Wspólnota odmieniła wszystkie kraje Europy

Obecnie do Unii Europejskiej należy 27 państw. Wspólny budżet UE wynosi ok. 130 mld euro. W latach 2007-2013 kraje członkowskie będą mogły skorzystać z prawie 900 mld euro na finansowanie rozwoju infrastruktury, rolnictwa czy badań nad rozwojem nowych technologii. Że warto zabiegać o te pieniądze, pokazuje przykład Hiszpanii i Irlandii. Te dwa, jakże różne kraje, należące do tzw. starej Piętnastki, wykorzystały szanse, jakie dał im wspólny rynek.

W 1986 roku przeciętny Hiszpan rocznie wytwarzał towary i usługi warte zaledwie 70 proc. tego, co produkował obywatel krajów zrzeszonych w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej. Dzisiaj wytwarza prawie 90 proc. Obecnie Hiszpania, w latach 70. jeden z biedniejszych krajów Europy Zachodniej, znajduje się w czołówce gospodarek świata, na ósmym miejscu. Długość autostrad wzrosła z 3 tys. km w 1985 roku do 8,7 tys. km w 1999 roku. Zbudowano 12 tys. km dróg, zmodernizowano 5 tys. km dróg i 2185 km linii kolejowych.

Krajobraz Hiszpanii zmienił się zwłaszcza w latach 90., kiedy to zrealizowanych zostało najwięcej inwestycji w infrastrukturę. Ogromną rolę w awansie gospodarczym odegrały fundusze unijne. Do Hiszpanii trafiała rocznie prawie piąta część unijnych pieniędzy z funduszy strukturalnych i spójności. W latach 2000-2006 było to 38 mld euro.

Rozwój sieci dróg, dogodnych połączeń kolejowych i modernizacja portów lotniczych przyczyniły się do napływu inwestycji zagranicznych, np. w 2000 roku kapitał zagraniczny ulokował 30 mld euro. Fabryki ulokowało tam wiele światowych koncernów. Dla porównania - w rekordowym roku 2006 inwestycje zagraniczne w Polsce wyniosły 15 mld euro.

Ostatnie 15 lat to dla Hiszpanii okres wzmożonego wzrostu gospodarczego. Średni PKB rósł o prawie 6 proc. rocznie, czyli o ponad 3 proc. więcej niż w UE. Polityka wsparcia dla tworzenia nowych miejsc pracy zaowocowała spadkiem bezrobocia z 23 proc. w 1986 roku do poniżej 10 proc. w 2007 roku. W rezultacie Hiszpan zarabia przeciętnie prawie 2000 euro miesięcznie.

Nieco inną drogę do sukcesu obrała Irlandia. Do Wspólnoty Europejskiej weszła w 1973 roku i została najbiedniejszym jej członkiem. Roczny PKB na głowę wynosił zaledwie 60 proc. średniej. Na pozytywne efekty Irlandczycy musieli długo czekać. Do roku 1986 wzrost gospodarczy utrzymywał się na poziomie zaledwie niecałych 2 proc. W 1987 roku bezrobocie wynosiło 17 proc. "The Economist" zatytułował raport o tym kraju: "Najbiedniejszy wśród bogatych".

Sytuacja zaczęła się zmieniać na przełomie lat 80. i 90. Diametralnie zmieniła się polityka gospodarcza. Drastycznie ograniczono wydatki publiczne, zmniejszono podatki dla przedsiębiorców i osób fizycznych, rozluźniono politykę zatrudniania. Irlandia zaczęła także sięgać po dotacje unijne.

Do roku 1997 ze wspólnotowego budżetu wpłynęło 27 mld funtów irlandzkich, najwięcej w przeliczeniu na jednego mieszkańca UE. Część została wykorzystana na modernizację i dopłaty do rolnictwa, wprowadzenie unijnych standardów ochrony środowiska, podwyższenie poziomu bezpieczeństwa żywności oraz powstanie dodatkowych miejsc pracy. Dzięki temu znacznie wzrosły dochody ludności wiejskiej. Unijne środki zostały jednak głównie wykorzystane na inwestycje w infrastrukturę drogową i budowę otoczenia biznesu. Irlandia postawiła bowiem na przyciągnięcie inwestycji zagranicznych.

Szeroka promocja kraju, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych, preferencje i ułatwienia dla inwestorów spowodowały lawinowy napływ inwestycji w nowe technologie. Udział Irlandii w bezpośrednich inwestycjach zagranicznych na tle krajów OECD w latach 1988-1998 wzrósł siedmiokrotnie. Kraj stał się potentatem w dziedzinie przemysłu informatycznego i komputerowego, farmaceutycznego czy chemicznego. Ponad 1000 nowo powstałych firm stworzyło 130 tys. nowych miejsc pracy.

W latach 1987-1997 wzrost gospodarczy sięgał 6 proc. w stosunku rocznym, w ostatniej dekadzie ubiegłego wieku nawet 9 proc. Bezrobocie spadło do 2 proc. Obecnie, obok Norwegii i Szwajcarii, Irlandia jest krajem o najwyższym PKB na głowę mieszkańca w Europie, znacznie przekraczającym 120 proc. średniej w Unii Europejskiej.