Z loży obserwatora: Komu niegdyś nie w smak były „Gry i zabawy”? Wokół 47. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (2022)

Niewiadome pojawią się także poza konkursem. Wyświetlona zostanie „Liczba doskonała”, nowy film Krzysztofa Zanussiego, który - wszak profesorem Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach będąc - łączy pracę dydaktyczną na uczelni, z uprawianą od dziesięcioleci, twórczością artystyczną. Godzi się nadmienić, że francuski filozof Gilles Deleuze w głośnej pracy „Kino. Obraz-ruch. Obraz-czas”, w swoich teoretycznych koncepcjach uwagę poświęcił Krzysztofowi Zanussiemu, jako jedynemu dostrzeżonemu przez niego polskiemu reżyserowi.

To może nie być do końca jasne, dlaczego autor pytanie stawia właśnie w tak kategorycznej formie. Koledzy, którzy „Liczbę doskonałą” już obejrzeli, powiadają, że odpowiedzi, których Zanussi udziela, są przewrotne i nieoczywiste. No bo czyż miłość spełniona to nie sukces?

Drugie, mnie szczególnie intrygujące dzieło fabularne to filmowy czterdziestolatek „Gry i zabawy” w reżyserii Tadeusza Junaka. Film w roku 1982 - po wprowadzeniu stanu wojennego - został przez cenzora zarekwirowany i nie tylko nie pamiętam, żeby gdzieś można było film ten zobaczyć; co więcej, nie pamiętam, żeby ktokolwiek kiedykolwiek się o niego publicznie upomniał.
Nawet w tomie profesora Lubelskiego „Historia niebyła kina PRL” (2012) nie ma o tym filmie Tadeusza Junaka wzmianki.

ZOBACZ TEŻ:
Festiwal filmowy Gdynia 2021. Gwiazdy na czerwonym dywanie. Zdjęcia

Mamy więc dziejową ciekawostkę. Bo wprawdzie imperium cenzury padło 30 lat temu, to jednak „Gry i zabawy” po transformacji ustrojowej jakby nadal komuś przeszkadzały. Film nietknięty leżakował przez bite cztery dekady w archiwum.

Jak zaś wiadomo z dziejów dziesiątej muzy, nie tak wiele ekranowych czterdziestolatków zachowuje ponadczasową świeżość.

Napomknę jeszcze słówkiem o filmie Wojciecha Hasa „Nieciekawa historia” (1983), której na „Niebyłym Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych 1982 – 1983” powinna - na mój gust - przypaść murarska cegła - jako żywy symbol nawiązujący do pamiętnej nagrody, którą 45 lat temu na schodach siedziby gdańskiego NOT-u wręczyli Andrzejowi Wajdzie niesforni dziennikarze. Pochodzili z różnych, nie zawsze z redakcji zgodnych światopoglądowo. Ale wtedy postawili się czerwonemu jak jeden mąż.