Dedykacja pod choinkę. Opowieść świąteczna nie tylko o baśni

Odzyskałem tę książkę po czterdziestu latach, może nawet po czterdziestu dwóch albo trzech. To nie jest ten sam egzemplarz, ale taki sam. Zbiór baśni Hansa Christiana Andersena z ilustracjami Zbigniewa Rychlickiego – zgadza się wydanie z roku 1958, zgadza się okładka, no i zawartość też się zgadza.

To była jedna z moich ulubionych lektur w dzieciństwie. Czytałem tę książkę być może częściej niż „Przygody Tomka Sawyera” i „Podróż do wnętrza Ziemi”. Nie wiem, jak znalazła się w moim domu rodzinnym, ale kiedy ja się tam pojawiłem i byłem na tyle duży, żeby samodzielnie czytać, baśnie już na mnie czekały. I nie opuszczały mnie przez parę kolejnych lat. Potem były następne książki, aż w końcu opowieści pana Andersena częściej stały na półce, niż były w użyciu, a ja zaczytywałem się innymi lekturami.

Któregoś razu – nie wiem po co i dlaczego – pożyczyłem komuś moje baśnie i już ich nigdy nie odzyskałem. To znaczy, nie odzyskałem tego konkretnego, zaczytanego, oswojonego egzemplarza, bo jak wspomniałem, książka po latach znów do mnie trafiła. Zatęskniłem i znalazłem ją w internetowym antykwariacie. Nie tę samą, ale taką samą. Zgadza się wydanie z roku 1958, zgadza się okładka, no i zawartość też się zgadza... Chociaż nie do końca, bo ta „zastępcza”, kupiona przez internet po czterech dekadach, ma coś, czego tamta „prawdziwa” nie miała.

Ma dedykację.

Dedykacja brzmi tak:

Kiedy otworzyłem książkę i zobaczyłem wpis poczyniony piórem wiecznym, wpatrywałem się w tych kilka słów dłuższą chwilę, rozmyślając o Wielkich Sprawach. Czy to nie dziwne? W dzieciństwie mieszkałem w górniczym mieście na Dolnym Śląsku - tam był mój dom rodzinny i półka z książkami i ani mi w głowie było przewidywać, że dorosłe życie spędzę na drugim końcu Polski w Gdańsku. Kilkadziesiąt lat później, w wyniku uwieńczonych sukcesem poszukiwań ulubionych baśni, otrzymuję na mój gdański adres przesyłkę z małej mieściny w Małopolsce, zawierającą starą książkę. A kiedy biorę tę książkę do rąk, okazuje się, że baśnie Andersena były prezentem, który ktoś komuś wręczył w Gdańsku sześćdziesiąt dwa lata temu. Długą i daleką drogę przebyliśmy, ja i ta książka.

A obdarowana gwiazdkowym prezentem Marlenka przeżyła w tym czasie niemal całe życie. Ile mogła mieć wtedy lat? Osiem, dziesięć? Może dwanaście. Nie więcej. Lubiła książki, a baśnie rozpalały jej wyobraźnię. Jest starsza ode mnie, w 1961 roku nie było mnie jeszcze na świecie. A ona dziś przekroczyła 70, z okładem, wiosen i zim. Co dobrego i złego jej się w tym czasie wydarzyło? Czy nadal mieszka pod dawnym adresem we Wrzeszczu? Kiedy odłożyła swój gwiazdkowy prezent na półkę z książkami „z których się wyrasta” i jak to się stało, że jej egzemplarz baśni Andersena z 1958 roku trafił do antykwariatu na drugim końcu Polski?

To są znaki zapytania ze zbioru tych niewiadomych, które z reguły nie znajdują rozwiązania i nie zamieniają się w kropkę odpowiedzi kończącą sprawę. Takie znaki zapytania pojawiają się tam, gdzie Czas znaczy tyle, co Przemijanie. Potrafią czekać na człowieka latami i dekadami. Ale nie dłużej, bo człowiek jest w swoim czasie dość ograniczony.

Andersen o tym wiedział, i o innych Wielkich Sprawach. I pisał o tym w baśniach. Jest w zbiorze z roku 1958 pewna opowieść świąteczna... o choince wprawdzie, ale i o Czasie, i o Przemijaniu. O tym jeszcze, że choć mamy większy wpływ na swoje życie, niż świąteczne drzewko przywiezione z lasu, bywa, że czas i przypadek ustalają nasz los. I że nigdy nie wiemy, dokąd nas zawiodą nasze pragnienia i wybory.

Dokąd zawiodły małą dziewczynkę z Gdańska-Wrzeszcza? Dokąd mnie jeszcze zaprowadzą?

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź "Dziennik Bałtycki" codziennie. Obserwuj dziennikbaltycki.pl!