Kościół nie będzie już wyglądał jak „stodoła”. Projekt rekonstrukcji wieży gotyckiej świątyni na Żuławach

Rekonstrukcja wieży kościelnej w liczącym 650 lat kościele w Cyganku jest jednym z największych projektów renowacyjnych w żuławskich, ale zapewne i pomorskich zabytkach. Budowla ma mieć wysokość 35 metrów i będzie wykonana z drewna, z wykorzystaniem dawnych technik budowlanych.

Zaznaczmy, to pierwszy etap rekonstrukcji wieży. Powstanie główna jej konstrukcja do poziomu tzw. hełmu. W kolejnych etapach dobudowany zostanie zwieńczający szczyt wieży, liczący około 20 metrów hełm z pokryciem gontowym. W jeszcze kolejnym etapie powstaną schody wewnątrz konstrukcji, a całość zostanie wyposażona w instalację przeciwpożarową.

- Efekt tegorocznych prac będzie już widoczny z daleka. Wysokość wieży po zakończonych pracach w tym roku to około 15 m. Cała wieża będzie mierzyła ponad 34 metry wysokości – informuje ks. Paweł Potoczny, proboszcz grekokatolickiej parafii św. Mikołaja.

Warto podkreślić, że kościół w Cyganku jest jednym z kilku gotyckich świątyń wybudowanych na Żuławach przez Krzyżaków, które przetrwały do obecnych czasów. Budowla w miejscowości pod Nowym Dworem Gdańskim istniała, wg kronik, przed rokiem 1349. W XVI-XVII w. kościół należał do luteran, następnie wrócił do administracji katolików. Po II wojnie światowej jest użytkowany przez grekokatolików. Drewniana wieża kościoła została zniszczona natomiast w roku 1945.

- Dzisiaj nasza świątynia pozbawiona wieży wygląda jak „stodoła”. Trudno ją zauważyć i łatwo ominąć – czytamy na parafialnej stronie internetowej.

Ks. Paweł Potoczny przyznaje, że prace nad projektem rekonstrukcji wieży trwają od 9 lat. Zaczęło się od renowacji fundamentów podstawy wieży, potem powstał projekt budowlany wieży, na bazie materiału fotograficznego. W kolejnych latach gromadzono materiał – drewno konstrukcyjne. W 2017 r. rozpoczęły się pierwsze prace.

- To jest jeden z najważniejszych projektów mojego życia. Jest do tego ciekawa historia. Gdy jechaliśmy z żoną na parafię 9 lat temu, minęliśmy drogę ze zjazdem, bo nie było widać świątyni. Postawiłbyś, chociaż krzyż na dachu – powiedziała mi (duchownych grekokatolickich nie obowiązuje celibat – red.). Po 9 latach ten krzyż postawię – podkreśla ks. Paweł.

Rekonstrukcja wieży nie jest jedyną inwestycją realizowaną w zabytkowym kościele. W ostatnich latach prace konserwatorskie realizowano przy dachu, fundamentach, stolarce okiennej. Potrzeb jest więcej – dotyczą one zabytkowego wyposażenia, m.in. barokowych polichromii sufitu, obrazów.

Zaznaczmy, prace wspiera finansami Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pomorski Urząd Marszałkowski, Pomorski Konserwatora Zabytków, samorząd Nowego Dworu Gd., Kuria Metropolitalna Kościoła Greckokatolickiego w Przemyślu. Wielkie znaczenie mają również datki wpłacane przez prywatnych darczyńców.

- Mieć w posiadaniu takiej rangi zabytek, jakim jest świątynia p.w. św. Mikołaja w Cyganku/Żelichowie to wielki zaszczyt i radość. Jesteśmy kolejnym pokoleniem, które od 1300 roku dostało w opiekę tę świątynie i czujemy się z tego powodu dumni, że w ponad 700 letniej historii i nam dano odcisnąć ślad swojej obecności – podkreśla proboszcz parafii św. Mikołaja.