Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Mózg: jak układać jadłospis i jaką aktywność wybrać, by działał jak najlepiej. Czy mózg kobiety różni się od mózgu mężczyzny?

opr. szal
Przyjęło się uważać, że funkcjonalnie lewa półkula odpowiedzialna jest za  język, wzory, układy. Zajmuje się przede wszystkim analizą. Półkuli prawej bliższe są przestrzeń, trójwymiar, muzyka, rytm, sztuka. Jest bardziej syntetyczna.
Przyjęło się uważać, że funkcjonalnie lewa półkula odpowiedzialna jest za język, wzory, układy. Zajmuje się przede wszystkim analizą. Półkuli prawej bliższe są przestrzeń, trójwymiar, muzyka, rytm, sztuka. Jest bardziej syntetyczna. Pixabay
O własnym mózgu myślimy, kiedy zabraknie nam słowa albo nagle zapomnimy PIN-u do karty. A przecież to ważny organ, którego dobra kondycja przekłada się na dobrą formę całego ciała. Jak działa nasz mózg, czy mózg kobiety różni się od mózgu mężczyzny? Jak działa na niego nasza dieta albo aktywność fizyczna? W tym tekście odpowiadamy na te pytania.

Jaką pracę wykonuje mózg?

Mózg steruje procesami zachodzącymi w organizmie, jest magazynem myśli, tożsamości czy odczuć. Działanie mózgu jest rozszerzone o sferę emocjonalną, intuicyjną i twórczą. To dzięki mózgowi odbieramy bodźce nie tylko ze świata zewnętrznego, ale z wnętrza swojego ciała, przetwarzamy informacje i adaptujemy organizm do zmieniających się warunków.

Mózg sprawdza temperaturę ciała, pracę narządów wewnętrznych czy jego położenie. Mimo że masa mózgu stanowi średnio 2 procent masy ciała, wykorzystuje on aż 20 procent przechodzącego przez organizm tlenu, a jego zużycie energii jest 10 razy szybsze niż pozostałych narządów. Nic dziwnego, w końcu pracuje bez ustanku. Nawet kiedy śpimy i pewne procesy ulegają spowolnieniu, mózg nie wyłącza się, ale wciąż działa.

Pierwsze neurony wykształcają się już ok. 4 tygodnia ciąży, natomiast zawiązki móżdżku w 12 tygodniu rozwoju płodowego. Największe tempo wzrostu i rozwoju mózgu obserwuje się u 5-miesięcznych niemowląt aż do pierwszego roku ich życia, a pełen proces kończy się dopiero w okolicach 18. roku życia. Obliczono, że mózg trzylatka zużywa energię przewyższającą dwukrotnie tę, której potrzebuje dorosły. Ten proces trwa do ok. 10. roku życia, po czym spada i stabilizuje w okolicach pełnoletności.

Jak działają nasze półkule

Mózg zbudowany jest z dwóch części zwanych półkulami. Przyjęło się uważać, że funkcjonalnie lewa półkula odpowiedzialna jest za język, wzory, układy. Zajmuje się przede wszystkim analizą. Półkuli prawej bliższe są przestrzeń, trójwymiar, muzyka, rytm, sztuka. Jest bardziej syntetyczna.

Dzięki lewej półkuli mózgu:

  • piszemy;
  • myślimy logicznie;
  • analizujemy;
  • obliczamy zadania matematyczne;
  • mówimy i rozumiemy, co inni do nas mówią

Dzięki prawej półkuli:

  • jesteśmy kreatywni;
  • myślimy abstrakcyjnie;
  • działamy intuicyjnie,
  • tworzymy muzykę;
  • mamy wyobraźnię przestrzenną.

Obszary mózgu mogą wzajemnie przejmować swoje funkcje, a półkule współpracują ze sobą i uzupełniają się we wszystkich procesach psychicznych. Pomostem między półkulami jest ciało modzelowate – wiązka aksonów (włókien neuronów) umieszczona poprzecznie w szczelinie pomiędzy półkulami, zapewniająca przepływ informacji między nimi.

Powstałe w życiu płodowym fizyczne różnice budowy między mózgiem męskim a kobiecym dotyczą głównie tzw. ciała modzelowatego, czyli wiązki włókien łączących ze sobą obie półkule. Waga ciała modzelowatego w stosunku do wagi całego mózgu jest większa u kobiet niż u mężczyzn, więc przepływ informacji między półkulami jest obszerniejszy i szybszy. Prawdopodobnie dlatego stało się możliwe rozproszenie ośrodków funkcji w mózgach kobiet. Także z doskonalszego systemu łączy pomiędzy półkulami wynika przysłowiowa kobieca intuicja, podświadome łączenie funkcji emocji i procesu rozumowania.


Mózg kobiety a mózg mężczyzny: czym się różnią?

Kobiecy mózg jest mniejszy o 8-12 procent, ale intelektualnie bywa sprawniejszy od mózgu męskiego. Wszystko dlatego, że jest efektywniejszy (zużywa przy pracy mniej energii).

W mózgach kobiet znajduje się większa liczba połączeń, które przyspieszają procesy myślowe, w mózgach panów - większa liczba neuronów, które są odpowiedzialne za rozumowanie. Na mózgi męskie i kobiece działają inne hormony. Mężczyźni mają wyższy poziom androgenów (męskich hormonów płciowych z testosteronem na czele). Na kobiecy działają w większym stopniu estrogen i progesteron.

W literaturze naukowej istnieje sporo dowodów wskazujących, że pomimo braku różnic w ogólnym poziomie inteligencji, kobiety i mężczyźni nie mają takich samych uzdolnień. Mężczyźni wykazują np. wyższość w wykonywaniu różnych zadań wymagających wyobraźni przestrzennej lub złożonych operacji matematycznych, kobiety zaś w niektórych zadaniach językowych oraz wymagających precyzji manualnej. Badania wskazują na wyższą wrażliwość kobiet na subtelne sygnały emocjonalne, zwłaszcza wyrażane w mimice twarzy. Z kolei mężczyźni łatwiej dopuszczają się aktów agresji.

Dieta dla mózgu

Mózg pobiera 20 procent energii z tego, co jemy. Warto więc się przyjrzeć naszemu menu. Koniecznie powinny się w nim znaleźć czarne jagody - bo to istna bomba antyoksydantów, które chronią mózg przed tzw. stresem oksydacyjnym i wolnymi rodnikami, poprawiają pamięć, a nawet mogą obniżyć ryzyko chorób otępiennych, np. choroby Alzheimera.

Szczególnie energetyczne paliwo dla naszego mózgu stanowią produkty z kwasami DHA i EPA (rodzaje kwasu omega-3). Kwas DHA jest istotnym budulcem neuronów (60 proc. kory mózgowej zbudowane jest z DHA). Usprawnia on zdolności umysłowe, chroni neurony przed rozwojem zmian zapalnych i ich obumieraniem. Zaś kwas EPA pełni kluczową rolę m.in. w przekazywaniu impulsów nerwowych. W kwasy te szczególnie obfitują tłuste ryby morskie, np. łosoś, śledzie, sardynki.

Z napojów powinniśmy pić bogate w polifenole (przeciwutleniacze): zieloną herbatę (wyostrza jasność umysłu i zdolność koncentracji) oraz czerwone wino, którego jedna lampka wypita codziennie również pomoże ograniczyć problemy z pamięcią.

Jadłospis: za to mózg Ci podziękuje

Orzechy włoskie zawierają antyoksydanty i kwasy tłuszczowe omega-3. Ułatwiają koncentrację oraz zapamiętywanie. Wpływają również korzystnie na układ krążenia, dzięki czemu zmniejszają ryzyko chorób serca, a także ryzyko udarów mózgu.

Wołowina dostarcza w diecie żelazo, znajdziemy je również w roślinach. Jego niedobór dotyczy częściej kobiet niż mężczyzn, a kobiety z wyższym poziomem żelaza we krwi lepiej radzą sobie z zadaniami umysłowymi. Żelazo zawarte we krwi jest transporterem tlenu i dostarcza go do mózgu, a lepiej dotleniony mózg pracuje wydajniej i sprawniej.

Jajka, a konkretnie żółtko zawiera lecytynę oraz cholinę, wpływające pozytywnie na układ nerwowy. Cholina jest prekursorem acetylocholiny, która jako neuroprzekaźnik jest zaangażowana w funkcje poznawcze oraz wpływa na proces zapamiętywania.

Nasiona słonecznika są bogate w witaminę E. Badania wykazują, że osoby z wyższym spożyciem witaminy E mają mniejsze skłonności do zaburzeń poznawczych. Witamina E jest też dobrym antyoksydantem, chroni nasz organizm, a także mózg przed złym wpływem wolnych rodników tlenowych.

Ryby, przede wszystkim morskie, to źródło zdrowego białka, a także witaminy D oraz kwasów omega-3. Zawarta w nich witamina D jest niezbędna do funkcjonowania organizmu, a znajduje się w niewielu produktach spożywczych. Osoby, u których poziom witaminy D jest niższy, mogą doznawać większego spadku formy w funkcjonowaniu mózgu. Z kolei kwasy omega-3 mogą wpływać pozytywnie na nasz nastrój, poprzez regulację poziomu serotoniny i dopaminy.

Aktywność fizyczna sprzyja myśleniu

Regularna aktywność fizyczna i świeże powietrze znakomicie działają nie tylko na kondycję fizyczną, ale również na kondycję naszego mózgu. Mogą nawet obniżać ryzyko demencji, gdyż naukowo dowiedziono, że osoby aktywne fizycznie mają lepiej rozwiniętą i sprawniejszą strukturę mózgu. Specjaliści przekonują, że najlepsze są ćwiczenia aerobowe - najlepiej usprawniają przepływ krwi do narządów, w tym do mózgu oraz stymulują hipokamp, czyli strukturę mózgu odpowiedzialną za zdolności poznawcze i pamięć. Wniosek - biegaj, pływaj, jeźdź na rowerze, ćwicz aerobik. Możesz też tańczyć. Taniec – zwłaszcza towarzyski - poprawia koordynację wzrokowo ruchową, balans ciała, oraz wpływa na lepszą koordynację działań podczas procesów poznawczych. Wpływ na to ma prawdopodobnie konieczność zapamiętywania kroków, a rozwój pamięci choreograficznej wpływa na tworzenie nowych połączeń między komórkami.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wideo
Wróć na dziennikbaltycki.pl Dziennik Bałtycki