Kontrola w Muzeum II Wojny Światowej w wykonaniu wysokich szarż

Dr Janusz Marszalec, wicedyrektor Muzeum II Wojny Światowej, zapewnia, że placówka jest przygotowana na „prześwietlenie”. - Nie po raz pierwszy jesteśmy sprawdzani - mówił nam przed rozpoczęciem kontroli. - W ubiegłym roku była u nas Najwyższa Izba Kontroli. Wynik był pozytywny. Zresztą wszystko, co robimy, robimy w sposób transparentny.
Jakkolwiek ministerialny nadzór nad placówkami muzealnymi to oczywistość, jednak w tym konkretnym przypadku pojawia się pytanie, na ile kontrola wpisuje się w próbę zmiany przez PiS kierownictwa Muzeum II Wojny Światowej. Nie jest tajemnicą, że budowa placówki jest postrzegana jako projekt Donalda Tuska, który zniweczył wcześniejsze plany stworzenia Muzeum Westerplatte, do których, w nowej formule, PiS wróciło po przejęciu władzy.

Z Jackiem Taylorem, członkiem Rady Powierniczej Muzeum II Wojny, rozmawia Tomasz Rozwadowski.

Budowane od kilku lat w Gdańsku Muzeum II Wojny Światowej miało być jedną z flagowych inwestycji rządów pochodzącego z Gdańska Donalda Tuska. Teraz atmosfera wokół tej placówki się zagęszcza...
To, co się dzieje wokół Muzeum II Wojny, nie jest dla nikogo z nas zaskoczeniem. Prezes Jarosław Kaczyński wszystko bowiem wcześniej zapowiadał, a wszystkie obecne działania stanowią realizację obowiązujących w Prawie i Sprawiedliwości wytycznych. Przed trzema laty mówił, że zmiany programowe w wystawie głównej powinny iść w takim kierunku, by „wystawa wyrażała polski punkt widzenia”, a 15 września ubiegłego roku oświadczył „w pierwszej kolejności musimy odzyskać Muzeum Wojny [! - wykrzyknik od naszego rozmówcy - red.]”.

Jednak twarzą tego „odzyskiwania” jest nie prezes Kaczyński, a minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński. Jak przebiegały jego działania?
Ta realizacja zaczęła się w grudniu ubiegłego roku, kiedy minister kultury i dziedzictwa narodowego utworzył Muzeum Westerplatte i II Wojny Światowej, byt całkowicie wirtualny. Miał on posłużyć do usunięcia obecnej dyrekcji drogą połączenia Muzeum II Wojny, którego budowę właśnie kończymy, z wirtualnym Muzeum Westerplatte. Zamiar tego połączenia minister ujawnił w aż dwóch publicznych obwieszczeniach, różniących się jedynie brzmieniem nazwy mającej powstać po tym połączeniu instytucji.

Były także luźne sugestie, by do nowego organizmu muzealnego wcielać placówki muzealne położone setki kilometrów od Gdańska, na przykład w Sochaczewie. O tych pomysłach jednak jakby ciszej ostatnio. Czy takie koncepcje, „rozcieńczające” Muzeum II Wojny, mogą jeszcze, według Pana, powrócić?
Ostatnio najwyraźniej jednak zmieniono zamiar i wybrano znacznie tańszy wariant wymiany dyrekcji. Oto bowiem ministerstwo zapowiedziało, że dzisiaj rozpocznie się kontrola w muzeum, która będzie dokonywana w niebywałym wprost składzie dyrektorów departamentów. Na front idą więc sami pułkownicy! Nie tylko komisja jest z bardzo wysokiego szczebla, ale zakres kontroli ma być ogromny. Będzie obejmować pełne 8 lat działalności i ma być niezwykle drobiazgowy.

Co ciekawe, całkiem niedawno w Muzeum II Wojny Światowej zakończyli kontrolę przedstawiciele NIK. Wnioski z tamtej kontroli są znane, tymczasem pojawia się kolejna. Czy po to, by nie rozmawiać publicznie o przyszłości muzeum?
W tym wszystkim uderza, że władze nie podjęły z muzeum żadnego dialogu, a publicznie głoszą absurdalny argument, że wystawa główna w muzeum, przygotowana przez najwybitniejszych historyków, będzie mieć charakter niepolski.
Zarzut ten był stawiany już w czasie, gdy nie istniała jeszcze wystawa ani nawet jej projekt. Można więc już teraz przewidzieć rezultaty superkontroli.