Po drugie: Autostrada wodna na Wiśle. Lubelszczyzna dołączyła do porozumienia województw

Południowe województwo dołączyło więc do czterech województw, leżących nad dolnym i środkowym biegiem Wisły, które łączy porozumienie ich marszałków, mające na celu m.in. doprowadzenie do udrożnienia Międzynarodowej Drogi Wodnej E-40.
Porozumienie marszałków, początkujące współdziałanie województw pomorskiego, kujawsko-pomorskiego, warmińsko-mazurskiego i mazowieckiego w sprawie ożywienia gospodarczego obszarów nadwiślańskich, zostało zawarte w ubiegłym roku. Dokument ten umożliwił utworzenie międzywojewódzkiego Zespołu do spraw Rewitalizacji Międzynarodowej Drogi Wodnej E-40 w Polsce, do którego województwa oddelegowały po jednym swoim przedstawicielu.

Zespół ten ma koordynować przedsięwzięcia władz samorządowych województw, obejmujące aktywizację gospodarczą obszarów nadwodnych. W poszczególnych urzędach marszałkowskich powołano pełnomocników do spraw dróg wodnych, którzy mają m.in. inicjować, planować i przygotowywać do realizacji zadania związane z odtwarzaniem śródlądowych szlaków żeglugowych, ochroną przeciwpowodziową, wykorzystaniem rzek jako źródeł energii elektrycznej czy nawadnianiem obszarów rolniczych.

Województwo lubelskie włączono do porozumienia ze względu na jego położenie nad obszarami przewidywanego przebiegu drogi wodnej E-40. Droga ta została ujęta w projekcie współfinansowanym z funduszu Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Polska - Białoruś - Ukraina 2007 - 2013.

Beata Górka, rzecznik prasowy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego, podkreśliła, że na razie list intencyjny stanowi deklarację współpracy lubelskich wojewódzkich władz samorządowych z władzami czterech województw. W najbliższym czasie podjęte zostaną jednak konkretne działania. Tym bardziej, że na Lubelszczyźnie nie brakuje poważnych problemów, które stwarza niezagospodarowana należycie Wisła i jej dopływy oraz tereny przylegające do tych cieków. Zalicza się do nich duże zagrożenie powodziowe i ogromne straty, jakie powodują wylewy rzek, co wymaga wzmożenia ochrony przeciwpowodziowej. Z zabezpieczaniem obszarów nadrzecznych przed powodziami wiąże się sprawa barier, jakie utrudniają wydobywanie kruszywa z dna rzeki czy wycinkę drzew i krzewów rosnących na międzywalach. Innymi zagadnieniami są rozwój turystyki lądowej, wymagającej choćby wytyczenia i zbudowania ścieżek rowerowych na wałach nadwiślańskich oraz wodnej, poprzez lepsze wykorzystanie atrakcyjnego szlaku wiślanego.

Wypracowanie wspólnego stanowiska nadwiślańskich samorządów wojewódzkich w sprawach rewitalizacji i gospodarczego wykorzystania dróg wodnych w naszym kraju nabrało ostatnio szczególnego znaczenia. Wynika to z powodu podjęcia przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju decyzji o staraniach dotyczących przystąpienia Polski do Konwencji AGN - European Agreement on Main Inland Waterways of International Importance (Europejskie porozumienie o głównych drogach wodnych międzynarodowego znaczenia) z 1996 roku. Ministerstwo wystąpiło z inicjatywą utworzenia grupy roboczej wspólnie z przedstawicielami samorządów wojewódzkich i środowisk żeglugowych.

Obecnie szlak wodny Dniepr - Wisła, łączący baseny Morza Czarnego i Bałtyku, jest martwy. Stanowi to efekt możliwości uprawiania żeglugi na całym polskim odcinku drogi wodnej E-40. Problem przywrócenia połączenia wodnego Dniepr - Wisła - Odra wielokrotnie rozpatrywano na forach krajowym i europejskim. Ta śródlądowa trasa wodna pozwoliłaby na odciążenie systemu dróg lądowych i na zwiększenie możliwości transportowania towarów. Droga wodna E-40 prowadziłaby z Gdańska w górę Wisły, a następnie - przez Bug do Terespola i dalej, przez Brześć do Prypeci oraz Dnieprem do Morza Czarnego. Zatem umożliwiłaby wykorzystywanie do celów transportowych czterech rzek, połączonych siecią kanałów.