Jak jest naprawdę z tym słońcem - pomaga, szkodzi? Czy powinniśmy z niego korzystać, czy też go unikać?
Zacznijmy od tego, że gdyby nie było słońca, nie byłoby życia, panowałaby całkowita ciemność. Oprócz tego, że pod wpływem słońca wytwarza się w naszej skórze witamina D3, poprawia nam ono samopoczucie i wydaje się nam, że trochę opalone wyglądamy lepiej, to powinniśmy zdawać sobie sprawę również z niekorzystnego działania. Zwłaszcza gdy korzystamy z niego w sposób niewłaściwy.
Co to znaczy, że korzystamy ze słońca niewłaściwie?
Niewłaściwie korzystamy ze słońca, gdy opalamy się bez umiaru, nie zabezpieczamy skóry odpowiednimi kremami. Uważa się, że powinniśmy się szczególnie chronić przed promieniowaniem słonecznym między godziną 10 a 15 , bo w tym czasie jest ono najbardziej intensywne. Skutki tego działania mogą być wczesne i późne. Wczesne to rumień - przebarwienie skóry związane z uwalnianiem się melaniny, który jest jednocześnie sygnałem ostrzegawczym. Gdy skóra zaczyna nas piec, to na ogół ze słońca uciekamy. Wspomnieć trzeba też o innym wczesnym niepożądanym działaniu słońca - immunosupresyjnym, czyli obniżającym odporność. Często zdarza się, że po intensywnym nasłonecznieniu następuje wysiew opryszczki. To właśnie efekt immunosupresyjnego wpływu słońca.
A późne skutki?
To przede wszystkim przyspieszone starzenie się skóry. Na skórze pacjentek, które się do nas zgłaszają, często obserwujemy zmiany, które świadczą o tym, że wielokrotnie opalały się bardzo intensywnie. Taka skóra ma więcej różnych plam, przebarwień, odbarwień, jest bardziej wiotka i pomarszczona. Podawano kiedyś przykład nauczycielki, która ciągle siedziała w klasie, przy tym samym stole i w tym samym miejscu padało na nią słońce. Porównano wygląd jej twarzy z jednej i drugiej strony, tej eksponowanej i nieeksponowanej. Ta wystawiana na słońce była dużo starsza.
Czytaj również: Prognoza pogody na wakacje 2015 nad morzem [POGODA NAD MORZEM 2015]
Czy są osoby, które mogą opalać się bezkarnie?
Myślę, że nie. Opalanie się jest szczególnie niebezpieczne dla dzieci do dwunastego roku życia. Uważa się, że intensywne nasłonecznianie, poparzenia słoneczne i powstawanie znamion w tym okresie życia jest czynnikiem rozwoju czerniaka w wieku późniejszym.
Drugim późnym skutkiem intensywnego opalania się są nowotwory skóry.
Czerniak niekoniecznie musi się rozwinąć ze znamienia, które mamy od lat.
Jak najbardziej, może rozwinąć się z zupełnie nowego znamienia, które pojawiło się np. po lecie. Są różne rodzaje czerniaka, szczególnie groźna jest m.in. postać amelanotyczna - zbudowany z tak nisko zróżnicowanych komórek, że nie wytworzyły one barwnika. Trudno go rozpoznać, bo zmiana jest bezbarwna. O czerniaku sporo się mówi, ale są też inne rodzaje nowotworów skóry, jak nabłoniak podstawnokomórkowy, który też występuje głównie na odkrytych częściach ciała, a więc narażonych na działanie słońca. Mówiąc o ekspozycji na promieniowanie UV, nie wolno zapominać, że szkodzi ono nie tylko w dzień słoneczny, ale również gdy niebo jest zachmurzone, ponieważ wtedy również promienie UVB i UVA docierają na ziemię. O ile ultrafiolet B nie przenika przez szyby czy przez chmury, to UVA przenika i przez chmury, i przez szkło oraz naskórek. W przeciwieństwie do promieni UVB, UVA nie wywołują bolesności skóry, mogą wnikać w nią głęboko i dotrzeć do komórek skóry właściwej. W długim okresie mogą doprowadzić do zmian w komórkach oraz rozwoju nowotworów skóry. Praktycznie więc przez cały rok powinniśmy chronić skórę kremami z filtrem.
Jakim filtrem?
Rzędu 50, 100. Niższe, jak np. "szóstka", to żaden filtr.
Ależ byłabym wtedy biała jak mąka...
Nie do końca, ale może pani zacząć od kremu z filtrem 30.
A jak z tą witaminą D? Czy - jak twierdzi część naukowców - warstwa kremu z tak wysokim filtrem rzeczywiście blokuje jej produkcję?
Trudno mi zająć jednoznaczne stanowisko w tej kwestii. Uważa się, że przebywanie na słońcu 15 minut dziennie wystarczy, by wytworzyła się dostateczna porcja tej witaminy.
Na czym polega profilaktyka czerniaka?
Na samoobserwacji skóry i okresowym badaniu znamion. Metoda jest bardzo prosta i polega na oglądaniu znamienia za pomocą dermatoskopu. Raz w roku każdy z nas powinien skorzystać z takiego badania u dermatologa. Poza tym każde znamię, które budzi jakieś wątpliwości, warto usunąć.
Czy można mieć alergię na słońce?
Niektóre osoby reagują na nie rozmaitymi wysypkami, ale na ogół o tym wiedzą, więc się przed nim chronią. Jest taka grupa chorób, która się tym charakteryzuje.
Druga grupa to choroby, które polegają na powstawaniu różnych zmian na skórze pod wpływem słońca.
Trzecia grupa dotyczy pacjentów, którzy biorą różne leki, które pod wpływem słońca powodują reakcję fototoksyczną lub fotoalergiczną. Lekarz powinien poinformować pacjenta o takim zagrożeniu.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
