84. rocznica wybuchu drugiej wojny światowej. Główne obchody w Malborku przy Pomniku Celników Polskich

Ani malborska społeczność, ani przedstawiciele władz państwowych i służb celnych nie wyobrażają sobie obchodów rocznicy wybuchu drugiej wojny światowej bez uroczystości przy Pomniku Celników Polskich w Malborku. To najważniejsze miejsce pamięci dla Krajowej Administracji Skarbowej. Nie inaczej było w piątek (1 września).

Spotykamy się w miejscu, gdzie przed wybuchem wojny znajdowało się przejście graniczne. To w tym miejscu, po podpaleniu siedziby w maju 1939 r., na bocznicy kolejowej ustawiono wagony służące inspektorom celnym za tymczasowe miejsce pracy – przypomniał Bartosz Zbaraszczuk, sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów i szef KAS.

Malbork jest jedynym miastem w Polsce, które uhonorowało w ten sposób służby celne. Znajduje się tu nie tylko obelisk upamiętniający bohaterstwo inspektorów celnych, ale i Aleja Celników Polskich.

- Wśród ofiar drugiej wojny światowej niemałą liczbę ofiar stanowili urzędnicy skarbowi i celni, którzy ginęli w obozach koncentracyjnych i łagrach. Sami szefowie gdańskiego Urzędu Celnego zostali razem z tysiącami innych mieszkańców Wybrzeża zamordowani w Piaśnicy w listopadzie 1939 r. Dziś w 84 rocznicę wybuchu wojny składamy hołd obrońcom naszej ojczyzny, szczególnie polskim celnikom, którzy już w pierwszych godzinach wojny stawili skuteczny opór hitlerowskim najeźdźcom – podkreślił Bartosz Zbaraszczuk.

To w Kałdowie rankiem 1 września 1939 r., podczas ostrzelania przez pociąg pancerny, ranni zostali inspektorzy celni: Józef Król i Ludgard Rakowski.

Jednym z pierwszych aktów tego dramatu był niemiecki zbrodniczy atak na Tczew, wymierzony nie tylko w cele wojskowe, lecz także w ludność cywilną. Nie złamał jednak woli oporu obrońców. Dzięki czujności i odwadze naszych kolejarzy ze stacji w Szymankowie i celników na posterunku w Kałdowie nie powiódł się podstęp agresorów, którzy chcieli przejąć pobliskie mosty na Wiśle. W bezsilnej wściekłości barbarzyńscy najeźdźcy zgładzili polskich kolejarzy i celników oraz ich najbliższych. Rozpoczęło się pasmo prześladowań i mordów, jakich dotąd nie było na tej ziemi – podkreślił Andrzej Duda, Prezydent RP, w liście odczytanym przez Andrzeja Derę, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta.

Okolicznościowe listy do uczestników obchodów 84 rocznicy wybuchu wojny w Kałdowie skierowali również inni przedstawiciele władz państwowych. List Elżbiety Witek, marszałek Sejmu, odczytał zebranym poseł Kazimierz Smoliński. Jarosław Sellin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, odczytał słowa premiera Mateusza Morawieckiego.

Swoje wystąpienie miał również Marek Charzewski, burmistrz Malborka.

W piątkowy poranek, 1 września 1939 r. w wyniku agresji hitlerowskich Niemiec na Polskę wybuchła druga wojna światowa. To najkrwawsza wojna w dziejach ludzkości, która zebrała największe żniwo ludzkiego cierpienia i ludzkiego życia. W wyniku działań wojennych, zbrodni przeciwko ludzkości, głodu i chorób spowodowanych przez wojnę życie straciło 80 milionów ludzi. W tej tragicznej liczbie 6 mln stanowią Polacy. Była to jedna piąta ludności polskiej zamieszkującej tereny II Rzeczpospolitej w 1939 r. - mówił Marek Charzewski.

Każda kolejna rocznica wybuchu drugiej wojny światowej jest jak lekcja historii.

- Dlatego szczególnie dziś z wdzięcznością i czcią wspominamy obrońców granic Rzeczypospolitej, bohaterskich strażników wolności i godności naszego narodu. Składamy hołd tym, którzy w obliczu przeważających sił wroga dokonywali cudów męstwa. We wrześniu 1939 roku, a potem na wszystkich frontach II wojny światowej, na lądzie, morzu i w powietrzu dowiedli oni, że ten, kto rzuca wyzwanie Polsce, nie może spać spokojnie – napisał w liście prezydent Andrzej Duda.

Nawiązał też do obecnej sytuacji i przedstawicielach służb mundurowych. Jako spadkobiercy „ponadtysiącletniej tradycji oręża polskiego służą dziś w Siłach Zbrojnych RP”.

Będziemy ich konsekwentnie wspierać, zapewniać im nadal nowoczesne uzbrojenie, wszelkie potrzebne wyposażenie i środki działania. To konieczne wobec nowych realiów w naszej części Europy. Na sąsiedniej Ukrainie toczy się pełnoskalowa wojna. Rosyjscy najeźdźcy dopuszczają się przerażających zbrodni wojennych. Na granicy z Białorusią nie ustają wrogie – wymierzone w Polskę i Unię Europejską – działania o charakterze hybrydowym, oparte na nieludzkim, przedmiotowym traktowaniu migrantów. Dlatego z tym większą mocą deklarujemy, że bezpieczeństwo Polaków jest i pozostanie najwyższym priorytetem działań naszego państwa. Jako obywatelska wspólnota jesteśmy gotowi uczynić wszystko, aby tragedia wojny już nigdy nie wydarzyła się na polskiej ziemi – zapewnił Andrzej Duda.

Zebrani złożyli kwiaty i zapalili znicze przy Pomniku Celników Polskich. Obecni byli tam również uczestnicy inscenizacji przygotowanej przez Spiżarnię Malborską.