Tegoroczna edycja gdańskiego festiwalu różniła się od piętnastu poprzednich zasadniczą zmianą struktury. Obok bowiem tradycyjnego międzynarodowego konkursu filmów dokumentalnych, postanowiono równocześnie przeprowadzić konkurs polskich krótkometrażowych filmów fabularnych.
Z pobieżnej obserwacji może wynikać, że filmy fabularne cieszyły się w czasie festiwalu większym zainteresowaniem publiczności niż dokumenty. Inna sprawa, że o relatywnie słabej frekwencji w jednym i w drugim konkursie zdecydował lejący się w czasie tegorocznej imprezy żar z nieba.
Dorośli w krytycznym spojrzeniu dzieci
Koncepcja konfrontacji fabularnych krótkometrażówek z filmami dokumentalnymi zasługuje z licznych powodów na uwagę. Mimo że na ogół szalenie trudno porównywać obrazy krótkie z długimi pełnometrażowymi reportażami.
W międzynarodowym konkursie dokumentów w tym roku uczestniczyło 26 filmów, w tym 9 prac polskich. Do konkursu polskich fabuł zakwalifikowano 20 filmów. W każdym z obu konkursów dzieła oceniało inne jury.
O czym już napisaliśmy w poniedziałkowym (11.06.2018) gazetowym wydaniu Dziennika Bałtyckiego, jurorzy za najważniejsze uznali filmy wnikające w los dzieci. Wielką Nagrodę festiwalu „Brama Wolności” otrzymał pełnometrażowy dokument „Alicia” (2017), holenderskiej reżyserki Maasji Ooms, która ukazała na ekranie dramatyczną sytuację odizolowanej od rodziców dziewczynki, która nie może zrozumieć mechanizmów skazujących ją na ponury los.
Natomiast jury filmów krótkometrażowych przyznało Nagrodę Główną, statuetkę Gdańskie Dźwigi Tomaszowi Gąssowskiemu za film „Baraż” (2016), opowieść o byłym piłkarzu, który objaśnia młodemu synkowi, na czym polegają rządzące światem reguły moralne, chociaż on sam nie zawsze się do tych reguł stosuje, co jednak nie uchodzi uwadze bystrego chłopca.
Bolesne doświadczenia innej małej, trzyletniej dziewczynki, która odbywa z dorosłymi uchodźcami długą podróż do Szwecji ukazano z kolei w norweskim dokumencie „69 minut z 86 dni” (reż, Egila H. Larsen).
Praca na czarno
Gdański festiwal tradycyjnie odbywa się pod hasłem „Godność i praca”. Praca w świecie współczesnym ma najrozmaitsze formy i oblicza. Piotr Domalewski w nakręconym w rytmie thrillera fabularnym filmie „60 kilo niczego” stawia pytania o sposób traktowania ludzkiego życia na przykładzie ranionego - zatrudnionego na czarno - cudzoziemca.
Inne problemy związane z pracą podjęli twórcy szwedzkiego dokumentu „Tak nam kazali” (reż. Erik Holmstrőm i Frederic Wenzel), ukazując nieskuteczność funkcjonowania sztokholmskiego urzędu zatrudnienia.
Praca jednak może przejawiać się także w bezinteresownej działalności charytatywnej, jak w australijskim reportażu poetyckim „Z muzyki w ciszę” (reż. Farshid Akhlaghi). Film przedstawia sylwetkę tanatologa Petera Robertsa, który 20 lat przed przejściem na emeryturę zaczął zajmować się osobami cierpiącymi na choroby późnego wieku (acz także noworodkami w inkubatorach), improwizując przy nich na harfie kołysanki i kojące melodie.
Trauma, kalectwo, zagłada
Nie zabrakło na festiwalu filmów, których autorzy zajęli się ludźmi niepełnosprawnymi, dotkniętymi na przykład przez Zespół Aspergera (jak w czeskim „Normalnym autystycznym filmie” Miroslava Janaka), czy jak w polskim filmie „Przerwana misja” Petro Aleksowskiego, który opowiada o życiu dwóch weteranów wojny w Afganistanie. Jeden stracił rękę, drugi zmaga się ze stresem pourazowym po utracie nogi.
Na osobne omówienie zasługuje holenderski reportaż „Radio Kobani” (reż. Reber Dosky, 2016) z kurdyjskiego, doszczętnie zniszczonego przez Państwo Islamskie miasta Koban. Ujęcia zagłady mogą polskiemu widzowi do żywego przypominać obrazy zrównanej w roku 1945 z ziemią Warszawy.
Rodzina na cenzurowanym
Silne zainteresowanie filmowców, jak zawsze, budzą dramaty rodzinne. Szczególnie takie, które znalazły finał w wyrokach długoletniego więzienia. Polski wstrząsający półtoragodzinny dokument Zvika Gregory'ego Portnoya pt. „Dramaty” to portret mężczyzny, który dopuścił się czynów okrutnych wobec żony i po 14 latach więzienia otrzymuje warunkowe zwolnienie. Zakasuje rękawy, podejmuje pracę na budowie i rozpoczyna poszukiwać dorosłej córki, która zmieniła nazwisko i praktycznie zerwała z rodziną.
Z pełnometrażowym dokumentem „Dramaty” koresponduje 15-minutowa fabuła „Nazywam się Julita” (reż. Filip Dzierżawski). Matka tytułowej bohaterki odsiaduje karę dożywotniego więzienia za zamordowanie męża, syna i próbę zabicia córki. Julita odwiedza niezrównoważoną matkę w zakładzie penitencjarnym. Dochodzi do tragedii. Matka rozstaje się z życiem. W prosektorium Julita zwraca się do nieboszczki wypowiadając przewrotne wstrząsające słowa: „Jeśli naprawdę nigdy mnie nie kochałaś, to uściśnij mi dłoń...”.
Sukcesy reżyserów z Trójmiasta
Na wysokie wyróżnienie zasługuje odznaczająca się świetnym warsztatem reżyserskim etiuda „Jest naprawdę ekstra” Katarzyny Warzechy. Autorka karierę związaną z filmem rozpoczynała kilka lat temu w gronie organizatorów właśnie gdańskiego DocFilm Festival! Teraz uzyskała dyplom reżyserski w katowickiej Szkole Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego.
Jak zaś nierzadko bywa, filmy, których w konkursie nie docenili jurorzy, znajdują wysokie uznanie widzów. Tak stało się z etiudą Filipa Ignatowicza, dyplomanta Gdyńskiej Szkoły Filmowej, którego film „Nowy Bronx” był po projekcji burzliwie oklaskiwany, po czym jak się okazało, uzyskał Nagrodę publiczności tegorocznego festiwalu.
POLECAMY NA DZIENNIKBALTYCKI.PL:
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
