Tłumy turystów na Pomorzu. Kontrolerzy z sanepidu w akcji. Jakie miejsca sprawdzają? Rozmowa z szefem pomorskiego sanepidu

Tłumy turystów zjechały tego lata na Pomorze. Odbijamy sobie ubiegłoroczne wakacje stracone z powodu pandemii?
Nie ulega wątpliwości, po przeszło rocznym okresie obostrzeń i ograniczeń, wszyscy pragną wypoczynku i turystycznych atrakcji. Z mojego punktu widzenia jako pracownika Sanepidu wszystko byłoby w porządku, gdybyśmy podczas wakacji ściśle i sumiennie przestrzegali podstawowych i bardzo prostych zasad higieniczno-sanitarnych, takich jak zachowywanie dystansu, noszenie maseczek w zamkniętych pomieszczeniach i dbanie o higienę rąk. Z obserwacji moich oraz osób ze mną współpracujących wynika, że w większości przypadków tak jest. To prawda, gości z głębi kraju mamy mnóstwo. Tylko w lipcu zgłoszono do Sanepidu 3180 turnusów wypoczynku letniego na Pomorzu dla młodzieży oraz 740 turnusów dla dzieci i młodzieży w miejscu zamieszkania. Nie brakuje również turystów dorosłych. Gdzie się nie ruszyć w Trójmieście - tłumy.

Sprawdzacie w jakich warunkach wypoczywają najmłodsi?
W ramach nadzoru Państwowa Inspekcja Sanitarna obejmuje kontrolą różnego rodzaju obiekty, w których wypoczywają i dzieci i młodzież – kolonie w ośrodkach kolonijnych, obozy sportowe, różne formy wypoczynku letniego w miejscu zamieszkania dzieci i młodzieży jak również obozy pod namiotami.

Na czym polegają takie kontrole?
Podczas kontroli dokonujemy oceny stanu sanitarnego pomieszczeń mieszkalnych, bloku żywienia, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych oraz pomieszczeń i terenów przeznaczonych do wypoczynku i rekreacji (świetlice, boiska itp.)
Sprawdzamy czy dzieci wypoczywające na obozach, koloniach itd. mają dostęp do urządzeń sanitarnych i ciepłej wody do mycia, oceniamy w jakim są one stanie sanitarno-technicznym są te urządzenia. Kontroli podlegają również warunki zakwaterowania tj. czystość bieżąca pomieszczeń i znajdującego się w nich sprzętu. Analizie podlega ponadto ocena ilości i wielkości pokoi mieszkalnych w stosunku do przebywających w nich uczestników. Ponadto, w związku z pandemią, pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej kontrolują, czy przestrzegane są wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego, Ministra Zdrowia i Ministra Edukacji dla organizatorów wypoczynku letniego dzieci i młodzieży.

Co wykazały te kontrole i ile ich było? Jakie konkretnie uchybienia i nieprawidłowości wychwyciliście?

Do 31 lipca 2021 roku kontrolą objęto 593 turnusy, w tym 188 turnusów w obiektach hotelowych lub w innych obiektach w których świadczone są usługi hotelarskie, 65 turnusów w obiektach używanych okazjonalnie do wypoczynku, 95 obozów pod namiotami oraz 245 form wypoczynku w miejscu zamieszkania. W analizowanym okresie przeprowadzono 18 kontroli interwencyjnych, z czego podczas 8 kontroli potwierdzono zgłaszane zarzuty. W wyniku przeprowadzonych kontroli na 20 turnusach stwierdzono uchybienia i nieprawidłowości, m. in. w obszarze działalności pionu higieny żywności i żywienia (13), braku odpowiednich warunków sanitarno-higienicznych pokoi mieszkalnych wraz z ich wyposażeniem (8), pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, przekroczenia limitu miejsc, braku porządku w magazynie bielizny czystej (1) oraz braku aktualnej dokumentacji zdrowotnej personelu (3). Kilka osób objęliśmy kwarantanną.

Z jakiego powodu?
Jedno z dzieci z obozu harcerskiego pod namiotami w Karwieńskich Błotach trafiło do Szpitala w Wejherowie ze złamaniem kończyny dolnej. Rutynowo, przeprowadzono test w kierunku SARS-COV-2 i jego wynik okazał się dodatni. Dziecko zostało hospitalizowane, kwarantanną objęto 6 osób, które miały z nim kontakt (5 uczestników, 1 opiekun). Osoby, na które została nałożona kwarantanna zostały przewiezione do swoich do domów. W związku z otrzymaniem dwóch ujemnych wyników w kierunku SARS-COV-2 i braku objawów chorobowych na wniosek lekarza ze szpitala u hospitalizowanego dziecka skrócono izolację.

Winni zaniedbań zostali ukarani?
W związku ze stwierdzonymi uchybieniami nałożono 19 mandatów karnych na osoby odpowiedzialne za utrzymanie właściwego stanu i warunków sanitarnych na turnusach. Najwięcej mandatów wystawiono za niewłaściwy stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń bloku żywienia (11 mandatów). Ponadto nałożono 7 mandatów za niewłaściwe warunki zakwaterowania oraz 1 mandat za brak porządku w magazynie bielizny czystej. Wysokość mandatów wynosiła od 100 do 500 zł w zależności od przewinienia.

Kiedyś problemem była Salmonella, dziś już chyba takie zatrucia się nie zdarzają?
Ogólnie bakterie z grupy Salmonella są nadal stosunkowo częstą przyczyną zakażeń pokarmowych, dotyczy to jednak głównie małych ognisk rodzinnych. Do zakażenia Salmonellą dochodzi najczęściej wskutek nieprawidłowego przechowywania żywności lub z powodu braku higieny podczas przygotowywania posiłków. W ostatnich latach, ilość zachorowań spowodowanych tą bakterią utrzymuje się na zbliżonym poziomie. W roku 2019 zarejestrowano 355 salmonellozowych zakażeń, w 2020 roku 386 przypadków, w bieżącym roku, do końca lipca 2021 r zostało zarejestrowanych 275 zachorowań. Obserwujemy, że najwięcej przypadków salmonelloz jelitowych pojawia się w II kwartale roku, czyli w miesiącach wakacyjnych. Jeżeli chodzi ściśle o zachorowania uczestników zorganizowanych letnich form wypoczynku to w 2019 r. zakażenia bakteriami Salmonella zostały stwierdzone tylko w jednym ognisku osób przebywających na wczasach, natomiast w 2020 r i w tym roku nie było zachorowań o takiej etiologii.

Punktów gastronomicznych na samym Jarmarku Dominikańskim było mnóstwo? Czy one również podlegały Waszej kontroli?
Od 24 lipca do 1 sierpnia przeprowadzono 92 kontrole, od 2 sierpnia do 8 sierpnia - 43 kontrole. Kontrole przeprowadzane były w różnych godzinach w ciągu dnia, również po południu, w soboty i w niedziele. W tym roku nie wpłynęły do naszych organów żadne skargi konsumentów dotyczące punktów gastronomicznych działających na Jarmarku Dominikańskim.

Za tymi, bardzo licznymi kontrolami, dzięki którym – bez obaw o własne zdrowie możemy zjeść rybkę np. w lokalu przy plaży – stoi armia anonimowych pracowników Sanepidu. Ilu z nich „obsłużyło” te tysiące kontroli na Pomorzu?
Od początku wakacji 223 przedstawicieli powiatowych inspektorów sanitarnych z terenu całego województwa przeprowadziło w sumie ponad 3300 kontroli sprawdzając warunki sanitarne w ja-kich wypoczywają młodzi ludzie w różnych miejscowościach na Pomorzu. Szczególnym nadzorem sanitarnym objęty był, jak co roku, trwający trzy tygodnie Jarmark Świętego Dominika. W 182 kontrolach sanitarnych związanych z tym wydarzeniem handlowo-kulturalnym wzięło udział 15 pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gdańsku.

W jednym z ostatnich wywiadów główny inspektor sanitarny Krzysztof Saczka zgodził się z opinią swojego poprzednika Jarosława Pinkasa, który twierdził, że Państwowa Inspekcja Sanitarna od lat była instytucją zapomnianą przez wszystkich i niedoinwestowaną a jej pracownicy pracują ekstremalnie ciężko za wynagrodzenie nieprzystające do obowiązków i odpowiedzialności. Czy się Pan z tą tezą zgadza?
To prawda, że pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej od samego początku pandemii przez 7 dni w tygodniu i niemalże 24 godziny na dobę z poświęceniem wykonują wszystkie tzw. działania przeciwepidemiczne. Wprowadzane aktualnie zmiany organizacyjno-prawne oraz nowe rozwiązania informatyczne i wyposażenie techniczne przyczyniają się do optymalizacji pracy. A zapowiedź podwyżki wynagrodzeń dla pracowników sanepidu zawsze cieszy.

Coraz częściej mówi się o centralizacji sanepidu. Przed pandemią i na początku każda jednostka inspekcji sanitarnej była niejako oddzielną instytucją. Stacje powiatowe podlegały starostom, wojewódzkie wojewodom, a Główny Inspektorat Sanitarny jedynie nadzorował ich prace. COVID-19 pokazał, że takie rozwiązanie nie jest skuteczne. Praca inspekcji musi być zarządzana odgórnie, jej funkcjonowanie musi być koordynowane, a niektóre działania muszą być ukierunkowane, kontrolowane i zarządzane centralnie.
W pełni zgadzam się ze słowami pana ministra Krzysztofa Saczki w kwestii wagi skoordynowanych działań i zarządzania odgórnego, szczególnie w sytuacjach kryzysowych.