A co przyniesie 2014 rok? Już dziś zanosi się na nie mniej burzliwy. Na kanwie tragedii w Kamieniu Pomorskim posłowie zapowiedzieli prace nad uniemożliwieniem orzekania wyroków w zawieszeniu dla pijanych sprawców wypadków drogowych. Zaś minister sprawiedliwości Marek Biernacki przygotowuje obszerną nowelizację kodeksu karnego. Dzięki niej zmienić ma się polityka karania sprawców przestępstw.
Według proponowanych zmian sądy mają częściej orzekać grzywny niż wysyłać za kratki. Pojawi się także możliwość odbycia części kary w ramach elektronicznego dozoru. Za to dłuższe mają być okresy próby, a niektóre winy - pedofilia - mają być dłużej "pamiętane" w Krajowym Rejestrze Karnym. Obecnie tzw. zatarcie skazania (usunięcie wyroku z bazy KRK i uznanie sprawcy za formalnie niekaranego) następuje po 5 latach. Resort sprawiedliwości chce, by ten okres dla skazanych za pedofilię wydłużyć do 25 lat.
Novum stanowi propozycja zmiany w podejściu do osób, które otrzymały karę w zawieszeniu. Chodzi o sytuacje, gdy w okresie próby skazany dopuścił się innego przestępstwa. Wówczas sąd mógłby, zamiast zasądzenia wykonania kary pozbawienia wolności, zamienić ją na karę ograniczenia wolności w formie obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne.
- W orzecznictwie sądów karnych nadużywana jest kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Stanowi ona ponad 60 proc. konkluzji procesowych - czytamy w uzasadnieniu projektu. - W konsekwencji tego stanu wobec ok. 400 tys. osób orzeczono karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania dwu- i trzykrotnie.
Resort powołuje się na statystyki, z których wynikać ma, że bywają nawet osoby mające na koncie ponad 20 wyroków skazujących "w zawiasach".
Ministerstwo chce też, by piraci drogowi, którzy w wypadku drogowym doprowadzili do śmierci innych osób, tracili prawo jazdy dożywotnio. To samo dotyczyłoby sprawców katastrof w ruchu lądowym.
Resort chce też dać sądom możliwość orzekania surowszych kar. Obecnie najwyższa to 15 lat pozbawienia wolności (przy czym za najcięższe zbrodnie grozi 25 lat więzienia, a nawet dożywocie). Według projektu zmian, w kodeksie górna granica miałaby sięgnąć 20 lat odsiadki.
Reforma kodeksu karnego stanowi swoiste preludium przed zrewolucjonizowaniem samego procesu sądowego. Ten ma ulec radykalnej zmianie od 2015 r. (zmiany zostały przyjęte w minionym roku). Prokuratura i sądy mają rok na nie-zbędne przygotowanie. Jedną z podstaw procesu karnego stanie się zasada tzw. kontradyktoryjności. Odtąd sędzia nie będzie ustalał faktycznego przebiegu zdarzenia, a tylko rozstrzygał racje stron. Prokuratorzy nie będą mogli ograniczać się wyłącznie do skierowania aktu oskarżenia, ale będą sami musieli dostarczyć dowody na każdy zarzucany czyn. Dotychczas zaś zdarzało się, że ewentualne luki w materiale dowodowym uzupełniano na etapie postępowania sądowego.
Tymczasem środowiska prawnicze alarmują, że prokuratury w obecnym kształcie nie są przygotowane do nowych zadań. - W Prokuraturze Generalnej nie ma żadnego planu dostosowania jej struktury do nowych wyzwań - słyszymy w Związku Zawodowym Prokuratorów i Pracowników Prokuratur. - Nie ma z prostej przyczyny, bo wiązałoby się to ze zniesieniem stanowisk, na których ani się nie oskarża, ani nie występuje na sądowej sali. Według szacunków ZZPiPP, takie synekury stanowią niemal 40 proc. stanu kadrowego. - Ta struktura ledwo zipie dziś, a w nowych warunkach procesowych system się rozpadnie - twierdzi prok. Jacek Skała z ZZPiPP i dodaje: - Przekona się o tym już nowy rząd, bo procedura wchodzi w życie na krótko przed wyborami parlamentarnymi.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
