Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Jak ASF wpływa na hodowlę świń w Polsce? Postępuje koncentracja produkcji

OPRAC.:
Agata Wodzień-Nowak
Agata Wodzień-Nowak
Dane ARiMR wskazują, że występowanie ASF przyspiesza istotnie proces ubytku gospodarstw utrzymujących świnie w Polsce, zauważa ekspert.
Dane ARiMR wskazują, że występowanie ASF przyspiesza istotnie proces ubytku gospodarstw utrzymujących świnie w Polsce, zauważa ekspert. pixabay.com/PublicDomainImages
Zdaniem ekonomistów afrykański pomór świń nie miał istotnego, bezpośredniego wpływu na poziom krajowej produkcji żywca wieprzowego. Problem jednak narasta w obliczu przybywających ognisk i niskiej opłacalności produkcji trzody chlewnej. ASF niewątpliwie przyczynia się do zmian w strukturze gospodarstw na rzecz większych stad, koncentracji.

Do połowy września 2021 roku Główny Inspektorat Weterynarii potwierdził 103 ogniska ASF w polskich gospodarstwach. Najwięcej przybywa ich w ostatnim czasie na Podkarpaciu. Polska zmaga się z afrykańskim pomorem świń od 7 lat. Pierwsze ognisko wykryto w lutym 2014 roku na Podlasiu.

To też może Cię zainteresować

Początkowo ASF utrzymywał się w północno-wschodniej części Polski, jednak w 2019 roku to się zmieniło i ogniska notowano niemal we wszystkich województwach. Choroba powoduje ogromne straty przede wszystkim po stronie producentów, ale też szerzej dla gospodarki. Do końca sierpnia 2021 odnotowano w kraju ponad 12 tys. przypadków ASF u dzików oraz 439 ognisk tej choroby.

Wpływ ASF na polskie hodowle świń

Wpływowi ASF na sektor trzody chlewnej przyjrzał się Departament Analiz Ekonomicznych PKO Banku Polskiego. Skutki ekonomiczne są odczuwane przez branżę w wielu obszarach. Ze względu na wybijanie świń w gospodarstwie, w których stwierdzono chorobę u choć jednej świni, tracą producenci. To jednak niejedyna z konsekwencji występowania ASF w regionie. Do tego:

  • obniżki cen sprzedaży,
  • koszty bioasekuracji,
  • koszty likwidacji choroby,
  • straty produkcyjne,
  • trudnoci w sprzedaży.

Mariusz Dziwulski wskazuje w raporcie: Objęcie gospodarstw strefą znacząco utrudnia eksport mięsa i tym samym oddziałuje negatywnie na wyniki gospodarki. Producenci żywca borykają się także ze zmniejszonym popytem na rynku wewnętrznym. Odnotowywano sytuacje, w których niektóre sieci handlowe nie decydowały się na zakup mięsa wieprzowego pochodzącego ze stref ASF.

To też może Cię zainteresować

Bankowy ekspert wskazuje na oddziaływanie afrykańskiego pomoru świń na strukturę gospodarstw utrzymujących świnie. "Liczba aktywnych stad trzody chlewnej w ostatnich 7 latach zmalała o połowę. Na obszarach występowania wirusa spadek liczby gospodarstw trzodowych był znacząco większy niż na pozostałych obszarach".

  • Z danych GIW wynika, że przypadki lub ogniska ASF w okresie wrzesień’20-sierpień’21 odnotowano w 12 województwach.
  • Liczba powiatów, w których wystąpiły przypadki ASF u dzików wynosiła 99 (z 380 ogółem), w porównaniu do 93 przed rokiem i 66 przed dwoma laty.
  • Jednocześnie ogniska ASF w ostatnim roku (wrze’20-sie’21) stwierdzono w 38 powiatach.
  • Szacować można, że obecnie ok. 1/3 powierzchni kraju objęta jest występowaniem afrykańskiego pomoru świń (przypadki i ogniska).

Ceny świń i problemy w handlu w obliczu ASF

Kiedy w 2014 roku wykryto pierwszy przypadek ASF, wiele krajów takich np. Rosja, Chiny, Korea Płd. czy Białoruś wstrzymały zakupy wieprzowiny z polskiego rynku. Skutkiem był spadek eksportu mięsa o 14% w 2014 roku w porównaniu z wynikiem z 2013. "W kolejnych latach sprzedaż zagraniczna odbudowywała się w średniorocznym tempie 7,3% do 2018, kiedy osiągnęła rekordowy wolumen 509 tys. t.", przypomina Mariusz Dziwulski w przygotowanym raporcie.

Normalizacja w handlu była możliwa dzięki większym dostawom do krajów UE oraz do USA, uznających regionalizację. Załamanie sprzedaży zagranicznej wieprzowiny nastąpiło dopiero w 2019, a w 2020 spadek eksportu dodatkowo pogłębiła pandemia COVID-19.

Ceny tuczników w Polsce są dość silnie powiązane z notowaniami na niemieckiej giełdzie VEZG. Jak tłumaczy ekonomista, dlatego większe konsekwencje dla cen na rynku polskim miało pojawienie się ASF najpierw w Belgii (wrzesień 2018), a później w Niemczech (wrzesień 2020), które są największym producentem i drugim (za Hiszpanią) eksporterem wieprzowiny w Unii Europejskiej.

To też może Cię zainteresować

Występowanie ASF znajduje odzwierciedlenie w cenach i pogłębia regionalne dysproporcje w stawkach. "Ograniczenia w sprzedaży w strefach objętych ASF powodują, że rolnicy utrzymujący świnie na tych obszarach uzyskują niższe ceny za żywiec, w porównaniu do obszarów wolnych od ASF. Z danych GUS wynika, że w województwach objętych występowaniem ASF w istotnym stopniu relacje cen skupu do średniej krajowej znacząco pogorszyły się w minionych 7 latach".

ASF w Polsce. Zmiana struktury gospodarstw hodujących świnie

W bankowej analizie przyjrzano się liczbie stad. Ekonomista przywołuje dane Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, według których od 2014 do 2021 (dane na 30 czerwca) liczba aktywnych stad trzody chlewnej w Polsce zmniejszyła się o blisko połowę. "Jest to częściowo wynik postępującej koncentracji i specjalizacji gospodarstw, niemniej istotny wpływ na pogłębienie spadków w ostatnich 3 latach można wiązać z szybkim rozprzestrzenianiem się ASF w naszym kraju".

Średnioroczny spadek liczby stad w latach 2018-2021 wyniósł 14,8% wobec -4,2% w latach 2014-2017. Dla porównania, według GUS, w latach 2010-2013 liczba gospodarstw z trzodą chlewną malała średniorocznie o 10,5%.

Z danych ARiMR wynika, że przeciętna wielkość stada trzody chlewnej w Polsce w latach 2014-2021 wzrosła o 95% do blisko 115 szt. Tym samym liczba zarejestrowanych świń w Polsce w ostatnich 7 latach, według ARiMR, zmniejszyła się jedynie o 2,03%.

- Coraz większy obszar występowania ASF, trudności (również z uwagi na dodatkowe koszty) ze spełnieniem obowiązkowych wymogów bioasekuracji przyspieszają proces koncentracji produkcji żywca wieprzowego w Polsce. Kluczowa jest zwiększająca się presja niskiej opłacalności - relatywnie niski poziom cen otrzymywanych za żywiec w strefach ASF powoduje, że znacząca część producentów coraz częściej decyduje się na likwidację stad - stwierdza Mariusz Dziwulski w raporcie.

Znikają przede wszystkim te mniejsze gospodarstwa. Tu ponownie powołano się na dane ARiMR: liczba aktywnych stad, w których utrzymywano do 500 szt. świń, w latach 2014-2021 zmniejszyła się o 51,4%. Udział świń utrzymywanych w tych gospodarstwach w krajowym pogłowiu trzody chlewnej zmalał z 50% w 2014 do 35% w 2021.

To też może Cię zainteresować

Zwiększa się liczba stad o wielkości 500-2000 szt. trzody chlewnej. "Wzrost liczebności takich jednostek związany jest z narastającą w Polsce popularnością systemu chowu nakładczego. Z jednej strony pozwala to utrzymać pogłowie świń i produkcję wieprzowiny na relatywnie stabilnym poziomie, z drugiej strony powoduje uzależnienie sektora chowu trzody od importu prosiąt. Z danych GUS wynika, że w 2020 r. polski import żywych świń do 50 kg wyniósł blisko 6,5 mln szt. w porównaniu do 3,8 mln szt. w 2013. Spadek pogłowia loch w ostatnich 7 latach spowodował, że krajowa podaż prosiąt istotnie zmniejszyła się".

Dane ARiMR wskazują, że występowanie ASF przyspiesza istotnie proces ubytku gospodarstw utrzymujących świnie w Polsce. Średnioroczne tempo spadku w obszarach (powiatach), w których wystąpiły ogniska lub przypadki ASF kształtowało się na poziomie 12,8% w porównaniu do 7,6% na pozostałych obszarach.

Źródło: Wpływ ASF na sektor trzody chlewnej w Polsce, PKO Bank Polski

od 12 lat
Wideo

Dobre i złe sąsiedztwo grochu

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Jak ASF wpływa na hodowlę świń w Polsce? Postępuje koncentracja produkcji - Strefa Agro

Wróć na dziennikbaltycki.pl Dziennik Bałtycki