Samolot TS-11 Iskra znany także w Radomiu przechodzi do historii lotnictwa

Więcej ciekawych i ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej ECHODNIA.EU/RADOMSKIE

Z okazji „przejścia” ostatniej szarej iskry na emeryturę w Dęblinie odbył się ostatni lot samolotu. Maszyna trafi teraz do Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie.

Ostatni lot samolotu oznacza, że obecnie jedynymi szkoleniowymi odrzutowcami w wojsku polskim są samoloty M345 „Bielik”, które przygotowują pilotów do lotów przede wszystkim na najnowocześniejszych maszynach, w tym samolotach F16, które służą w polskim lotnictwie i samolotach F35, które Polska kupuje od amerykanów. Na samolocie „Bielik” trwają już szkolenia, w sumie Polska kupi 16 takich maszyn. Pozostałe jeszcze przy życiu Iskry mają jeszcze latach przez 2 lata, ale tylko okazjonalnie i bardziej jako ciekawostka niż sprzęt do wykonywania lotniczych zadań.

Samolot TS-11 Iskra jest podwójnie kojarzona z Radomiem i lotniskiem na Sadkowie. Oznaczenie „TS” oznacza Tadeusz Sołtyk. To pochodzący z Radomia twórca Iskry, szef zespołu projektującego samolot i wdrażający jego produkcję w firmie WSK „PZL Mielec”. Była to pierwsza polska konstrukcja lotnicza napędzana silnikiem odrzutowym. Jeszcze kilka lat temu prawie wszystkie części zamienne, elementy i podzespoły pochodziły z polskich fabryk.

Tadeusz Sołtyk to absolwent IV Liceum Ogólnokształcącego imienia Tytusa Chałubińskiego w Radomiu i Wydziału Mechanicznego Politechniki Warszawskiej. Brał udział przed wojną w konstruowaniu i wdrażaniu do produkcji słynnego samolotu PZL 23 Karaś. Podczas kampanii wrześniowej w 1939 roku brał udział w bitwie pod Kockiem, dostał się do niewoli, z której uciekł, a następnie ukrywał się w majątku Brzeźce koło Białobrzegów. Po wojnie skonstruował między innymi samolot TS-8 Bies, na którym szkolono pilotów w Radomiu.

Dla mieszkańców Radomia w starszym i średnim wieku samolot Iskra będzie się zawsze kojarzył z lotniskiem w Radomiu i hałasem, który robiły samoloty na niebie. Maszyny wprowadzono do użytkowania w 1964 roku, a radomska jednostka lotnicza była pierwszym użytkownikiem Iskier w kraju. W pewnym okresie Radom był bazą dla ponad 50 Iskier. 26 tych maszyn uległy zniszczeniu, gdy w 1979 roku zawalił się dach hangaru w Radomiu. W 1994 roku zaczęto wprowadzać w Radomiu szkolenie na turbośmigłowych maszynach PZL-130 Orlik, a Iskry przenosić do Dęblina.

Ostatecznie wszystkie maszyny „wyemigrowały” z Sadkowa do Dęblina w 1997 roku. W Radomiu jednak do dziś mieszkają najlepsi instruktorzy szkolący dawniej młodych adeptów lotnictwa wojskowego na odrzutowcach, a pasjonaci lotnictwa traktują TS-11 jako jeden z symboli miasta. Obecnie w Radomiu można zobaczyć jeszcze na własne oczy dwie „uziemione” Iskry. Jedna pełni role swego rodzaju postumentu na terenie 42 Bazy Lotnictwa Szkolnego, druga stoi obok Zespołu Szkół Samochodowych.