Socjolodzy stworzyli portret Pomorzan

Osią tematyczną, wokół której ogniskują się zawarte w nim artykuły, są kwestie stanowiące o specyfice naszego regionu, wynikające z dawnych doświadczeń i współczesnych uwarunkowań. Autorzy, jak tłumaczy we wstępie prof. Brunon Synak, przybliżają czytelnikom kulturowo-etniczne oblicze Pomorza i prezentują jego osobliwości.

- Przez wieki na Pomorzu sąsiadowały ze sobą i ścierały się dwa światy kulturowe: niemiecki i słowiański - wyjaśnia Synak. - Dzisiejszy profil regionalno-etniczny tych ziem, a zwłaszcza ich wielokulturowość, są z jednej strony wynikiem przerwanej ciągłości historycznej, zwłaszcza na skutek ostatniej wojny światowej, z drugiej rezultatem procesu długiego trwania od wieków mieszkających tu Kaszubów - grupy o najbardziej wyrazistej odrębności językowo-kulturowej i świadomościowej.

Na podstawie badań dzisiejszych mieszkańców Gdańska w kwartalniku przedstawiony został zmieniający się wizerunek Niemca i przełamywanie uprzedzeń wobec ludności niemieckiej, przez wieki zamieszkującej ten historycznie wieloetniczny, wielokulturowy i wielowyznaniowy gród nad Motławą. Socjolodzy wskazali, że jedną z cech kreujących specyfikę Pomorza jest jego nadmorskie położenie. Wykazali, że szczególnego znaczenia nabiera morze w kreowaniu tożsamości Sopotu - miasta kojarzonego najczęściej z daleko wcinającym się w morskie wody zatoki molem, położonego między historycznym Gdańskiem a młodą Gdynią, w przeszłości znajdującego się w granicach Prus, a w okresie międzywojennym - Wolnego Miasta.

Kierując się przekonaniem o szczególnej roli, jaką w regionie pomorskim odgrywa Trójmiasto, autorzy portretu regionu przedstawili przejawy procesu jego metropolizacji.

- Zjawisko to przybiera różne tempo w rozmaitych wymiarach: funkcjonalno-komunikacyjnym, gospodarczym, społecznym, kulturowym - przypomina Brunon Synak. - Sprzyja mu z jednej strony korzystny układ przestrzenny i przychylny dyskurs w sferze publicznej, z drugiej zaś pojawia się wiele dylematów i ograniczeń, wynikających między innymi ze specyfiki tożsamościowej każdego z miast oraz z konkurencji wewnętrznej metropolii.

Właśnie dlatego Pomorze jest miejscem szczególnym, a mieszkający tu ludzie, pracujący w dobrze rozwijających się firmach, są obywatelami pamiętającymi o swoim lokalnym środowisku kulturowym, przywiązanymi do lokalnej tradycji, nieobawiającymi się nowych wyzwań...

Wydawcami "Studiów Socjologicznych" są Polska Akademia Nauk, działająca poprzez Instytut Filozofii i Socjologii, oraz Komitet Socjologii, a od jesieni 2009 roku także Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej.