Zmiany w prawie mieszkaniowym, m.in. dot. TBS-ów. Rządowy Fundusz Rozwoju Mieszkalnictwa przyjęty po senackich poprawkach

Powołano Rządowy Fundusz Rozwoju Mieszkalnictwa

– Powołanie Rządowego Funduszu Rozwoju Mieszkalnictwa zasilanego środkami z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, to jedna z kluczowych propozycji zawartych w pakiecie mieszkaniowym – mówił niedawno w rozmowie z Polską Agencją Prasową Jarosław Gowin, wicepremier oraz minister rozwoju.

Przyjęta przez Sejm ustawa wprowadziła zmiany m.in. w innych ustawach:

• O własności lokali,
• Prawo budowlane,
• O niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego,
• O Krajowym Zasobie Nieruchomości,
• O dodatkach mieszkaniowych,
• O ochronie praw lokatorów.

Ustawę z ramienia Koalicji Obywatelskiej monitorowała gdańska posłanka Małgorzata Chmiel, która zwraca uwagę, że zawiera ona założenia proponowane przez opozycję. Wskazuje też brak realizacji dużych projektów dot. mieszkalnictwa zapowiadanych przez rząd, takich jak Mieszkanie Plus.

– Gdzie jest 100 tys. tanich mieszkań obiecanych przez premiera Morawieckiego w 2019 roku? – pyta Małgorzata Chmiel. – Teraz uchwaliliśmy, kolejny raz, zmiany we flagowym, mieszkaniowym programie PiS, który okazał się klapą. Zamknęli nasz program Mieszkanie dla Młodych, który dał 1,2 mln mieszkań w latach 2008-2015 i zastąpili Mieszkaniem na Start, który nie przynosi efektów.

– Polityka mieszkaniowa powinna być ponadkadencyjna, gdyż tylko wtedy daje prawdziwy wzrost liczby mieszkań. Założenia projektu tej ustawy to nasze postulaty od 2016 roku jak:

• zwiększenie udziału gmin w realizacji tanich mieszkań (projekt zakłada powołanie Rządowego Funduszu Rozwoju Mieszkalnictwa na budowę tanich mieszkań przez gminy),
• możliwość przystępowania KZN do TBS-ów[/b
• czy wprowadzenie elektronicznych dokumentów podczas całego procesu projektowania

– dodaje posłanka.

Ustawa wprowadza w prawie budowlanym takie zmiany jak, m.in. [b]wniosek o pozwolenie na budowę, rozbiórkę, o zgodę na odstępstwo, wydanie decyzji o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania.

– To realizacja naszych poprawek do poprzedniej zmiany Prawa budowlanego. Większość deweloperów w Europie projektuje już na elektronicznych modelach wielobranżowych – mówi Małgorzata Chmiel.

Zmiany w budownictwie społecznym czynszowym oraz komunalnym

W tym zakresie zmiany w ustawach:

• Ustawa o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego,
• Ustawa o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłat premii gwarancyjnych,
• Ustawa o dodatkach mieszkaniowych,
• Ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu Cywilnego,
• Ustawa o finansowym wsparciu tworzenia lokali mieszkalnych na wynajem, mieszkań chronionych, noclegowni, schronisk dla bezdomnych, ogrzewalni i tymczasowych pomieszczeń.
• Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów.
• Ustawa o pomocy państwa w ponoszeniu wydatków mieszkaniowych w pierwszych latach najmu mieszkania.

Co oznaczają zmiany?

• Wyższe granty z Funduszu Dopłat w BGK dla gmin na budowę mieszkań społecznych (z 20 proc. kosztów inwestycji do nawet 35 proc.) oraz na budowę mieszkań komunalnych (na pokrycie 50 proc. kosztów inwestycji). Dopłaty w wys. do 80 proc. na lokale mieszkalne budowane przez SIM-TBS na wynajem.
• Uelastycznienie zasad dotyczących czynszu w przypadku inwestowania przez TBS w OZE, termomodernizację lub w poprawę dostępności dla seniorów i osób niepełnosprawnych.
• Premie remontowe na budynki TBS starsze niż 20 lat (obecnie ogólna zasada pozwala uzyskać ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów premię na remont budynku wybudowanego przed 1961 rokiem).
• Wakacje czynszowe dla lokatorów w TBS-ach (nawet 20 proc. niższy czynsz) po spłacie kredytu przez TB.
• W przypadku budowy mieszkań społecznych z wyższym wkładem lokatora w kosztach budowy, będzie możliwość zmiany umowy najmu na umowę najmu z dojściem do własności.
• Dopłaty do czynszów w programie „Mieszkanie na start” i szansa dojścia do własności nowego mieszkania także dla osób bez zdolności czynszowej (opcja dla „stających na nogi” – dopłaty do czynszu również dla lokatorów mieszkań wynajmowanych od inwestora przez gminę i podnajmowanych lokatorowi).
• Finansowanie tworzenia powierzchni wspólnych dla seniorów w budynkach komunalnych.

Zmiany w ustawie o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego: utworzenie Społecznych Inicjatyw Mieszkaniowych w miejsce nowych TBS-ów.

Pomoc kierowana bezpośrednio do lokatorów: nowe dopłaty do dodatków mieszkaniowych – wyższe dodatki mieszkaniowe (nie będą podlegały egzekucji) dla najemców dotkniętych skutkami epidemii COVID-19 (do 1 500 zł miesięcznie przez pół roku, na pokrycie do 75 proc. czynszu) – około 420 mln zł w tym roku.

Zmiany w Krajowym Zasobie Nieruchomości:

• KZN będzie mógł wnosić grunty do spółek, też budownictwa społecznego,
• w ramach KZN zostanie utworzony [/b]Fundusz Społecznych Inicjatyw Mieszkaniowych KZN[/b]. Będzie on zasilany środkami z gospodarowania nieruchomościami KZN,
• środki z Funduszu będą przeznaczone na tworzenie przez KZN Społecznych Inicjatyw Mieszkaniowych lub obejmowanie w nich udziałów. KZN będzie mógł też tworzyć SIM i przystępować do już istniejących SIM lub towarzystw budownictwa społecznego,
• KZN nie będzie musiał zwracać 90 proc. dochodów ze sprzedaży gruntów AMW i KOWR.

– Wszystkie nowe TBS-y będą musiały nazywać się Społeczna Inicjatywa Mieszkaniowa, dotychczasowe TBS, mogą pozostać przy swojej nazwie. Chyba tylko po to, żeby władza mogła się pochwalić czymś nowym, co działa. Wprowadzi to tylko chaos, stąd nasza poprawka, żeby zostawić nazwę TBS, która została odrzucona – twierdzi Małgorzata Chmiel.

Jej zdaniem, te same instytucje będą działać pod dwiema nazwami, co wprowadzi chaos.

– To dobrze, ale dlaczego nie likwiduje się też najmu instytucjonalnego z koniecznością podpisania aktu notarialnego o dobrowolnym opróżnieniu lokalu w wypadku zaległości w opłatach? Przecież to Bezdomność +. To możliwość wyrzucania ludzi na bruk bez zapewnienia lokalu socjalnego.

– A w czasie pandemii łatwo wpaść w zaległości czynszowe, stąd nasza poprawka o wykreślenie z ustawy O ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu Cywilnego zapisu o konieczności spisania aktu notarialnego o dobrowolnym opróżnieniu lokalu w wypadku zaległości. Oczywiście odrzucona.

– Większość mieszkaniowo-budowlanych zmian w tej ustawie jest kopią programu, który obecny Rząd prezentował 4 lata temu, czyli to Narodowy Program Mieszkaniowy z Mieszkaniem +, z wynajmem i z dojściem do własności czy wsparcie budownictwa społecznego i który okazał się kompletną porażką, to Mieszkanie -, a nie Mieszkanie +. Głosowaliśmy za, bo dajemy szanse, licząc wreszcie na sukces, bo mieszkanie to dobro podstawowe – dodaje.