50 rocznica Grudnia 1970

14 grudnia mija 50. rocznica wybuchu strajku w Stoczni Gdańskiej. Z tej okazji miasto Gdańsk, marszałek województwa pomorskiego i ECS zapraszają na wydarzenie pt. "Gdańsk Pamięta", którego częścią jest konferencja naukowa dotyczącą strajków, manifestacji i zajść ulicznych w PRL i bloku wschodnim.

Za niespełna dwa tygodnie obchodzić będziemy 50. rocznicę masakry grudniowej, której główne akcenty rozegrały się w Gdańsku, Gdyni, Elblągu oraz Szczecinie. Z tej okazji, władze Gdańska, samorząd województwa oraz IPN przygotowały wydarzenia upamiętniające tragedię protestujących robotników.

Niezwykły list w butelce na gdańskim dworcu odnaleziony! Ekipa murarzy pracujących przy modernizacji zabytkowego Dworca Głównego w Gdańsku odkryła umieszczoną w ścianie butelkę ze znajdującą się wewnątrz kartką z zapiskami będącymi świadectwem tragicznych wydarzeń Grudnia ’70.

Jerzy Sadurski 50 lat temu był studentem Politechniki Gdańskiej. 15 grudnia 1970 roku sfotografował w Gdańsku walki uliczne między protestującymi robotnikami a siłami milicji i wojska. Przez 40 lat nie upublicznił swoich zdjęć z tamtego dnia. Kilka lat temu przekazał je do zbiorów ECS-u, użyczył je także "Dziennikowi Bałtyckiemu". - Bardzo wyraźnie słychać było karabinowe strzały - wspomina 15 grudnia 1970 r Jerzy Sadurski.

Wspólna modlitwa, multimedialna instalacja i wystawa. Tak w tym roku Gdynia obchodzi 50. rocznicę czarnego czwartku. O godz. 6:00 przed pomnikiem Ofiar Grudnia 1970 wieńce złożą prezydent RP Andrzej Duda oraz, w imieniu wszystkich gdynian, prezydent Gdyni Wojciech Szczurek. Następnie planowane są m.in. odsłonięcie tablicy pamiątkowej IPN na budynku SKM w Gdyni Wzgórzu Św. Maksymiliana, poświęconej młodym ofiarom Grudnia ’70, oraz msza święta w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa. Obchody relacjonujemy na bieżąco. Zobacz, co dzieje się w Gdyni!

Relacje świadków, historyczne tło, okoliczności jednej z największych tragedii we współczesnej historii Polski a także, poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o rozliczenie zbrodni. W 50. rocznicę Grudnia '70 przygotowaliśmy interaktywny, dokumentalny reportaż o wydarzeniach sprzed pół wieku pt. "Grudniowe kule za chleb i wolność". Na skutek grudniowej masakry, w kraju łącznie zginęło 45 osób, w tym jeden żołnierz i dwóch milicjantów. 1165 osób zostało rannych. A tylko na ulicach Gdańska, Gdyni i Elbląga w grudniowej masakrze życie straciło 27 osób. Każdy z nich miał plany, chciał ułożyć sobie życie, ale grudniowe kule to wszystko przerwały.

Równo 50 lat temu doszło do jednego z najbardziej tragicznych dni w historii Gdyni. Podczas masakry grudniowej w mieście zabitych zostało 18 robotników. Pokolenia gdynian wychowało się w pamięci o tej tragedii. Niestety, pandemiczna rzeczywistość nie pozwala upamiętnić tego momentu wspólnie. Prezydent Gdyni Wojciech Szczurek wystosował apel do mieszkańców.

Wielka historia, jeśli nawet nie dotyka nas osobiście, odciska piętno na każdym z nas - mówi Wojciech Fułek, autor słuchowiska „Ostry dyżur”. Bohaterem słuchowiska „Ostry dyżur” jest lekarz, któremu przypadł dyżur w gdyńskim szpitalu w pamiętny Czarny Czwartek, 17 grudnia 1970 roku. Miał dyżurować przez noc, a nie wyszedł ze szpitala przez tydzień.

W Gdańsku w środę, 16.12.2020 r. rozpoczęły się główne części obchodów 50-lecia wydarzeń Grudnia 1970 na Wybrzeżu. Tego dnia odbyły się koncerty, kwiaty złożył premier Mateusz Morawiecki, a wieczorem na Placu Solidarności przy Pomniku Poległych Stoczniowców odczytany został apel pamięci ku czci ofiar.

Mija 50 lat od tragedii Grudnia '70. W Gdańsku upamiętniono 8 ofiar wydarzeń umieszczając w miejscach śmierci specjalne płyty chodnikowe.

- 50 lat temu władza upodliła, wręcz podeptała polskie społeczeństwo. Dlatego pamięć o Grudniu 70 była tak silna, zwłaszcza na Wybrzeżu - mówi dr Przemysław Ruchlewski, zastępca dyrektora ds. naukowych Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku.

Dwadzieścia fotografii sprzed 50 lat to dokładny obraz jednego z najkrwawszych dni Grudnia 70. Według oficjalnych danych, we wtorek 15 grudnia 1970 r. w Gdańsku zginęło 8 robotników, w tym zmiażdżony przez pojazd gąsienicowy Kazimierz Stojecki. Autor zdjęć, Edmund Chabowski, był z aparatem fotograficznym w centrum tamtych wydarzeń.

W niedzielę 13.12.2020 r. wieczorem przedstawiciele władz Gdańska oddali cześć pamięci ofiar stanu wojennego przy Pomniku Poległych Stoczniowców. - Za każdym razem rocznica stanu wojennego budzi refleksję - mówił wiceprezydent Gdańska, Piotr Grzelak. - W tym roku jest w przededniu od półwiecza wydarzeń w Grudniu 1970. Rok 1970 był jednym z etapów drogi do życia w wolnej Polsce, ich krwawa ofiara, później karnawał Solidarności i współpraca inteligencji i robotników.

W 39. rocznicę wprowadzenia w Polsce stanu wojennego politycy Koalicji Obywatelskiej uczcili pamięć ofiar komunistycznego aparatu represji. Wśród reprezentantów KO byli też przedstawiciel antykomunistycznej opozycji z tamtego okresu: Jerzy Borowczak i Andrzej Kowalczys.

Czarne wstęgi nad ulicą Świętojańską z imionami i wiekiem ofiar pomordowanych przez komunistycznych zbrodniarzy. Instalacja multimedialna na pobliskiej alei Piłsudskiego, przypominająca tragiczne wydarzenia sprzed niemal pięćdziesięciu lat. Tak Gdynia wspomina kolejną rocznicę Masakry Grudniowej w 1970 roku.

Relacje świadków, historyczne tło, okoliczności jednej z największych tragedii we współczesnej historii Polski a także poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o rozliczenie zbrodni. W 50. rocznicę Grudnia 1970 przygotowaliśmy interaktywny, dokumentalny reportaż o wydarzeniach sprzed pół wieku pt. "Grudniowe kule za chleb i wolność".

Od kilku tygodni na elewacji budynku klubu Wydział Remontowy przy Pomniku Poległych Stoczniowców widnieją sporych rozmiarów symbole Ogólnopolskiego Strajku Kobiet. Graffiti w formie ośmiu gwiazd oraz czerwonej błyskawicy nie podoba się gdańskiemu radnemu PiS. Przemysław Majewski chciałby, aby zniknęło z obiektu jeszcze przed uroczystościami 50. rocznicy Grudnia 1970.

Gomułkowska Polska, mimo że po 1956 roku już na pewno nie była tak okrutna i nie tak mocno zależna od Moskwy jak Polska stalinowska, czy ściślej bierutowska, nadal była państwem pełnym zła – podkreśla prof. Mirosław Golon, dyrektor Oddziału IPN w Gdańsku.

Solidarność na nowe czasy - to była myśl przewodnia Forum Obywatelskiego, jednego z punktów programu obchodów 40-lecia Porozumień Sierpniowych w Europejskim Centrum Solidarności. Wśród gości forum był m.in. Lech Wałęsa.

- Jarku, ktoś chce ukraść twoją historię i historię twojego brata, naszą historię ludzi Sierpnia - apelował do Jarosława Kaczyńskiego podczas wyjazdowego posiedzenia senackiej Komisji Kultury i Środków Przekazu Władysław Frasyniuk.

Symbolicznym otwarciem historycznej bramy nr 2 Stoczni Gdańskiej rozpoczęły się w poniedziałek, 31.08.2020, miejskie obchody 40. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych. W uroczystości udział wzięli: Lech Wałęsa - były prezydent Polski i przywódca strajku w sierpniu ‘80, Tomasz Grodzki - marszałek Senatu oraz Aleksandra Dulkiewicz - prezydent Gdańska.

„Porozumienie 2020” - pod takim hasłem rozpoczął się w poniedziałek, 31.08.2020, o godz. 9:30 symboliczny marsz spod budynku „Solidarności” ku historycznej bramie nr 2 Stoczni Gdańskiej, zorganizowany przez Komitet Obrony Demokracji w związku z 40. rocznicą podpisania Porozumień Sierpniowych. Po raz pierwszy w tym roku uczestnicy nieśli ze sobą aż cztery flagi: polską, europejską, tęczową i białoruską.