Wystawa "Sputnik Photos" w Gdańskiej Galerii Fotografii

Kolektyw Sputnik Photos to międzynarodowa grupa artystów, która postawiła sobie za cel opisywanie obiektywem krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Zdjęcia na gdańskiej wystawie zostały zrobione na Ukrainie. Fotografii jest nie za wiele, pewnie nie więcej niż trzydzieści, ale wspólnie pokazują naszego wschodnio-południowego sąsiada jako kraj pełen kontrastów, w trakcie przemian.

Kilka fotografii może wprawić w zdumienie. Czy to możliwe, że w ponad dwadzieścia lat po rozwiązaniu Związku Radzieckiego można było zrobić takie zdjęcie, jakie pokazuje Justyna Mielnikiewicz w cyklu "Krym - między Ukrainą i Rosją"? Jakaś uroczysta akademia, pionierzy w czerwonych chustach, nad sceną płachta czerwonego sztandaru z sierpem i młotem oraz portretem Lenina, pod nim stojąca przy mikrofonie drobna dziewczynka. Okazuje się, że aby zrobić takie zdjęcie, nie trzeba jechać do Korei Północnej, wystarczy wybrać się na Krym... Mocno poruszający jest też cykl zdjęć Rafała Milacha "Czarne morze betonu", zrobionych nad Morzem Czarnym.

Te słynące z pejzażowej urody okolice przez Milacha zostały pokazane jako zabetonowana, martwa pustynia. Jedna z fotografii, z wyciągniętym na brzeg kadłubem statku wśród stert pordzewiałego złomu, wygląda jakby została zrobiona po przejściu jakiegoś tsunami. Ocalały po komunistycznym potopie świat, który nie powrócił jeszcze do życia.

Na tym tle portretowani przez fotografów ludzie wyglądają zwykle na umęczonych, umordowanych życiem. Uśmiechy, ciekawa rzecz, pojawiają się tylko w cyklu etnograficznych zdjęć, zrobionych przez Jana Brykczyńskiego wśród wschodniokarpackich Bojków. Zaś u oglądającego wystawę uśmiech może wywołać jedna z fotografii Andreja Balco. Na zdjęciu jakiś terenowy wypasiony samochód, chyba toyota, z otwartym bagażnikiem, a na klapie spora butelka wódki, parę butelek pepsi, plastikowe kubeczki i - kałasznikow. Jakiś nowobogacki Ukrainiec wybiera się na polowanie? Metafora nowej Ukrainy?