Rozmowy o ZIT-ach weszły ostatnio w modę, nie tylko zresztą na Pomorzu. W województwie kujawsko-pomorskim np. Bydgoszcz i Toruń kłócą się o jego zasady na całego. Zintegrowane Inwestycje Terytorialne, bo tak trzeba rozwinąć ten skrót, to unijny pomysł na to, by samorządy położone w sąsiedztwie miast wojewódzkich zachęcić, dzięki dodatkowym pieniądzom, do tego, by lepiej się zorganizowały i uzgodniły pomysły, na co wydać te pieniądze - tak by np. ścieżka rowerowa czy droga nie urywała się na granicy gmin i nie zaczynała kilometr dalej.
Samorządowcy muszą się więc umówić, jak się zorganizować i jakie uzgodnić inwestycje. Przede wszystkim zaś - muszą zdecydować, w jakim gronie będzie się rozwijać ta metropolitalna współpraca.
- To zarząd województwa określa granice obszaru objętego ZIT - przypomina marszałek Mirosław Struk. - Zostaną one potwierdzone w negocjacjach Regionalnego Programu Operacyjnego z Komisją Europejską, która będzie od nas oczekiwała, aby granice obszaru ZIT bazowały na zobiektywizowanych kryteriach i wynikały z obowiązujących dokumentów strategicznych.
Urząd Marszałkowski, po konsultacjach, przyjął wstępną listę 26 powiatów i gmin, które utworzyłyby związek ZIT. Jego obszar nie pokrywa się ani z Gdańskim Obszarem Metropolitalnym, ani - tym bardziej - z Forum Norda.
Ustalenia satysfakcjonują lidera Nordy, prezydenta Gdyni Wojciecha Szczurka, natomiast GOM chciałby rozszerzenia listy członków ZIT o w sumie 24 samorządy należące do GOM. - Nie ma na tej liście na przykład gminy Nowy Dwór Gdański, która leży rzut beretem od Gdańska - dziwi się prezydent Gdańska Paweł Adamowicz - a jest Hel.
- Gdyby przyjąć propozycję prezydenta Adamowicza, niektóre z gmin, na przykład Malbork czy Lębork, znalazłyby się w dwóch Miejskich Obszarach Funkcjonalnych - zwraca uwagę prezydent Szczurek. - A Rada Ministrów nakazuje tworzyć Metropolitalne Obszary Funkcjonalne w taki sposób, aby każda gmina była tylko w jednym MOF.
Przed rozszerzaniem listy samorządów, które będą kiedyś mogły wpisać do swojego CV udział w ZIT, broni się także marszałek województwa. I wskazuje na inne możliwości. - Dla nas obowiązującym dokumentem w tej sprawie jest szeroko konsultowany i obowiązujący od 2009 roku Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego - tłumaczy. - Niemniej samorząd województwa wielokrotnie proponował kompromis polegający na tym, że samorządy niemieszczące się w granicach obszaru metropolitalnego wynikających z planu, ale z nim sąsiadujące, będą mogły brać udział we wszystkich pracach ZIT na prawach obserwatora oraz będą mogły być włączone jako partnerzy w realizację wybranych projektów uzgodnionych w ramach ZIT.
Status obserwatora przewidziany jest w projekcie porozumienia, które miałoby zdefiniować formy przyszłej współpracy w związku ZIT. Obserwator nie będzie co prawda dopuszczony do głosowania nad decyzjami, ale będzie mógł uczestniczyć zarówno w pracach programowych, jak i w konkretnych projektach.
- Warte podkreślenia jest to, że w ZIT można realizować projekty, które wykraczają poza granice metropolii. Nie jest więc tak, że kto się znajdzie poza nimi, a ma status partnera lub obserwatora, ten będzie odcięty od finansowania w ramach ZIT - uspokaja prezydent Szczurek.
Trzeba pamiętać, że pieniądze, jakie Pomorze dostanie w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, to jedynie część, i to nie największa, pieniędzy, jakie będą przelewane na konta pomorskich samorządów między 2014 i 2020 rokiem. Tu musi się pojawić inny, dziwnie brzmiący skrót, RPO, czyli Regionalny Program Operacyjny.
To przez RPO, którym zarządza samorząd województwa, przepłynie w tych latach lwia część unijnej kasy, skierowanej z Brukseli na Pomorze.
- Należy wziąć pod uwagę fakt, że członkostwo w związku ZIT i realizacja projektów w ramach tego mechanizmu będzie istotnie ograniczać możliwości pozyskania na tego samego rodzaju działania środków w ramach innych mechanizmów realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego - uprzedza nawet marszałek Struk.
Dyskusje wokół kształtu pomorskiego ZIT trwają. Powinny zostać rozstrzygnięte do końca marca. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zatwierdzi te plany w czerwcu.
Coś nowego
Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) to zupełnie nowy sposób współpracy samorządów. Miasta i otaczające je gminy oraz władze województw wspólnie ustalą cele do osiągnięcia i wskażą inwestycje do zrealizowania. ZIT to także wyjście poza sztywne granice administracyjne jednostek samorządu terytorialnego i większe możliwości oddziaływania projektów unijnych.
Dla kogo
ZIT realizowane będą przede wszystkim na terenie miast wojewódzkich i ich obszarów funkcjonalnych. Ponadto zarząd województwa będzie mógł zdecydować o finansowaniu ZIT w mniejszych ośrodkach, tzw. miastach regionalnych i subregionalnych oraz na obszarach powiązanych z nimi funkcjonalnie.
Kto z kim
Samorządy chcące realizować ZIT są zobligowane do zawiązania zinstytucjonalizowanej formy partnerstwa (np. stowarzyszenia, związku międzygminnego) i przygotowania wspólnej strategii ZIT. Znajdą się w niej m.in. najważniejsze cele i przedsięwzięcia przewidziane do realizacji. Umawiające się samorządy muszą także podpisać porozumienie o wdrażaniu ZIT z zarządem danego województwa, ponieważ projekty w tej formule finansowane będą ze środków dostępnych w RPO.
Na co
Ideą ZIT jest współpraca samorządów na rzecz maksymalnego wykorzystania wspólnych atutów i rozwiązywania problemów. Dlatego dofinansowane projekty nie będą mogły być oderwanymi od siebie, punktowymi inwestycjami.
(Z materiałów Ministerstwa Rozwoju Regionalnego)
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
