Gdańsk: Miejska łaźnia już zabytkowa

- Decyzję o budowie Rada Miasta Gdańska podjęła w 1905 roku. Oficjalne otwarcie miejskiej łaźni nastąpiło 1 grudnia 1909 roku.
Nowy Port pilnie potrzebował wówczas urządzeń sanitarnych ze względu na intensywny rozwój dzielnicy...

Wielką wagę przykładano do czystości i wyglądu dzielnicy.
- W 1906 roku zbudowano sieć kanalizacyjną oraz stację pomp przetaczającą ścieki na pola irygacyjne pod Stogami - pisze Waldemar Nocny w książce "Nowy Port pierwsza brama Gdańska". - W powszechne użycie weszła kostka brukowa. Sprzątanie ulic należało do mieszkańców. Śmieci gromadzili w wybranych miejscach, skąd co najmniej raz w tygodniu wywoziły je wozy na wysypisko. Sadzono aleje drzew, powstał piękny park, tzw. Labirynt, i wielki plac (na obszarze 9200 m kw.) do uprawiania sportów i zabaw.

Mieszkańcy Nowego Portu dbali o higienę, a że w niewielu domach były łazienki, tak więc miejska łaźnia powstała przy istniejącej już obok szkole. Umiejscowiono ją na drugim piętrze. Przed południem służyła uczniom, którzy mieli do dyspozycji 24 prysznice i 48 pojedynczych szatni. Po południu higieny mogli zażywać dorośli. Dla mężczyzn przeznaczono 12 natrysków i 3 wanny, dla kobiet 3 prysznice i 5 wanien. Przy pomieszczeniach łaziebnych znajdowały się odrębne poczekalnie.

W budynku mieściła się również sala gimnastyczna i mieszkanie łaziebnego.
Projekt budynku powstał najprawdopodobniej w pracowni Karla Kleefelda. Łaźni udało się przetrwać II wojnę światową i swoją funkcję pełniła aż do lat 70. dwudziestego wieku. Później obiekt popadł w ruinę.

Obecnie właścicielem jest Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia, które mieści się w bliźniaczym budynku, teraz również chronionym wpisem do rejestru (obie łaźnie zbudowano mniej więcej w tym samym czasie). - Ostatnio pojawiło się wiele wniosków głównie od mieszkańców, by ochroną konserwatorską objąć kolejne zabytkowe budynki i kamienice w Nowym Porcie, co systematycznie będziemy czynić - dodaje Marcin Tymiński.

- Ze względu na zachowany zabytkowy układ ulic czy unikatowe stare budynki Nowy Port jest dzielnicą, która zasługuje na rewitalizację. Wiele domów zostało zniszczonych podczas wojny, są oryginalne, chociaż nie były remontowane i są w złym stanie. Niezmiernie cieszy nas, że łaźnia znalazła właściciela, dzięki któremu budynek ożyje.

Czekają na wpis

Dom z aniołami
Ma szansę na wpisanie do rejestru zabytków kamienica u zbiegu ulic Rybołowców i Na Zaspę. Jest to jedna z nielicznych w Gdańsku eklektycznych kamienic (z końca XIX wieku). Zdobiona figurą Ateny i figurkami aniołków putto. Mieszkańcy złożyli wniosek w tej sprawie do konserwatora zabytków.
Dawny dom kultury Na wpis do rejestru zasługuje też dawny dom kultury. Budynek jest dużo młodszy, ale to ciekawy przykład modernistycznej architektury.
Co może zostać zabytkiem?
Zabytek to obiekt (ruchomy lub nieruchomy) lub zespół obiektów stanowiący świadectwo epoki lub zdarzenia, mający wartość historyczną, naukową, kulturalną, artystyczną i podlegający ochronie prawnej. Szansę zostania zabytkiem mają obiekty, które są zabytkowe i zachowały jak najwięcej swojej oryginalnej formy.