Zimowi rodzice. Wiele gatunków nie czeka z rozmnażaniem na wiosnę

Gody psowatych

- Wilk jest gatunkiem, który budzi wiele emocji.- Od zarania dziejów funkcjonował w kulturze, tradycyjnie w negatywnym kontekście, to jednak temat na odrębną rozmowę. Nas interesuje fakt, że w ciągu roku ma on tylko jeden okres rozpłodowy - w przeciwieństwie do psa rozmnażającego się przez cały rok, któremu wilk dał genetyczne korzenie

- mówi Sebastian Nowakowski z Parku Krajobrazowego „Mierzeja Wiślana”

W naszych warunkach ruja wilków zaczyna się w końcu grudnia i trwa do lutego. W obrębie jednej watahy rozmnaża się tylko para alfa, pozostałe osobniki, często potomstwo tej pary, uczestniczyć będą w wychowywaniu młodych. Po ciąży, trwającej ok. 65 dni, młode w liczbie 2-6 urodzą się w marcu/kwietniu. Wilczyca karmić je będzie mlekiem przez 6 tygodni. Usamodzielnią się po około dwóch latach, co jednak niekoniecznie oznacza opuszczenie rodziców.

Jelenie zrzucają cenne poroże. Gdzie go szukać i ile można zarobić? Lasy Państwowe kontrolują

Okrutne prawo

Również lisy starają się o potomstwo w końcu zimy. Po ciąży trwającej ok. 50 dni samica rodzi 4-6 lisków. Młode są karmione przez oboje rodziców, ojciec może przejąć opiekę także w razie śmierci matki. Tak jest u lisów nie wiążących się w grupy.
Jednak u lisów żyjących w stadzie tylko para alfa wychowuje młode, potomstwo innych samic z reguły zostanie zabite.

Krótkie amory

- Bardzo interesującym gatunkiem psowatych, jedynym, który zapada w płytki sen zimowy, jest jenot, pochodzący z Dalekiego Wschodu

- opowiada biolog. - Od połowy lat 50. ubiegłego wieku jenot jest również u nas. Jego sen trwa przeważnie od początku grudnia do końca stycznia, ale w cieplejsze zimy jenot może w ogóle nie zasypiać. Dość szybko po przebudzeniu samica wchodzi w ruję, która trwa zaledwie 2-4 dni. Po ciąży trwającej około 60 dni na świat przychodzi 5-7 szczeniąt, które usamodzielnią się jesienią.

Ładne maluchy

Borsuk też zapada w sen zimowy. Nie jest on jednak nieprzerwany - zwierzę budzi się w cieplejsze dni, by zaspokoić pragnienie i zjeść co nieco. Podobnie jak lis żyje w norach.
Na okres zimowy zabezpiecza się przed zimnem, zatykając niektóre wyloty nory. Prowadzi wyłącznie nocny tryb życia, stąd tak trudno spotkać to ładne zwierzątko. A ubarwienie ma szczególnie ciekawe - tułów jest popielaty, a głowa biała z czarnymi pasami. Pod koniec lutego rodzi się 3-5 młodych, które pozostają pod opieką matki przez 4-5 miesięcy.

Te gwiazdy przygarnęły bezdomne zwierzęta. Adoptowane psy i koty mają się jak pączki w maśle. Zdjęcia celebrytów z adopciakami

Zimowa ciąża szaraka

- Zając szarak to kolejny gatunek, dla którego zima to możliwy czas godów i ciąży. Wśród ssaków średniej wielkości należy do najpłodniejszych. Samica zająca może mieć i cztery mioty w roku - przypomina biolog. - Osobliwością jest, że ciężarna samica może zostać dodatkowo zapłodniona - takie zjawisko to tzw. superfekundacja. Toteż zdarza się, że choć ciąża u zajęcy trwa 6 tygodni - matka rodzi kolejne mioty w odstępie kolejnych dziesięciu dni.
Małe zające w liczbie 2-5 przychodzą na świat już w lutym. Co ciekawe, liczba młodych zależy od stopnia zanieczyszczenia środowiska i na terenach przemysłowych, skażonych metalami ciężkimi, rodzą się najwyżej dwa młode. To wyjaśnia częściowo, dlaczego jest ich tak mało w rejonach np. wydobycia rud cynku i ołowiu.
Opieka nad przychówkiem, w której ojciec nie uczestniczy, trwa bardzo krótko. Najwyżej po trzech tygodniach młódź usamodzielnia się, a mając pół roku osiąga dojrzałość płciową

Cicho czekają

Małe zajączki są niemal kopiami dorosłych i w przeciwieństwie do królików (te rodzą się nagie i ślepe), rodzą się pokryte futerkiem i od razu są dość samodzielne. Matka rozmieszcza je w oddzielnych kryjówkach - w gęstej trawie, lub nawet w jamkach w ziemi - i przychodzi do nich osobno, 1-2 razy dziennie, by je nakarmić. Jest bowiem bardzo ostrożna - wie, że na nią i jej dzieci czyha mnóstwo niebezpieczeństw. One też to wiedzą i cicho jej oczekują. Wszystko odbywa się więc w jak największej tajemnicy. W tym czasie bywają niestety często zabierane przez ludzi. Nie wolno tego robić, chyba że wiemy, iż matka nie żyje. Mimo że wydają się opuszczone, po prostu czekają na matkę i wszystko jest z nimi w porządku.
Maluchy wzbudzają w nas takie emocje jak pluszaki, ale nie należy ich głaskać, gdyż matka - czując obcy zapach - może przestać je karmić. Tak więc, trafiając na młodego, ukrytego w trawie zająca, spokojnie się wycofajmy.

Wierny jak kruk

- O tej porze potomstwo mają już też kruki. Ptaki te łączą się w pary około trzeciego roku życia i pozostają ze sobą razem na zawsze. „Zaślubiny” odbywają się u nas w środku zimy i poprzedzone są widowiskowymi tokami w powietrzu

- kontynuuje przyrodnik. - Gniazdo zakładane jest przeważnie na drzewach, rzadziej na starych budynkach, półkach skalnych albo na wysokich słupach. Funkcjonuje przez wiele lat.

To, kiedy kruk składa jaja, zależy od warunków klimatycznych. Nasze kruki czynią to najczęściej w końcu lutego lub w pierwszych dniach marca. Samica znosi 4-7 jaj, które wysiaduje przez około trzech tygodni. Pisklęta pozostają w gnieździe do 6 tygodni i są karmione przez oboje rodziców. Gdy opuszczą gniazdo, pozostaną z rodzicami jeszcze przez pół roku.

- Dlaczego kruki decydują się na wychów potomstwa pod koniec zimy? Otóż w diecie młodych znaczny udział ma mięso, w tym padlina. Pod koniec zimy więcej zwierząt pada z osłabienia. Pożywienia więc jest pod dostatkiem

.

Innym ptakiem gniazdującym zimą jest np. krzyżodziób świerkowy, który karmi młode nasionami sosen i świerków.
- W miastach, ze względu na dostępność pokarmu i mikroklimat opisywany jako „wyspy ciepła”, może dochodzić do wczesnych lęgów u kilku znanych wszystkim gatunków - dodaje Nowakowski. - Absolutnym ewenementem jest gołąb miejski, u którego sezonowość lęgów przestała już być zauważalna. Często na trójmiejskich dworcach można obserwować całoroczny wychów młodych, co oczywiście dla służb porządkowych stanowi problem. Są to jednak ptaki objęte ochroną gatunkową i ich gniazd z jajami i pisklętami niszczyć nie wolno.

Węgorzyca też rodzi zimą

- To jedna z najciekawszych ryb żyjących w Bałtyku, z racji swojej żyworodności

- dodaje Sebastian Nowakowski. - Do zapłodnienia wewnętrznego u węgorzycy dochodzi w sierpniu-wrześniu. Młode jednak rodzą się w samym środku zimy, gdy temperatura wody oscyluje w okolicy plus 4 stopni. Zanim jednak po jednej z najdłuższych rybich ciąż, trwającej około pół roku, przyjdzie na świat 30-100 młodych, rozwijają się one w ciele matki i, co jest niezwykłe u ryb, czerpią pokarm nie tylko z komórek jajowych, ale również z wydzieliny, bogatej w białka, którą samica specjalnie dla nich produkuje.

Ruda wiewórka - ufna i radosna - ma złą szarą siostrę. Wypiera rudzielca z jego terytorium i infekuje zabójczym wirusem

Pasiaste warchlaki

Pod koniec lutego mogą pojawić się pierwsze młode dzika, czyli warchlaki o charakterystycznym pasiastym ubarwieniu. Samice aktywnie bronią swojego potomstwa, więc takie stadko lepiej obejść z daleka. Surowa i śnieżna zima jest dla dzika trudnym okresem - jedzenie schowane jest pod warstwą śniegu bądź zmarzniętej ziemi, a poruszanie się w zaspach na krótkich nóżkach bywa uciążliwe i męczące.