Juszki to mała wioska (niewiele ponad 100 stałych mieszkańców) w gminie wiejskiej Kościerzyna. Jej początek datuje się na XVII wiek i związany jest z funkcjonowaniem w tym miejscu pieca smolnego. Zabudowa centrum wsi wpisana została do wojewódzkiego rejestru zabytków około 30 lat temu. W skład sołectwa wchodzą: Juszki i Debrzyno.
Okoliczne lasy i liczne jeziora nadają Juszkom charakter oazy spokoju o szczególnych walorach rekreacyjno-turystycznych. Juszki, dzięki swojej zabudowie z XIX i pocz. XX wieku, jak również zachowanemu oryginalnemu porządkowi ruralistycznemu, uzyskały status zabytku architektonicznego. W Juszkach znajduje się piesza ścieżka przyrodniczo-edukacyjna o długości 5 kilometrów, wyposażona w 5 przystanków z tablicami edukacyjnymi i wiatą do odpoczynku. Ścieżka jest oznakowana za pomocą malowanych żółtych znaków na drzewach i drogowskazach. Prowadzi po terenie leśnym w sąsiedztwie czterech jezior. Warto zobaczyć tu m.in. torfowisko przejściowe, piękne jeziora w pobliżu ścieżki - lobeliowe.
- Najstarsze wzmianki o wsi zachowały się w księgach metrykalnych parafii św. Trójcy w Kościerzynie - mówi Izolda Wysiecka, mieszkanka Juszek. - Była to początkowo osada smolników, funkcjonował tu piec smolny. Najstarsi mieszkańcy to Andrzej Frycza, Piotr i Tomasz Lizak oraz Michał i Krzysztof Uszk. Od tych ostatnich wieś wzięła swą nazwę. Smolnicy pełnili też funkcję bartników. Na początku XVIII wieku dotychczasowe osady smolarskie starosta kościerski zamienił na osady gospodarskie.
Ze względu na mało urodzajne gleby, życie nie rozpieszczało mieszkańców Juszek.
Jedyną instytucją publiczną na całej przestrzeni lat w Juszkach była szkoła. Założono ją w latach 80. XIX wieku, funkcjonowała do lat 70. XX wieku. W szczytowym okresie uczyło się tu 55 dzieci, także z Szenajdy.
Charakterystyczne punkty wsi to: budynek szkoły (dziś w części mieści się sala wiejska), kapliczka zbudowana ok. 1920 roku przez Augustyna Kujacha, liczne figurki w ogródkach mieszkańców (w tym m.in. figura św. Jana Nepomucena przed domem Chrzanowskich) oraz sklep spożywczy, jedyny chyba jeszcze taki na Kaszubach. Sklep (zwany we wsi kioskiem) funkcjonuje od lat 70. XX wieku w niezmienionej formie.
Starsi mieszkańcy Juszek żartują, że kiedyś wszyscy stąd uciekali, a ci, którzy zostali, byli tu za karę. Teraz każdy marzy, by nabyć choć kawałek ziemi w tej urokliwej miejscowości.
Autorami zdjęć są: Tadeusz Chrzanowski i Izolda Wysiecka
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
