Program MdM. Sprawdź jakie zmiany się szykują! [PORADNIK]

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi, przygotowany przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, i skierowała go do Sejmu.

- Zmiana pewnych mechanizmów przyznawania dopłat była konieczna, bo dotychczasowe rezultaty funkcjonowania programu nie były satysfakcjonujące dla strony rządowej, a tym bardziej dla jego potencjalnych beneficjentów - mówi Mariusz Kania z Metrohouse.

Skąd te zmiany

Program "Mieszkanie dla młodych" zastąpił wcześniejszy, "Rodzina na swoim", jednak ze znaczącymi modyfikacjami. Najważniejszym jest ograniczenie programu tylko do rynku pierwotnego, co znacznie zmniejszyło pulę mieszkań, których kupno można finansować z programu MdM. W połączeniu z utrzymanymi limitami cen, które kwalifikują mieszkania do programu - spowodowało to sytuację, w której na początku 2014 roku część województw miała dużą pulę dostępnych w MdM mieszkań (np. pomorskie), a część była ich praktycznie pozbawiona (np. małopolskie).

Jak ocenił to Narodowy Bank Polski - poziomy tych cen "różnią się pomiędzy miastami w sposób przypadkowy, co wynika z niejasnych zasad ich obliczania". W ocenie MdM bank narodowy posuwa się nawet dalej, twierdząc, że wartość odtwo-rzeniowa 1 m kw. (która jest podstawą wyznaczania limitu ceny) jest "bardzo woluntarystycznie wyznaczana przez starostów, co skutkuje przypadkową redystrybucją subsydiów pomiędzy miastami". W tej sytuacji NBP proponuje włączenie do programu rynku wtórnego, na którym - zdaniem bankowców - można znaleźć tańsze mieszkania. I o to zapewne pójdzie bój w Sejmie, bo jest to zgodne ze stanowiskiem PiS.

Program tylko na pięć lat

Kolejne ograniczenia MdM to czas funkcjonowania (5 lat) oraz sumy przeznaczane w każdym roku na ten cel (stopniowo rosną - np. w 2014 r. było to 600 mln zł, w 2015 r. będzie 715 mln zł, a w 2018 r. - 762 mln zł).

Według danych dysponującego środkami na program Banku Gospodarstwa Krajowego - w pierwszym roku działania MdM zaakceptowano 14 829 wniosków, z czego 9257 dotyczyło mieszkań oddanych w 2014 r. (wykorzystano kwotę ok. 200 mln zł - 35,3 proc. przeznaczonych na ten rok środków), a pozostałe to rezerwacje środków (139 mln zł) z puli 2015 i 2016 r. Program (podobnie jak wcześniej RnS) dopiero się rozkręca, jednak - zdaniem deweloperów - niekoniecznie zgodnie z intencjami twórców idei.

Kto korzysta? Single!

Jak wynika z informacji BGK - ponad 51,95 proc. beneficjentów programu MdM w 2014 r. stanowiły osoby samotne (6727). Drugą pod względem liczebności grupą są małżeństwa bezdzietne (3168 umów, 24,47 proc.).

W programie, który miał być prorodzinny, udział małżeństw wielodzietnych - a także osób samotnie wychowujących dzieci - jest śladowy. W 2014 r. w grupie beneficjentów MdM było 2131 małżeństw z jednym dzieckiem (16,46 proc.), 419 małżeństw z dwójką dzieci (3,24 proc.) i tylko 36 małżeństw z trójką dzieci (0,28 proc. zawartych umów).

Samotni rodzice stanowią w MdM margines: osób z jednym dzieckiem, które skorzystały z programu w 2014 roku, było 433 (3,34 proc.), osób samotnie wychowujących dwójkę dzieci - 34 (0,26 proc.). Według danych BGK, nie zawarto ani jednej umowy z osobą samotnie wychowującą trójkę lub więcej dzieci.

Tak niski udział rodzin i osób wielodzietnych w programie to jeden z powodów, dla których rząd zdecydował o nowelizacji ustawy i nadał jej kierunki.

Dla rodzin z dziećmi

Zmiany proponowane przez ustawodawcę dotyczą przede wszystkim wielkości dotacji.
Małżeństwa z dwojgiem dzieci po zmianach będą dostawać 20 proc., a nie 15 proc. dopłaty.

Rodzice z trojgiem lub większą liczbą dzieci otrzymają 30 proc. dofinansowania, zamiast dotychczasowych 15 proc.

Zmienią się również zasady współkredytowania, co ułatwi uzyskanie pozytywnej decyzji banku. Do kredytu będą mogły przystąpić też osoby niespokrewnione z kredytobiorcą, jeśli okaże się, że ma on zbyt niską zdolność kredytową. Ta nowość będzie np. ułatwieniem dla osób, które żyją w związkach nieformalnych, oraz dla tych par, które chcą mieć najpierw klucze do mieszkania, a dopiero potem obrączki i dzieci.

Nie tylko nowe lokale

Po przyjęciu nowelizacji ustawy dofinansowanie do mieszkania obejmować będzie także lokale powstałe w wyniku przebudowy, adaptacji oraz innych robót budowlanych, w tym rewitalizowane kamienice, a także nowo budowane mieszkania spółdzielcze.