Pański spektakl oparty jest na słynnej powieści "Piknik na skraju drogi" Braci Strugackich, opowiadającej o powstaniu tajemniczej zony, w której spełniają się ludzkie pragnienia. Ale nie jest przecież "spektaklem science fiction".
Jestem w stanie wyobrazić sobie wersję filmową tej powieści w konwencji sci-fi, ale nie jestem w stanie wyobrazić sobie tego w teatrze. Teatr dzieje się tu i teraz, a nie za 500 lat czy na innej planecie. Oczywiście wykreować w teatrze można wszystko, natomiast gdziekolwiek by się to miało dziać, musi opowiadać o nas, o naszych problemach, musi być próbą dialogu z teraźniejszością.
Czytaj także: Sopot: Festiwal Dwa Teatry 2012 rozpoczyna się w sobotę [PROGRAM]
Kiedy Andriej Tarkowski nakręcił film "Stalker" według powieści Strugackich, także nie posłużył się konwencją kina sci-fi.
I to jest wielkim atutem tego filmu.
Nic niezwykłego w nim się nie wydarza, tajemnicza zona nie ujawnia się. Ale film trzyma w wielkim napięciu.
Nas również interesuje raczej ta sytuacja tajemnicy, niedopowiedzenia, niż ukazywanie jakichś niezwykłości na scenie. Każde dookreślenie, kilka metrów od widza, obawiam się, byłoby śmieszne i niepotrzebne. To, o co nam chodzi, powinno się zwizualizować w wyobraźni widza, a nie na scenie.
Na tle tej tajemniczej, milczącej zony tym wyraźniej brzmią pytania, jakie sobie zadają w związku z nią ludzie.
Na tym mi zależy. Chciałbym, żeby zona była jakby pustą kartką. Każdy wchodzi tam z innymi potrzebami, innymi pragnieniami, frustracjami, i wypełnia ją sobą. Dlatego zona mnie interesuje. Tam jest się samemu, trzeba samemu decydować. Zrobi się krok w lewo i się ginie, a po kroku w prawo zdobywa się wszystko.
Czytaj także: Premiera spektaklu "Stalker" w teatrze Wybrzeże [ZDJĘCIA Z PRÓBY]
Także prawdę o sobie samym.
Tym, do czego się w zonie dochodzi, jest nasza sfera szczęścia, miejsce, które spełnia życzenia. W filmie jest piękna opowieść o stalkerze...
Czyli człowieku przekradającym się do strzeżonej zony.
... który zabił swojego brata, a potem doszedł do tego miejsca spełniania się pragnień i poprosił, żeby zostało zwrócone życie jego bratu. Ale ponieważ sfera spełnia tylko te prawdziwe, najskrytsze marzenia, stalker po powrocie do domu znalazł górę pieniędzy.
I po tym powiesił się.
To postawienie lustra, możliwość spojrzenia na siebie samego, zrozumienia prawdy o sobie samym, bardzo mnie interesuje. Również problem tego, jak bardzo nie chcemy w to lustro patrzeć.
Powieść Strugackich, napisaną w latach 70. XX wieku, odczytuje się czasem jako ukrytą krytykę komunistycznej utopii powszechnego szczęścia.
Strugaccy, zgodnie z obowiązującą w Związku Radzieckim linią, wpisali w powieść raczej krytykę kapitalizmu. Mam wrażenie, że dzisiaj ta warstwa powieści jest jeszcze ważniejsza, bo żyjemy w kapitalizmie. Zonę, która może być wytworem piekła, ale może być też darem Boga, chcemy za wszelką cenę zagarnąć, najlepiej postawić obok MacDonalda i wpuszczać tam wycieczki.
Wszystko na temat teatru Wybrzeże w Gdańsku
Ale pod spodem tego nie ma u Strugackich ukrytej krytyki utopii powszechnej szczęśliwości?
To prawda, tak się również tę powieść odczytuje. Mnie, muszę powiedzieć, zachwyciło jej naiwne zakończenie. Bo to jest piękna utopia.
W sferze idei, przepraszam, czy w realizacji?
W realizacji jest oczywiście niemożliwa, o czym Strugaccy piszą i w tej książce, i w innych swoich powieściach. Z jednej strony jest to konstrukt niemożliwy, a z drugiej - jeśli mógłbym wypowiedzieć jedno życzenie, które miałoby się spełnić, i ono brzmiałoby: szczęście dla wszystkich, to bardzo chętnie bym to powiedział. To piękne życzenie.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
