Zabudują teren wokół hałdy fosfogipsów w Wiślince? Chcą wprowadzić przemysł i usługi

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, w skrócie SUiKZP to nic innego jak dokument, który sporządzony jest dla obszaru całej gminy i określa to w jakim kierunku rozwijać się w danym rejonie będzie polityka przestrzenna i lokalne zasoby zagospodarowania.

Mówiąc bardziej kolokwialnie, określa to, co i gdzie gmina będzie mogła zbudować, lub komu i w jakim celu będzie mogła dany grunt udostępnić, czy też sprzedać.

Jak czytamy w projekcie uchwały przedmiotem zmiany studium jest przeznaczenie obszaru dla fragmentu obrębu geodezyjnego Wiślinka w rejonie składowiska fosfogipsów na zespoły zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub zabudowy usługowej, a także na zespoły zabudowy usługowej, produkcyjnej i składowej, rozumiane jako tereny zabudowy usługowej lub tereny obiektów produkcyjnych, składów i magazynów oraz na strefę rekreacji.

W wyniku zmian w studium Urząd Gminy Pruszcz Gdański dopuszcza także zmianę przebiegu linii brzegowej Martwej Wisły. Dopuszcza się korektę granic terenów zabudowy usługowej lub terenów obiektów produkcyjnych, składów i magazynów oraz strefy rekreacji w związku ze zmianą przebiegu linii brzegowej Martwej Wisły.

Na terenach wód powierzchniowych tj. Martwej Wisły dopuszcza się budowę pirsów, nabrzeży, basenów portowych, mokrych lub suchych doków, mostów, pomostów, slipów, innych obiektów hydrotechnicznych itp. wraz z towarzyszącymi budowlami i budynkami.

Zmiana studium zezwala również na budowę niezbędnej infrastruktury technicznej i komunikacyjnej.

W rejonie składowiska fosfogipsów dopuszcza się także uzupełniająco przeznaczenia terenów na inne funkcje, nie kolidujące funkcjonalnie i środowiskowo z przeznaczeniem podstawowym.

Ponadto jak wynika z uchwały w okolicy hałdy dopuszcza się rozmieszczenie urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii o mocy zainstalowanej przekraczającej 100 kW, to jednak wyłącznie wolnostojących urządzeń fotowoltaicznych lub urządzeń fotowoltaicznych lokalizowanych na zabudowie.

W przypadku terenu, który dotyczy studium Urząd Gminy Pruszcz Gdański ustalił następującą powierzchnię zabudowy na działce budowlanej:

• 30% dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub zabudowy usługowej
• 60% dla terenów zabudowy usługowej lub terenów obiektów produkcyjnych, składów i magazynów

Na czym polega jednak problem zmian, które planuje Urząd Gminy Pruszcz Gdański?

- W takim układzie jaki proponuje Urząd Gminy Pruszcz Gdański, w opinii naszego urzędu te zmiany są nie do przyjęcia - mówi Janusz Goliński, wójt Gminy Cedry Wielkie. - Jeżeli inwestycja ma ingerować w tereny przylegające hałdzie, a należy pamiętać, że odbywa się tam ruch opaskowy, to mówimy stanowcze nie.

To 3 rowy opaskowe wraz ze zbiornikiem retencyjnym, które zatrzymują skażoną wodę i z powrotem odprowadzają ją na składowisko.

- Hałda oraz teren wokół niej powinien być trwale objęty ochroną - dodał wójt Janusz Goliński. - Fosfogipsy zostały nasadzone trawą i gołym okiem widać, że nie do końca ta trawa się przyjęła. Część hałdy się obsuwa. Jestem zdania, że monitoring tego terenu powinien być znacznie częstszą kontrolą.

Jak przyznała Beata Cieślik, rzecznik prasowy Wojewódzkiej Inspekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku kontrole w rejonie składowiska fosfogipsu odbywają się co roku i temat osuwiska jest stale monitorowany.

- Teren w okolicy hałdy fosfogipsu jeszcze długo będzie zdegradowany - dodaje wójt Janusz Goliński. - Owszem, stwierdzono, że górka się zmniejszyła o kilka metrów, jest dobrze zabezpieczona technicznie, to jednak musimy wszyscy dbać o to, żeby tak było dalej. To nie jest tak, że ktoś w Cedrach Wielkich chce zabronić rozwoju sąsiedniej gminie. Wręcz przeciwnie.

- Nikt nie chce nikomu przeszkadzać w rozwoju, ale nie może to się odbywać kosztem sąsiadów, kosztem ich bezpieczeństwa i komfortu życia - podkreśla wójt Goliński. - Gmina Cedry Wielkie ma ciekawych sąsiadów, są popioły, jest fosfogips, to wszystko znajduje się na granicy z naszą gminą. Dopóki jednak prawo jest takie, jakie jest, to my jako Urząd Gminy Cedry Wielkie będziemy bronić swoich interesów, będziemy bronić naszych mieszkańców.

Magdalena Kołodziejczak, wójt Gminy Pruszcz Gdański przypomina, że rekultywacja wspomnianego terenu trwa już od 2010 roku.

- Rekultywacja w obszarze hałdy fosfogipsu trwa od 2010 roku i założona jest na 40 lat - mówi Magdalena Kołodziejczak. - My z hałdą nic nie robimy, nie jest naszą własnością. Procesem rekultywacji zarządza Marszałek Województwa Pomorskiego, który przeprowadza poprzez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska kontrole. Studium i projekt uchwały Gminy Pruszcz Gdański nie mają żadnego związku z rekultywacją, a tym bardziej z hałdą.

Zdaniem wójta Janusza Golińskiego nie o blokowanie inwestycji, a o bezpieczeństwo chodzi radnym z Gminy Cedry Wielkie.

- Muszę dbać o mieszkańców Gminy Cedry Wielkie - dodaje wójt. - Owszem, niektóre tereny można, a nawet trzeba przekształcić w tereny przemysłowe, czy też ułatwić rozwój Stoczni Galeon, to jednak musimy pamiętać, że teren ten jest zdegradowany i najwięcej konsekwencji ponoszą rolnicy i okoliczni mieszkańcy, którzy mieli skażone grunty i boją się, że problem w związku z różnymi inwestycjami wróci. Naruszenie obecnego stanu może spowodować powrót najgorszego koszmaru sprzed lat związanego z fosfogipsem.

- Jesteśmy otwarci na wszystkie sensowne propozycje i sugestie zmian - mówi Magdalena Kołodziejczak, wójt Gminy Pruszcz Gdański.

Czym jest wspomniana hałda?

Składowisko w Wiślince formalnie funkcjonuje od 1972. Znajduje się tu około 16 milionów ton odpadów poprodukcyjnych, głównie fosfogipsu. Początkowo gdańskie Zakłady Nawozów Fosforowych "Fosfory" planowały zapełnić jedynie głębokie na 10 metrów wyrobisko po cegielni, to jednak góra szybko urosła do blisko 50 metrów, a więc 60 metrów nasypu fosfogipsu.

5 lutego 2009 roku marszałek województwa pomorskiego Jan Kozłowski wydał decyzję o zamknięciu składowiska. Hałda w ramach rekultywacji jest m.in. nasadzana trawą, co jak przyznaje wójt Gminy Cedry Wielkie, Janusz Goliński nie spełnia już swojej roli, bowiem wyraźnie dostrzegalne zaczynają być osuwiska.

Obawy o powrót do przeszłości i ryzyka skażenia gruntów mieszkańców są o tyle zasadne, że zgodnie z projektem studium zmniejszona ma zostać strefa ochronna, a więc strefa gruntów, które obecnie są skażone.

W dniu 28 października 2021 wystąpiliśmy z prośbą o udostępnienie bieżącego raportu nt. stanu hałdy w Wiślince do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Gdańsku. W chwili publikacji materiału nie otrzymaliśmy odpowiedzi.