Kryzysowe przepisy czyli jak upiec domowy chleb bez drożdży i zakwasu!

Od lat pieczywo na zakwasie, z maki z pełnego przemiału, uważane jest za wzorzec chleba. Równie wielu zwolenników ma również drożdżowy zaczyn. Tymczasem jest wiele rodzajów chleba, wypiekanych w wielu krajach, które powstają bez tych środków, nadających smak objętość.

Irlandzki chleb na sodzie

Jeden z najpopularniejszych gatunków chleba na świecie. Pochodzi z Zielonej Wyspy, ale dzisiaj popularny jest również za oceanem, szczególnie w USA i Kanadzie.

Składniki na 1 duży bochenek:
• 250 g mąki pszennej.
• 250 g mąki pszennej razowej.
• 100 g płatków owsianych
• 1 łyżeczka sody oczyszczonej.
• .1 łyżeczka soli.
• 25 g masła, w temperaturze pokojowej.
• 500 ml maślanki lub kefiru.
Suche składniki przesiewamy i mieszamy w dużym naczyniu. Do napowietrzonej mąki dodajemy posiekane i miękkie masło, dodajemy maślankę lub kefir i całość szybko mieszamy, tylko do połączenia się składników (ciasta nie należy wyrabiać za długo). Z porcji formujemy okrągły bochenek o średnicy około 20 cm.
Chleb przekładamy na blachę wyłożoną papierem do pieczenia, nacinamy ostrym nożem, na krzyż i wstawiamy do iekarnika, nagrzanego do temperatury 220 st. Po 15 minutach pieczenia zmniejszamy temperature do 180-190 st. C i pieczemy jeszcze przez 20-25 minut. Aby sprawdzić, czy chleb jest już dobrze wypieczony, wyjmujemy bochenek ostrożnie z pieca i uderzamy od spodu: jeśli wyda głuchy dźwięk – jest gotowy. Jeśli jeszcze nie jest gotowy, można odwrócić do góry dnem i piec dodatkowe kilka minut. Studzimy na kratce.
Taki chleb przechowujemy przykryty ręczniczkiem kuchennym lub w specjalnym woreczku z płótna, ale niezbyt długo. Najsmaczniejszy jest świeży. Jeżeli upieczonej porcji nie zjemy tego samego dnia – lepiej część zamrozić. Można jednak robić z niego również tosty i grzanki.

Bezglutenowy chleb kukurydziany

Ten popularny w wielu krajach,gatunek chleba pieczemy na proszku do pieczenia.

Składniki na 1 bochenek:
• 400 g mąki kukurydzianej
• 400 g kefiru lub maslanki
• 2 jajka
• 1,5 łyżeczki soli
• 1 łyżeczka proszku do pieczenia
• 1,5 łyżeczki oliwy
• 1 łyżka soku z cytryny
• 100 g kukurydzy (z puszki) lub ziarna słonecznika (może być jedno i drugie)
W dużej misce mieszamy mąkę, ziarna słonecznika, sól i proszek do pieczenia. W drugiej miksujemy jajka, sok z cytryny i maślankę. Do suchych składników w pierwszej misce dodajemy „mokre" i kukurydzę i szybko mieszamy na gładką masę. Przelewamy ciasto do keksówki o długości 20-25 cm i wstawiamy do piekarnika nagrzanego do temperatury 200 st. C. Pieczemy przez 35-40 minut. Wyjmujemy chleb z piekarnika i pozostawiamy do przestygnięcia (w formie) na ok. 20 minut, dopiero wówczas wyjmujemy z formy, pozostawiamy na kratce do całkowitego ostudzenia.

Mąka, woda, ziarna

Jeżeli nie mamy w domu żadnych środków spulchniających - trzeba po prostu wrócić do najstarszych znanych przepisów. Można bowiem upiec chleb również bez żadnych środków spulchniających, tylko z mąki, wody, ewentualnie z dodatkiem otrębów, płatków zbożowych lub nasion. Najpopularniejsze w tej grupie to polski (słowiański) podpłomyk i chrupki skandynawski knekkebrød.

Knekkebrød

Składniki:
• 400 ml płatków owsianych
• 400 ml mąki żytniej razowej
• 200 ml ziaren słonecznika
• 100 ml ziaren siemienia lnianego
• 100 ml ziaren sezamu
• 700 ml wody
• 1 – 2 łyżeczki soli
W naczyniu mieszamy wszystkie składniki suche, zalewamy wodą i zarabiamy ciasto. Należy odstawić je na 15 minut do napęcznienia. Dużą blaszkę smarujemy masłem i wykładamy papierem do pieczenia, na którym rozsmarowujemy (i wyrównujemy) gotową masę na grubość około 3 mm.
Blachę wkładamy do piekarnika nagrzanego do 170 st. C i pieczemy chrupki chleb ok. 60 minut. By chleb był chrupki - najlepiej piec go z termoobiegiem, co 15 minut uchylając jego drzwiczki (w celu usunięcia pary) na ok. 5 minut. Popierwszych 10 – 15 minutach pieczenia trzeba jednak wykonać dodatkową operację: wyjąć blachę z piekarnika i nożem do pizzy lub ostrym nożem z piłką podzielić ciasto na kawałki, a następnie wstawić z powrotem do piekarnika. Aby chlebek zachował chrupkość po wyjęciu z peica suszymy go dalej na kratce, połamany na kawałki wzdłuż zaznaczonych wcześniej linii.

Polski podpłomyk

Z dzieciństwa lub wakacji na wsi pamiętają go jeszcze ojcowie dzisiejszych millenialsów. Kiedy babcie robiły ciasto na pierogi – największą frajdą było pieczenie placuszków na rozgrzanej kuchennej płycie. Do zrobienia podpłomyka potrzeba bowiem tych samych składników, co na ciasto pierogowe.
Składniki:
• 250 ml ciepłej wody
• 500 g przesianej mąki pszennej
• pół łyżeczki soli
• łyżeczka oliwy
Do miski wsypujemy przesianą mąkę i sól, dodajemy po trochę wodę i zarabiamy ciasto. Dodajemy na końcu oliwę, zagniatamy, wykładamy na posypaną mąką stolnicę (blat) i wygniatamy kilka minut. Odstawiamy na pół godziny, przykryte miską.
Wałkujemy cienkie placuszki i pieczemy (suszymy) z obu stron na chrupko na suchej patelni, aż się lekko miejscami przyrumieni, a nawet trochę podpiecze.
Smacznego!