Grudzień 1970

Niezwykły list w butelce na gdańskim dworcu odnaleziony! Ekipa murarzy pracujących przy modernizacji zabytkowego Dworca Głównego w Gdańsku odkryła umieszczoną w ścianie butelkę ze znajdującą się wewnątrz kartką z zapiskami będącymi świadectwem tragicznych wydarzeń Grudnia ’70.

Równo 50 lat temu doszło do jednego z najbardziej tragicznych dni w historii Gdyni. Podczas masakry grudniowej w mieście zabitych zostało 18 robotników. Pokolenia gdynian wychowało się w pamięci o tej tragedii. Niestety, pandemiczna rzeczywistość nie pozwala upamiętnić tego momentu wspólnie. Prezydent Gdyni Wojciech Szczurek wystosował apel do mieszkańców.

W Gdańsku w środę, 16.12.2020 r. rozpoczęły się główne części obchodów 50-lecia wydarzeń Grudnia 1970 na Wybrzeżu. Tego dnia odbyły się koncerty, kwiaty złożył premier Mateusz Morawiecki, a wieczorem na Placu Solidarności przy Pomniku Poległych Stoczniowców odczytany został apel pamięci ku czci ofiar.

Dwadzieścia fotografii sprzed 50 lat to dokładny obraz jednego z najkrwawszych dni Grudnia 70. Według oficjalnych danych, we wtorek 15 grudnia 1970 r. w Gdańsku zginęło 8 robotników, w tym zmiażdżony przez pojazd gąsienicowy Kazimierz Stojecki. Autor zdjęć, Edmund Chabowski, był z aparatem fotograficznym w centrum tamtych wydarzeń.

Relacje świadków, historyczne tło, okoliczności jednej z największych tragedii we współczesnej historii Polski a także poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o rozliczenie zbrodni. W 50. rocznicę Grudnia 1970 przygotowaliśmy interaktywny, dokumentalny reportaż o wydarzeniach sprzed pół wieku pt. "Grudniowe kule za chleb i wolność".

Za niespełna dwa tygodnie obchodzić będziemy 50. rocznicę masakry grudniowej, której główne akcenty rozegrały się w Gdańsku, Gdyni, Elblągu oraz Szczecinie. Z tej okazji, władze Gdańska, samorząd województwa oraz IPN przygotowały wydarzenia upamiętniające tragedię protestujących robotników.

Dokładnie dzisiaj mija kolejna niechlubna rocznica wprowadzenia stanu wojennego w Polsce w roku 1981, a za kilka dni wspominać będziemy ofiary Wydarzeń Grudnia 1970 roku na Wybrzeżu, nazywane też zbrodnią bez kary. Te rocznice powinny nas uczyć tego, jak nie powinna rozmawiać władza z opozycją.

Wydarzenia z Grudnia '70 są przykładem tego, jak nie powinna rozmawiać władza z opozycją. Tamto zło musi wybrzmieć szczególnie mocno i być przestrogą dla kolejnych pokoleń. Niesamowite, że dopiero w tym roku, po 47 latach, historycy Instytutu Pamięci Narodowej odnaleźli nowe, ważne dokumenty dotyczące tragicznych wydarzeń.

Widziałem smugi pocisków, które szły z tych helikopterów w dół - wspomina Bogdan Szegda, prokurator Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku, oskarżyciel w procesie Grudnia ’70.

Wydarzenia z grudnia 1970 r. to jeden z najtragiczniejszych rozdziałów w polskiej historii najnowszej. W wyniku starć z wojskiem i milicją zginęło ponad 40 osób.

Rozmowa z uczestnikiem robotniczych protestów w grudniu 1970 roku w Gdańsku Stanisławem Grzybem.

O pamięci ofiar grudnia 1970 roku na wybrzeżu mówi Piotr Brzeziński, historyk z gdańskiego IPN: - Okrągła rocznica Grudnia '70 to wyjątkowa okazja, by poprosić ludzi, którzy pamiętają tamte osoby, nawet jeśli zetknęły się z nimi przelotnie, by zgłaszały się do IPN czy do redakcji "Dziennika Bałtyckiego". To ostatni moment, aby takie relacje zebrać!

Choć słynna "Ballada o Janku Wiśniewskim" stała się jednym z symboli tragicznego Grudnia '70, jej historia kryje w sobie wiele zagadek. Nie wiadomo nawet, kto jest autorem tego poruszającego tekstu.

To unikatowy materiał - twierdzi Andrzej Trzeciak, historyk, kustosz wystawy w Europejskim Centrum Solidarności.

Z Piotrem Brzezińskim, historykiem z Instytutu Pamięci Narodowej, o białych plamach Grudnia '70 rozmawia Jarosław Zalesiński.

Historia najdłuższego, trwającego 19 lat, procesu w sprawie Grudnia '70 pokazuje, że wymiar sprawiedliwości III RP jest łaskawy dla katów. A ich ofiary, te, które przeżyły, nie doczekały się sprawiedliwości.

Machno, Ptasiński, Kociołek, Karkoszka - przedstawiamy sylwetki gdańskich pierwszych sekretarzy partii komunistycznej czasu gomułkowskiej "małej stabilizacji" i przełomu po tragedii Grudnia 1970.

Mówiłem mu "Tadek, biją z ostrych". To nie powinno się wydarzyć - wspomina Jan Gumiński, uczestnik wydarzeń Grudnia' 70 w Gdyni.

Czy ci, którym zabito bliskich, znajdą dziś siły, żeby uwierzyć, że żyją w wolnej i sprawiedliwej Polsce? - pytały po ogłoszeniu wyroku rodziny ofiar. To reakcja na wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie ws. masakry robotniczej na Wybrzeżu w grudniu 1970 r.

Rozmowa z prokuratorem Bogdanem Szegdą, oskarżycielem w procesie Grudnia'70, zapowiadającym apelację od wyroku.

Pojawiła się szansa na rozwiązanie tajemnicy brutalnego morderstwa sprzed kilkudziesięciu lat. IPN zbada, czy młody mężczyzna rozstrzelany w Oliwie mógł być nieznaną ofiarą wydarzeń grudnia 1970 r.

Powieścią "Marynarka" Mirosław Tomaszewski wrócił do wydarzeń z Grudnia '70, ale sportretował też współczesnych Polaków. W piątek, 20 grudnia o 18 w Nadbałtyckim Centrum Kultury w Gdańsku odbędzie się promocja książki.