Gdański prawnik Jakub Szlachetko przygotował projekt kontruchwały oraz skargi do wojewody na uchwały samorządów uderzające w osoby LGBT

Już niemal 100 samorządów w Polsce przyjęło uchwały skierowane przeciwko osobom LGBT. Ponad 30 samorządów przyjęło Samorządowe Karty Praw Rodziny autorstwa Instytutu na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris. W ubiegłym tygodniu radni powiatu w Sztumie przyjęli taką uchwałę jako pierwszy samorząd na Pomorzu. Wcześniej podobne projekty uchwał odrzucono w Lęborku i Helu.

Karta proponuje wytyczne mające bronić, zdaniem autorów, wartości rodzinnych. Apeluje ona m.in. by samorządowe programy walki z alkoholizmem, przemocą i narkomanią uwzględniały "zasadę poszanowania integralności rodziny" oraz by samorządy nie wspierały finansowo organizacji, które podważają tożsamość małżeństwa jako związku kobiety i mężczyzny.

Odpowiedź na tego typu uchwały przygotował Jakub Szlachetko, gdański prawnik i prezes Instytutu Metropolitalnego.

Trudno się godzić na to, jak postępuje władza publiczna wobec obywateli - mówi prawnik. - Podejmowanie "uchwał nienawiści" narusza elementarne zasady moralne, nie tylko prawne. Proszę się wczuć w sytuację osoby homonormatywnej, żyjącej w gminie, która taką uchwałę podjęła! Przecież to potwarz. Po lekturze kilku opracowań prasowych stwierdziłem, że trzeba jakoś zadziałać i przygotowałem "kontruchwałę", której projekt umieściłem na Facebooku

- dodaje Jakub Szlachetko.

Na jego post zareagowali samorządowcy i politycy różnych opcji.

- Odzew okazał się całkiem spory. Wielu radnych i pracowników samorządowych, zarówno z Gdańska, jak i z całej Polski, pytało mnie o możliwość wykorzystania projektu kontruchwały - mówi Jakub Szlachetko.

Pytany o podstawę prawną dla takiego projektu uchwały odpowiada:

- Wśród prawników znajdują się tacy, którzy kontestują możliwość przyjmowania przez rady i sejmiki deklaracji czy wyrażania stanowisk w sprawach publicznych. Ja jestem zdania, że takie działania można podejmować, ale muszą być one zgodne z prawem. Kontruchwała przygotowana przeze mnie jest zgodna z prawem. W pełni odzwierciedla wartości i zasady określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w tym zasadę równości wobec prawa i zakaz dyskryminacji. Uchwały o strefach wolnych od LGBT są natomiast w sposób oczywisty sprzeczne z prawem unijnym i krajowym, a w tym przede wszystkim z art. 32 Konstytucji, który mówi o równości wszystkich wobec prawa - uzasadnia prawnik.

Prezes Instytutu Metropolitalnego przygotował także projekt skargi do wojewody pomorskiego na przyjęte już uchwały.

- Kontruchwała to jedno, jest pozytywnym wzorcem działania dla gmin, które dotychczas milczały w tych sprawach. Jednak ponad 90 takich uchwał już w Polsce obowiązuje. Należy coś zrobić, by je wyeliminować z obiegu. Pierwszy krok to wojewoda, który sprawuje nadzór nad gminami. Mam świadomość, że wojewoda jako reprezentant rządu w terenie może nie chcieć tego robić, jednak wskutek przygotowanej przeze mnie skargi powszechnej przynajmniej będzie musiał zająć stanowisko i się wytłumaczyć. Celem skargi jest przede wszystkim zmuszenie wojewodów do zajęcia publicznego stanowiska. Chciałbym wiedzieć, dlaczego nie zwracają uwagi na zagrożenie dla naszej praworządności - argumentuje Jakub Szlachetko.

Inicjatywę prezesa Instytutu Metropolitalnego popiera Lidia Makowska, gdańska działaczka społeczna na rzecz równości.

- My jako Trójmiejska Akcja Kobieca włączymy się w tę akcję - zapowiada. - To jest kwestia praw człowieka, podstawowego kanonu, na którym opierają się nasze europejskie prawa i nasza konstytucja. W zeszłym tygodniu, jako Trójmiejska Akcja Kobieca w ramach Wielkiej Koalicji na rzecz Równości i Wolności, która zrzesza sto polskich organizacji, już w piątek wysłaliśmy do wojewody apel o unieważnienie uchwały powiatu sztumskiego. Będziemy iść w tym kierunku. Trzeba sobie jasno uświadomić. Wprowadzanie tego rodzaju zapisów, jak uchwała, która odnosi się do wykluczania jakiejkolwiek grupy, jest łamaniem praw człowieka - dodaje Lidia Makowska.

PROJEKT UCHWAŁY:

Uchwała Rady Gminy...
z dnia ... 2020 r.
w sprawie ogłoszenia „Strefy Dla Wszystkich, którym wartości i zasady Konstytucji Rzeczypospolitej są bliskie”.

Na podst. art. 163 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r (Dz. U. ...), art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. ...), uchwala się, co następuje:

1. Ogół mieszkańców gminy stanowi lokalną wspólnotę samorządową, ukształtowaną historycznie i naturalną dla człowieka korporację zaspokajającą jego podstawowe potrzeby. Prawo do gminy jest przyrodzonym i niezbywalnym prawem człowieka, przysługującym każdemu, bez względu na jakiekolwiek warunki, kryteria czy cechy. Prawo do gminy przysługuje zatem zarówno obywatelom, cudzoziemcom, jak i apatrydom; teistom różnych wyznań i ateistom; wszystkim bez względu na płeć, tożsamość i orientację seksualną.

2. Za niezgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej i godne potępienia należy uznać wszelakie deklaracje ogłaszające na terytorium gminy „Strefę wolną od LGBT”. Przedmiotowymi inicjatywami legislacyjnymi powinny się zająć właściwe organy władzy publicznej, w tym Rzecznik Praw Obywatelskich i prokuratura.

3. Chcąc wyrazić gest poparcia i solidarności, a jednocześnie dać świadectwo normalności, ogłaszamy „Strefę Dla Wszystkich, którym wartości i zasady Konstytucji Rzeczypospolitej są bliskie”.

4. Uchwała wchodzi w życie z chwilą przyjęcia.

PROJEKT SKARGI:
SKARGA

Szanowny Panie Wojewodo,

działając na podstawie art. 63 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz.483) oraz art. 221 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 z późn. zm.), wnoszę skargę na działalność Rady Gminy ..., która dnia ... roku podjęła uchwałę w sprawie „Strefa wolna od LGBT”. Uprzejmie informuję, iż przedmiotowa uchwała została podjęta z rażącym naruszeniem Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej – będącej prawem najwyższym w RP. W szczególności powołanej uchwale zarzucam niezgodność z Konstytucją, poprzez rażące naruszenie:

- art. 1, który stanowi: „Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli” – Rzeczypospolita Polska, podobnie jak działające w jej strukturze wspólnoty samorządowe, są „dobrem wspólnym wszystkich obywateli”, co oznacza, iż żaden pośród członków powołanych korporacji publicznoprawnych nie może poprzez działanie władzy publicznej zostać z nich wykluczony, ani do wykluczenia nawoływany poprzez wywieranie bezprawnej presji psychicznej, a działania wykluczające są niezgodne z prawem;

- art. 7: „Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa” – organy władzy działają nie tylko „na podstawie prawa”, ale i w jego „granicach”; organ stanowiąco-kontrolny gminy podejmując uchwałę naruszył prawo, gdyż żadna norma prawa pozytywnego nie umożliwia mu powoływania na terytorium gminy „Strefy wolnej od LGBT”, zaś ustanowienie takiej normy przez Sejm byłoby niekonstytucyjne;

- art. 30: „Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych”;

- art. 32: „1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne” – zasada równości obejmuje, jak wskazuje przepis, „wszystkich”; oznacza to, że każdy podmiot odznaczający się tzw. „wspólnymi cechami istotnymi” musi mieć jednakowo ukształtowaną sytuację prawną (mieć jednakowy zakres uprawnień lub obowiązków); przyjęcie uchwały dokonującej stygmatyzacji określonej grupy społecznej bezpośrednio narusza przywołaną zasadę;

- art. 32 ust. 2: „Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny” – władza publiczna w procesie stanowienia lub stosowania prawa może różnicować sytuację prawną podmiotów jednakowych lub podobnych (odznaczających się „istotną wspólną cechą”) jedynie w szczególnie uzasadnionych wartościami, zasadami i normami Konstytucji przypadkach; żadna z norm prawnych polskiego porządku prawnego nie dopuszcza możliwości powoływania „Stref wolnych od LGBT”, co oznacza, iż takie działania władzy samorządowej mają charakter dyskryminacyjny.

W związku z powyższym oczekuję, że Wojewoda jako organ właściwy do rozpatrywania skarg na działalność rady gminy (art. 229 pkt 1 k.p.a.) zbada sprawę i zainicjuje postępowanie nadzorcze zmierzające do wyeliminowania uchwały z obrotu prawnego.

Wszyscy jesteśmy mieszkańcami naszych wspólnot samorządowych – gmin, powiatów czy województw. Nikt nie powinien być w jakikolwiek sposób stygmatyzowany i napiętnowany. Odwołując się do norm powszechnie obowiązującego prawa, wnoszę jak we wstępie.

Zobacz: 20 osób zostało zatrzymanych przez policję po zamieszkach wywołanych przez przeciwników Marszu Równości w Białymstoku