Oprocentowanie stałe kontra zmienne – na które zdecydować się podczas zaciągania kredytu?

Aby móc wybrać korzystne oprocentowanie kredytu hipotecznego, konsument musi na początek koniecznie zapoznać się z dwiema, następującymi definicjami:

• Oprocentowanie stałe – stopa procentowa kredytu pozostaje niezmienna przez cały okres spłaty. Oznacza to, że wysokość miesięcznej raty nie ulega żadnym zmianom, niezależnie od tego, co dzieje się na rynku finansowym. To forma stabilna, która daje konsumentowi przewidywalność na temat tego, jak będzie wyglądać koszt zadłużenia na przestrzeni czasu.
• Oprocentowanie zmienne – stopa precentowa kredytu ulega zmianom w zależności od różnych czynników. Oznacza to, że wysokość miesięcznej raty może zmniejszyć lub zwiększyć się w zależności od tego, co dzieje się na rynku finansowym. To forma niestabilna, która nie daje konsumentowi przewidywalności na temat tego, jak będzie wyglądać koszt zadłużenia na przestrzeni czasu, ale daje szansę na uzyskanie niższych odsetek (przy sprzyjających ku temu warunkach).

Wybór między rodzajami oprocentowania powinien zostać uzależniony przede wszystkim od indywidualnych preferencji, zdolności jednostki do przewidywania przyszłych zmian oraz sytuacji na rynku ekonomicznym i finansowym.

Wybór odpowiedniego oprocentowania ma istotne znaczenie z kilku powodów:

• wpływa na całkowitą kwotę, jaką kredytobiorca zapłaci za pożyczenie pieniędzy; korzystna metoda rozliczeniowa pozwoli zaoszczędzić znaczną sumę pieniędzy na przestrzeni lat;
• oddziałuje na stabilność budżetu domowego, którym dysponuje konsument; może albo ją zapewniać, albo stać się powodem, przez który dalsze utrzymanie równowagi finansowej przestanie być możliwe.

Różnicę między oprocentowaniem stałym a zmiennym konsument musi koniecznie poznać zawczasu, ponieważ pozwoli mu to na rzetelną ocenę ryzyka towarzyszącego zawieraniu konkretnej umowy kredytowej – brak wiedzy prowadzi do podejmowania decyzji w nieodpowiedzialny i nieświadomy sposób.

Znaczenie wyboru odpowiedniego oprocentowania przy zaciąganiu kredytu najłatwiej wytłumaczyć za pomocą przykładu teoretycznego: dwóch różnych klientów chciałoby uzyskać kredyt na 400 tysięcy złotych, ponieważ planują zakup nieruchomości w celach prywatnych.

Pierwszy konsument przeprowadza szczegółową analizę rynkową. Wszystkie zgromadzone przez niego informacje wskazują, że w przeciągu następnych 20 lat RRSO kredytów hipotecznych będzie jedynie wzrastać, mając swój szczyt w okolicach 25%. Podczas konsultacji z przedstawicielami bankowymi udaje mu się uzyskać ofertę, której RRSO wynosi 12%. Mimo że kontroferty konkurencji zapewniają niższą rzeczywistą roczną stopę procentową aż o 4 punkty procentowe (RRSO 8%), decyduje się on na skorzystanie z propozycji, ponieważ kredyt ten cechuje się oprocentowaniem stałym.

Drugi konsument stwierdza, że nie będzie marnować swojego czasu na zdobywanie wiedzy na temat różnorodnych produktów finansowych. Decyduje się na skorzystanie z oferty, którą znalazł jako pierwszą: kredyt hipoteczny z oprocentowaniem zmiennym, którego RRSO wynosi obecnie 8%. Cieszy się, ponieważ jest przekonany, że to dobra promocja, która pozwala mu zaoszczędzić.
W ciągu następnych lat okazuje się, że kalkulacje przeprowadzone przez pierwszego klienta sprawdzają się, a zmiany na rynku finansowym (WIBOR) powodują, że średnia wartość RRSO wzrosła aż do 24%. Przegranym w tej sytuacji staje się konsument drugi, ponieważ ze względu na zmienność oprocentowania jego produktu finansowego, jest on zmuszony do płacenia odsetek, których mógłby uniknąć z łatwością.

Gdzie szukać korzystnych kredytów gotówkowych ze stałym oprocentowaniem? Rankingi kredytowe zapewniają łatwy dostęp do informacji nie tylko o nich, ale także o kredytach hipotecznych i innych produktach finansowych. Korzystanie z nich jest bardzo łatwe: wystarczy wejść na stronę, a następnie wpisać kwotę, jaką jest się zainteresowanym oraz preferowany okres spłaty.

Zdalne poszukiwanie ofert kredytowych jest nie tylko szybsze, ale także wygodniejsze – konsument zyskuje możliwość znalezienia najciekawszych promocji, które mogłyby go ominąć w sytuacji, gdyby miał do nich dostęp jedynie w sposób stacjonarny (np. brak placówki wybranego banku w odwiedzanym centrum handlowym).

Jedną z głównych zalet oprocentowania stałego jest przewidywalność kosztów lub zysków. Ponieważ stopa procentowa pozostaje niezmienna, konsument może obliczyć dokładnie, ile będą wynosić raty kredytu lub dochody z lokaty; ułatwia to planowanie budżetu i unikanie nieoczekiwanych zmian.

Do wad można zaliczyć brak korzyści z ewentualnego obniżenia się stóp procentowych; jeśli ich ogólny poziom spadnie, to konsument nie będzie mieć możliwości wykorzystania ich, a tym samym oszczędzania na kosztach obsługi kredytu (lub otrzymania wyższych dochodów z lokaty).

Oprocentowanie zmienne zapewnia większą elastyczność w dostosowywaniu się do warunków rynkowych; jeśli spadają, to konsument zyskuje możliwość odniesienia dodatkowych korzyści, a nawet podjąć działania zaradcze (takie jak np. refinansowanie kredytu).

Oprócz wady oczywistej, czyli szansy na dodatkowe straty finansowe, spory minus stanowi konieczność śledzenia zmian rynkowych i dostosowywanie się do nich na bieżąco – to wymaga dodatkowego nakładu pracy, uważności i zdobycia wiedzy, która pozwoli zrozumieć oraz przewidywać kierunek trendów.

Podsumowując, niemożliwe jest ustalenie jednoznacznej odpowiedzi na to, które z rodzajów oprocentowania zapewnia więcej korzyści konsumentowi. Wybór powinien zostać uzależniony od sytuacji finansowej samego konsumenta, jego preferencji indywidualnych (np. zdolności do podejmowania ryzyka), a także aktualnych warunków rynkowych.