Czy w gdańskich tramwajach i autobusach działają klimatyzacje? Sprawdziliśmy

Co roku toczą się dyskusje na temat tego, czy klimatyzacja działa w pojazdach transportu publicznego. Czy jest ona serwisowana? Od ilu stopni można włączyć klimatyzację w autobusach i tramwajach? Zarząd Transportu Miejskiego w Gdańsku podaje, że zgodnie z umowami zawartymi z operatorami (GAiT i BP Tour) prowadzący pojazd ma obowiązek włączenia klimatyzacji przedziału pasażerskiego, kiedy temperatura na zewnątrz przekracza 21 stopni Celsjusza (wtedy klimatyzacja jest ustawiana na 18, 19 stopni). W przypadku bardzo wysokiej temperatury na zewnątrz, powyżej 27 stopni Celsjusza, przedział pasażerski powinien zostać schłodzony do 23 stopni. W tramwajach, które nie mają klimatyzacji, należy włączyć nawiew lub otworzyć okna.

- Klimatyzacja jest włączana w momencie uruchomienia pojazdu przez prowadzącego - mówi [b]Dagmara Szajda z ZTM. - Nie jest możliwe utrzymanie stałej temperatury w pojeździe, który zatrzymuje się co chwilę i otwiera na przystanku kilkoro drzwi, co oznacza nieustanną wymianę powietrza.[/b] Jak powszechnie wiadomo, producenci samochodów zalecają użytkownikom aut unikanie otwierania okien i drzwi w czasie pracy klimatyzacji, bo powoduje to znaczne obniżenie jej skuteczności. Zachowanie tego warunku w przypadku autobusu lub tramwaju, do którego co kilka minut wsiadają pasażerowie i z niego wysiadają, nie jest niestety możliwe. Aby w takiej sytuacji schładzanie wnętrza pojazdu było efektywne, urządzenia klimatyzacyjne musiałyby pracować ze zwiększoną mocą, co w wielu przypadkach skutkowałoby skargami na panujący w autobusach i tramwajach chłód. Z kolei mniej intensywne klimatyzowanie bywa odbierane przez część pasażerów jako jego brak. Częstotliwość otwierania drzwi pojazdów oraz czas postoju na przystankach mają kluczowe znaczenie.

ZOBACZ TAKŻE: Kolejne utrudnienia w ruchu na Głównym Mieście. 01.08.2022 rusza remont ul. Ogarnej w Gdańsku

ZTM podkreśla, że urządzenia klimatyzacyjne są regularnie serwisowane przez operatorów, więc ich również postanowiliśmy zapytać - jak wygląda stan pojazdów? Czy często są awarie? Jak wygląda sytuacja z klimatyzacją? Jak często jest serwisowana? Przypomnijmy, że zgodnie z umowami przewozowymi za brak sprawnej klimatyzacji grożą sankcje, z możliwością wycofania pojazdu z ruchu włącznie.

- W maju 2022 r., w związku z rozpoczynającym się sezonem letnim oraz spodziewanymi wysokimi temperaturami powietrza, Zarząd Transportu Miejskiego w Gdańsku wysłał do obu operatorów pismo przypominające o obowiązku właściwego przygotowania do użytkowania urządzeń klimatyzacyjnych we wszystkich pojazdach, którymi świadczone są usługi przewozowe w sieci połączeń ZTM w Gdańsku - dodaje Dagmara Szajda.

- Klimatyzacje w tym roku zrobiliśmy wszystkie - podkreśla dyrektor ds. komunikacji miejskiej BP Tour, Marcin Tokarski. - Część własnymi siłami, a część zrobiła firma zewnętrzna, więc we wszystkich pojazdach była zrobiona klimatyzacja - odgrzybianie i napełnianie przed sezonem - zgodnie z pismem, jakie otrzymaliśmy od zamawiającego, czyli Zarządu Transportu Miejskiego. Czasem zdarzają się awarie. Staramy się rozwiązywać je na bieżąco, w miarę możliwości.

Jak odpowiedziała spółka Gdańskie Autobusy i Tramwaje? Dzień po odpowiedzi Zarządu Transportu Miejskiego przesłali identyczne pismo.

Kierowcom również trudno jeździć podczas upałów. Czy Państwowa Inspekcja Pracy przeprowadzała kontrole i sprawdzała, w jakich warunkach pracują kierowcy gdańskiej komunikacji miejskiej?

- Kontrole w Spółce Gdańskie Autobusy i Tramwaje miały miejsce wielokrotnie - oświadcza p.o. zastępcy Okręgowego Inspektora Pracy ds. Nadzoru, Paweł Grabowski. - Według moich ustaleń do tej pory w trakcie kontroli nie poruszano zagadnień związanych z występowaniem w pojazdach wysokich temperatur i ich oddziaływania na pracowników.

W pomieszczeniach, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18 stopni Celsjusza. Państwowy Inspektorat Pracy podkreśla, że bardziej skomplikowana jest sprawa w przypadku temperatur wysokich - przepisy w tym zakresie są "ubogie", co nie ułatwia ich egzekwowania przez inspektorów pracy.

W rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. z 2018 r. poz. 1286 ze zm. oraz z 2021 r. poz.325) określono poziomy obciążenia termicznego WBGT - jest to wskaźnik powiązany z mikroklimatem gorącym, który może być traktowany jako jeden z czynników szkodliwych lub uciążliwych na stanowisku pracy. Dla mikroklimatu gorącego jest ustalona dopuszczalna wartość wskaźnika obciążenia termicznego WBGT w stopniach Celsjusza dla pięciu poziomów tempa metabolizmu organizmu, związanego z wielkością wysiłku fizycznego pracownika (spoczynek, praca lekka, umiarkowana, ciężka, bardzo ciężka). Wskaźnik obciążenia termicznego WBGT wiąże ze sobą trzy wielkości charakteryzujące środowisko gorące, a mianowicie temperaturę powietrza, średnią temperaturę promieniowania oraz wilgotność bezwzględną.

ZOBACZ TAKŻE: Kontrowersje wokół tymczasowych buspasów w Gdyni. "W mieście nie ma inwestycji, więc urzędnicy kombinują na siłę z komunikacją"

- Problem jednak polega na tym, że wskaźnik WBGT powinien być określony przez laboratorium akredytowane. Samo pomierzenie temperatury i stwierdzenie, że jest ona wysoka, w tym wypadku nie wystarczy - zaznacza PIP. - Kodeks pracy, który stanowi, że w razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.

W związku z sezonem letnim Główny Inspektorat Pracy apeluje do pracodawców o skracanie czasu pracy podczas trwających upałów - w szczególności tym pracownikom, których dzienny wymiar czasu pracy przekracza 8 godzin.

- Pracodawcy mogą też wprowadzać rotację na stanowiskach pracy i dodatkowe przerwy, aby umożliwić pracownikom ochłodzenie się i regenerację sił - tłumaczy PIP. - Skrócenie czasu pracy i dodatkowe przerwy nie mogą jednak powodować obniżenia należnego pracownikom wynagrodzenia.