoszą tzw. interoperacyjność swoich sił, krótko mówiąc, sprawność i gotowość do działania – mówi „Dziennikowi Bałtyckiemu” dr Łukasz Wyszyński, politolog Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni, ekspert stosunków międzynarodowych.

Ćwiczenia Baltops 24 rozpoczną się w Kłajpedzie, to obejmą niemal cały basen Morza Bałtyckiego. Według informacji DG RSZ swoje zadania na terytorium Szwecji będzie realizowała także 6 Brygada Powietrznodesantowa, dla której samoloty transportowe polskich Sił Powietrznych utworzą most powietrzny do przerzucenia w rejon działań ludzi, sprzętu oraz zaopatrzenia.
Część działań w ramach Baltops 24 zostanie przeprowadzonych także w Polsce.

- Szereg epizodów zostanie zrealizowanych na Centralnym Poligonie Sił Powietrznych w Ustce, gdzie między innymi odbędą się skoki spadochronowe oraz desant morski i powietrzny. Scenariusz ćwiczenia przewiduje prowadzenie działań związanych z symulowanym konfliktem pomiędzy fikcyjnymi państwami, a samo ćwiczenie ma charakter defensywny – informuje Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych.

Zdaniem litewskiej Marynarki Wojennej ćwiczenia Baltops 24 będą największymi ćwiczeniami w historii, jakie przeprowadzone zostały na wodach Bałtyku. Litewską Marynarkę Wojenną reprezentować będzie okręt przeciwminowy Marynarki Wojennej (KJP) „Skalvis” i okręt patrolowy „Aukštaitis”.

W szkoleniu weźmie także udział BALTRON, jednostka okrętów wojskowych krajów bałtyckich, dowodzona obecnie przez oficera Karolisa Lileikisa. Krajami członkowskimi bałtyckiej eskadry marynarki wojennej BALTRON są Estonia, Łotwa i właśnie Litwa.
Manewry państw NATO odbywać będą się na wodach Zatoki Ryskiej, Zatocki Botnickiej, a także na poligonach morskich w Szwecji w Gotlandii i Archipelagu Sztokholmskim. Okręty państw Sojuszu obecne będą również na wodach terytorialnych Polski, Niemiec oraz Litwy.

- Ćwiczenie oficjalnie rozpocznie się fazą portową tzw. „Pre-Sail Conference" w Kłajpedzie, w ramach której odbędą się odprawy oraz spotkania poprzedzające manewry. Na spotkaniach tych ustalone zostaną szczegóły ćwiczeń, dowódcy dostaną również pierwsze, ćwiczebne wprowadzenia i zadania. Faza morska ćwiczenia rozpocznie się w piątek, 7 czerwca – przekazało w komunikacie DG RSZ.

Po wyjściu w morze okręty sformują grupy taktyczne. Wspólnie z lotnictwem morskim będą prowadzić operacje obejmujące m.in. integrację obrony przeciwlotniczej, poszukiwanie, śledzenie i zwalczanie okrętów podwodnych, działania przeciwminowe, zaopatrywanie okrętów bojowych bezpośrednio na morzu, operacje desantowe i akcje ratownicze.

Zgodnie ze scenariuszem ćwiczenia, jak informuje DG RSZ, ORP Gen. K. Pułaski i ORP Bałtyk wejdą w skład grupy zadaniowej, którą współtworzyć będą fregaty z Hiszpanii - ESPS Juan de Borbon i ESPS Blas de Lezo, Danii – HDMS Peter Willemoes i Francji FS Auvergne, a także niemiecki okręt zaopatrzeniowy FGS Rhön.

– Będziemy realizować spektrum zadań. Na tej liście znalazło się np. poszukiwanie i zwalczanie okrętów podwodnych. Polakom kilka razy przypadnie przy tym rola okrętu prowadzącego tego typu misję. Będziemy koordynować działania zespołu, rozdzielać zadania, nie tylko między poszczególne fregaty, lecz także śmigłowce pokładowe. W planach znalazły się też operacje MIO, które polegają m.in. na kontrolowaniu statków. Na ich pokłady będą wchodzić grupy boardingowe, w tym z naszego okrętu – przyznaje kmdr por. Tomasz Teległów, dowódca ORP „Pułaski”, cytowany przez Polskę Zbrojną.

ORP Poznań wspólnie z hiszpańskim śmigłowcowcem ESPS Juan Carlos I utworzy grupę desantową. Z pokładu okrętu transportowo-minowego będą prowadzone m.in. operacje desantowe na nieprzygotowany brzeg przy pomocy pływających transporterów PTS-M oraz łodzi typu Zodiac.

W ramach Baltops-u odbędą się morskie operacje desantowe, które zostaną przeprowadzone w różnych częściach Morza Bałtyckiego.

Inne zadania będzie miała załoga ttrałowca ORP Necko. Polscy marynarze dołączą do zespołu przeciwminowego, gdzie wspólnie z innymi okrętami dowodzonymi przez zespół państw bałtyckich tzw. Baltic Naval Squadron (BALTRON), będą poszukiwać i oczyszczać z min kluczowe szlaki żeglugowe, a tym samym torować drogę dużym okrętom bojowym.

W ćwiczeniu weźmie udział 20 państw Sojuszu Północnoatlantyckiego: Belgia, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Litwa, Łotwa, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Szwecja, Turcja, Wielka Brytania, Włochy i Stany Zjednoczone.

Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych przypomina również, że Szwecja uczestniczyła w Baltops regularnie, jednak w tym roku po raz pierwszy weźmie udział w ćwiczeniach jako państwo członkowskie i sojusznik NATO.

- Udział Polski w Baltops ma na celu zwiększenie zdolności Sił Zbrojnych do prowadzenia zintegrowanych operacji we wszystkich domenach wspólnie z sojusznikami. Głównym celem ćwiczenia jest zwiększenie interoperacyjności pomiędzy uczestniczącymi państwami NATO. Manewry szczególny nacisk kładą na zgranie i pracę zespołową żołnierzy, pozwalając w ten sposób na rozszerzanie poziomu wyszkolenia i zwiększenie zdolności do współdziałania. Baltops jest ćwiczeniem potwierdzającym rolę Sił Zbrojnych RP w międzynarodowym systemie bezpieczeństwa i tworzeniu atmosfery do bezpiecznego rozwoju gospodarek morskich – przekazuje DG RSZ.

Podobnie na temat ćwiczeń Baltops 24 wypowiada się dr Łukasz Wyszyński z Akademii Marynarki Wojennej.

- Baltops to ćwiczenia realizowane systematycznie, konsekwentnie. Co ciekawe, z inicjatywy Stanów Zjednoczonych, choć oczywiście pod sztandarem i dowództwem NATO. Kiedy Amerykanie zaproponowali takie działania ponad 50 lat temu, sytuacja polityczna na Bałtyku była zgoła inna. Można powiedzieć, że była zachowana pewna proporcja sił między Sojuszem Północnoatlantyckim a ówczesnym Układem Warszawskim. Potem mieliśmy, po upadku ZSRR, okres odprężenia, gdy w ramach programu Partnerstwo dla Pokoju rosyjska flota była zapraszana do udziału w Baltops. Dzisiaj ćwiczenia te mają zupełnie inny kontekst geopolityczny. Mamy wojnę na Ukrainie, Finlandia jest już członkiem NATO, Szwecja również. Układ sił na Bałtyku zmienił się diametralnie - mówi dr Łukasz Wyszyński.

Ekspert zwraca uwagę, że obecność Szwedów po raz pierwszy, jako pełnoprawnego członka NATO w ćwiczeniach Baltops jest niezwykle ważna dla pokazania jedności państw Sojuszu Północnoatlantyckiego właśnie w basenie Morza Bałtyckiego.

- Komunikat jest jasny. Państwa NATO działają jako jeden organizm. Morskie zgrupowanie na Bałtyku jest aktywne, zaangażowanie 20 państw Sojuszu w manewry, spotkanie w Kłajpedzie, a więc w najbliższym porcie wojennym od Królewca pokazuje nie tylko to, że w patrzeniu na sytuację geopolityczną w Europie jest jedność, ale także, że zdolność operacyjna wojsk NATO z roku na rok staje się coraz lepsza, tym razem przy pełnoprawnym już udziale właśnie Szwecji – dodaje ekspert z Akademii Marynarki Wojennej.

Ćwiczenie odbywa się pod przewodnictwem Sił Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych w Europie i Afryce oraz 6. Floty US Navy (U.S. Naval Forces Europe-Africa/U.S. Sixth Fleet), a także Morskich Sił Uderzeniowych i Wsparcia NATO (Naval Striking and Support Forces NATO, STRIKFORNATO) z siedzibą w portugalskim Oeiras. Manewry potrwają do 22 czerwca i zakończą się w Niemczech.