Życie gospodarcze powiatu w czasie wojny - cz. IV

W sferze gospodarczej niemiecki okupant już w pierwszych dniach wojny wprowadził na okupowanym obszarze jako oficjalny środek płatniczy - niemiecką markę. Polską walutę można było wymieniać do początków grudnia 1939 roku. Z tym faktem wiązała się zmiana przepisów o charakterze skarbowym. Pierwszym symptomem nowej polityki finansowej, oprócz wspomnianego wprowadzenia nowej waluty, było uruchomienie niemieckich urzędów finansowych. W przypadku naszego regionu został on zlokalizowany budynku, w którym do niedawna znajdowała się siedziba baku PKO przy ulicy Dworcowej.

- Proces całkowitego podporządkowania okupowanego obszaru niemieckiemu ustawodawstwu finansowemu trwał do końca 1940 roku - informuje Krzysztof Jażdżewski, dyrektor Muzeum Ziemi Kościerskiej. - W całym mieście oraz powiecie zlikwidowano wszystkie polskie instytucje o charakterze bankowo-kredytowym.

Przykładem faktów, o których mówi dyrektor Jażdżewski może być majątek Komunalnej Kasy Oszczędności, który został przejęty przez niemieckiego zarządcę. W podobny sposób zostało przejęte mienie Banku Ludowego w Kościerzynie, który był zlokalizowany przy ulicy Świętojańskiej. Niemcy założyli w tym miejscu oddział Reiffeissen Banku. Likwidowane polskie instytucje finansowe były zastępowane siecią niemieckiego aparatu bankowego. Natomiast pod względem finansowym miasto prowadziło samodzielną gospodarkę, czego dowodem było posiadanie własnego budżetu. Jednak trzeba pamiętać, że te środki nie były adekwatne do skali potrzeb. Największe braki dotyczyły działu finanse oraz podatki. Warto też wspomnieć, że spore środki były w tym czasie przeznaczane na sprawy związane ze szkolnictwem oraz budownictwem. Świadczą o tym inwestycje. Warto w tym miejscu wspomnieć choćby fakt, że w ramach inwestycji w sferze budownictwa, wybudowano kilka bloków komunalnych, które znajdują się obecnie wzdłuż ulicy Sikorskiego. Jako ciekawostę warto przytoczyć fakt, że w planach było również wybudowanie nowego Ratusze. Jednak jego realizacja nigdy nie stała się faktem. Inwestycje budowlane zostały wstrzymane w roku 1943.

Należy też wspomnieć, że jednym z największych przedsięwzięć niemieckiego okupanta była budowa autostrady łączącej Berlin z Królewcem (o tej inwestycji pisaliśmy przed kilkoma tygodniami). Dla przypomnienia podajemy, że ta inwstycja całkowicie została wstrzymana w latach 1942-43, co miało związek z porażkami hitlerowskich wojsk na froncie wschodnim.

Jak podsumowuje dyrketor Jażdżewski, działania okupanta w dzidzinie gospodarki, były głównie nastawione na uzyskanie maksymalnego zysku z zagarniętego majątku i osadzenia na nim, jak największej liczby Niemców. Jednak metody stosowane przez niemieckie władze, często przynosiły odwrotny skutek od zamierzonego. W efekcie, w kościerskim regionie dochodziło do zajwisk polegających na notorycznym zmniejszaniu się liczby zakładów rzemieślniczych i przemysłówych. Do wyjątków nie należały też przypadki narastających długów, które były efektem pracy części zarządców komisarycznych. To wszystko złożyło się na fakt, że po wyzwoleniu naszego terenu z rąk niemieckiego najeźdźcy, obraz gospodarczy Kościerzyny oraz powiatu kościerskiego był katastrofalny.