Prof. Świątecka mimo emerytury nadal leczy pacjentów. Współtwórczyni pierwszego w Polsce Telefonu Zaufania odznaczona Orderem Orła Białego

Kiedy dowiedziała się pani o przyznaniu najwyższego polskiego odznaczenia państwowego?

W ostatnich dniach października odebrałam telefon z Kancelarii Prezydenta z pytaniem, czy przyjmę odznaczenie. Odparłam, że tak.

Prezydent podkreślił, że jako twórca pierwszego w Polsce telefonu zaufania uratowała pani życie wielu ludziom. Jak to się zaczęło?

Potrzebna jest niewielka korekta. Ideę telefonu zaufania przywiózł z Londynu prof. Tadeusz Kielanowski, który jednak do końca nie wierzył, że uda się ją wprowadzić w Polsce. Udało mi się zgromadzić grupę trzydziestu osób, które podjęły się tego zadania. Pierwsze spotkanie organizacyjne odbyło się, o czym warto wspomnieć, w redakcji „Dziennika Bałtyckiego”. I tak 1 października 1967 r. rozpoczęliśmy działalność pierwszego społecznego, opartego o pracę wolontariuszy, Telefonu Zaufania. Nieco wcześniej podobny telefon zaczął działać przy wrocławskiej Klince Psychiatrycznej. Tam jednak pracowali ludzie zatrudnieni na etatach. A nasza idea społecznego Telefonu Zaufania rozprzestrzeniła się na całą Polskę.

Można policzyć, ile istnień ludzkich ocaliliście przez ten czas?

Byłoby to bardzo trudne. Rocznie odbieramy w Gdańsku kilka tysięcy telefonów. Trzeba byłoby przemnożyć to przez liczbę oddziałów w Polsce i przez 52 lata. Zdarza się, że spotykam ludzi, którzy mówią mi, że dzięki takiej rozmowie zakręcili kurek od gazu lub zrezygnowali z innej formy odebrania sobie życia. Przy telefonach zaufania pracują bardzo ofiarni ludzie. Ja już od dłuższego czasu nie pełnię dyżurów.

Nadal jednak - od 1992 r. - jest pani prezesem Polskiego Towarzystwa Pomocy Telefonicznej.

Mimo moich zastrzeżeń wybrano mnie na kolejną kadencję. Na szczęście mam wokół siebie wiele pomocnych osób.

Ratowała pani ludzkie życie też jako lekarz, kardiolog, przez wiele lat kierownik II Kliniki Chorób Serca AMG. Była pani pionierem nowoczesnego leczenia zaburzeń rytmu serca w Polsce. Czy to wybór wymarzonego w dzieciństwie zawodu określił pani drogę życiową?

Warto najpierw powiedzieć, że to kardiolodzy z Warszawy, z którymi współpracowałam w Polskim Towarzystwie Kardiologicznym, uczestniczyłam w wielu konferencjach naukowych, wymieniałam doświadczenia, wystąpili do pana prezydenta z inicjatywą przyznania mi odznaczenia państwowego. To wyraz uznania dla mojej pracy, za który jestem im bardzo wdzięczna. A co do wyboru zawodu - nie mogę powiedzieć, że od dziecka marzyłam, by zostać lekarzem. Wraz z rodzicami zostałam zesłana w 1940 r. do Obwodu Archangielskiego, gdzie jedyną osobą udzielającą, od czasu do czasu, pomocy medycznej był felczer. Po wojnie zamieszkaliśmy w Sopocie. I tu, jako dziecko wychowane w tajdze, postanowiłam zostać leśnikiem. Wszystko zmieniło się, gdy byłam w dziesiątej klasie. Nagle, jakby ktoś przekręcił włącznik światła zrozumiałam, że chcę być lekarzem. Postanowiłam iść na studia medyczne, by pomagać ludziom. I - mimo emerytury - nadal przyjmuję pacjentów.

Znane są pani działania na rzecz etyki lekarskiej.

Jestem w kapitule nagrody OIL im. doktor Aleksandry Gabrysiak, która pomagała chorym, bezdomnym i więźniom i została zamordowana przez jednego z podopiecznych. Otrzymują ją lekarze niosący bezinteresowną pomoc ludziom. Organizowałam też Gdańskie Spotkania z Etyką Lekarską, których swoistym podsumowaniem była wydana przed trzema laty książka „Humanizm chrześcijański w medycynie”, zawierająca przemyślenia wybitnych lekarzy i bioetyków na temat etosu i misji lekarza.