Wystawa „Kolekcja” to 140 prac 40 artystów, wśród których są dzieła jednego z najbardziej uznanych twórców XX wieku, Davida Hockneya

140 prac 40 artystów, wśród których są dzieła jednego z najbardziej uznanych twórców XX wieku, Davida Hockneya - największego współczesnego brytyjskiego malarza i... jeszcze do niedawna najdroższego. Trzy lata temu jego „Portrait of an Artist (Pool with Two Figures)” (Basen z dwiema postaciami) sprzedano w Nowym Jorku za 90 mln dol. (70 mln funtów). Rekord sprzedaży tego obrazu uczynił Hockneya najdroższym żyjącym artystą na świecie, ale na krótko, bo w 2019 r. przebił go Jeff Koons z balonową rzeźbą „The Rabbit”, sprzedaną za ponad 91 mln dolarów.

Dał pieniądze i swobodę

- W 2014 roku podpisaliśmy umowę, że Basil Alkazzi przekaże nam środki na zakup prac, głównie malarstwa, młodych polskich twórców, a z drugiej strony zadeklarował, że podaruje muzeum kolekcję wybitnych artystów amerykańskich i brytyjskich, ale też twórców z Japonii, Korei, których spotkał podczas swoich licznych podróży po świecie - opowiada Wojciech Zmorzyński, kurator wystawy. - Basil Alkazzi przekazał na ten cel odpowiednie środki, pozostawiając muzeum swobodę w tworzeniu kolekcji. Jednocześnie przez kolejne lata do gdańskiego Muzeum Narodowego docierały prace zagranicznych artystów. Basil Alkazzi zatroszczył się o odpowiednią oprawę dzieł, zajął się także specjalistycznym transportem do Gdańska.

Osobisty wybór

Przekazane do Gdańska prace są jego osobistym wyborem. Artysta zdecydował się, w większości przypadków, podarować kilka dzieł danego twórcy.

- Trzeba wspomnieć także o darze ostatnim, z grudnia 2020 roku, który dotarł do Gdańska mimo trwającej pandemii - dodaje kurator. - Basil Alkazzi przysłał trzy gwasze własnego autorstwa, będące niezwykłym świadectwem jego pracy w ostatnim roku, dramatyczne w wymowie, w kolorystyce. Właśnie w gwaszu Basil Alkazzi odnajduje się najbardziej, w tej trudnej i wymagającej technice nietolerującej błędów i poprawek, ale przy jej opanowaniu dającej artyście przeolbrzymie możliwości.

Genialny rysownik

Ostatni dar to też niezwykła praca Davida Hockneya „Study for a Closer Grand Canyon” - olejny pastel z 1998 roku - jeden ze szkiców z natury, jakie Hockney wykonał do dużej kompozycji, znajdującej się obecnie w Louisiana Museum of Modern Art w Humlebaek (Dania). Alkazzi kupił go za sto tysięcy dolarów w 1998 roku, teraz jest on wart kilka razy więcej - mówi kurator. - Ten największy współczesny brytyjski malarz jest również genialnym rysownikiem i grafikiem. Obok wcześniej podarowanych akwafort „Sunflower I-II” to jedyne prace Hockneya w polskich zbiorach muzealnych. Ciekawym artystą jest Sandow Birk. Tematyka jego prac obejmuje współczesność Ameryki, między innymi przemoc gangów, kulturę graffiti, więzienia, surfing. Podobnie jak znana amerykańska rzeźbiarka Les Christensen, która tworzy uniwersalne i symboliczne rzeźby złożone z przedmiotów codziennego użytku, między innymi z gwoździ, talerzy, luster, sztućców...

Najcenniejszy dar

- Prace, jakie zobaczymy na wystawie „Kolekcja”, to jeden z najcenniejszych darów ostatnich dekad w historii polskiego muzealnictwa - mówi dr hab. Jacek Friedrich, dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku. - Nasza wystawa jest takim rodzajem wdzięczności, który składamy fundatorowi. Pewnie w ostatnich latach niewiele można by wskazać podobnych aktów mecenatu, gdzie instytucja publiczna od prywatnego właściciela zyskuje dzieła sztuki i środki na ich zakup - Myślę, że nasze muzeum wzbogaciło się o wiele bardzo interesujących prac - zapewnia dyrektor. - Basil Alkazzi to postać ciekawa, znacząca na rynku sztuki kolekcjonerskiej. Dlaczego wybrał właśnie nasze muzeum? Tutaj klucz jest bardzo osobisty. Mianowicie Basil Alkazzi, jako artysta, był związany z Halimą Nałęcz, polską artystką, prowadzącą w Londynie Drian Galleries, z którą się przyjaźnił i której opiece zawdzięczał początki swojej kariery.

- Ten sentyment zadecydował o tym, że wybrał Gdańsk, a to dlatego, że my jeszcze w latach 80. XX wieku otrzymaliśmy od Halimy Nałęcz dar wyjątkowy, kilkaset prac artystów, którzy byli związani z jej londyńską galerią - więc jest to bardzo interesujące z racji tych powiązań w świecie sztuki. Wśród tych czterdziestu artystów, których prace zaprezentujemy, są tak wybitne nazwiska jak właśnie David Hockney, którego zna każdy właściciel sztuki współczesnej - dodaje dyrektor. - W zasadzie tych wszystkich artystów nie ma w innych polskich zbiorach.

Klasycy współczesności

- Pośród przekazanych do Gdańska dzieł są zarówno prace klasyków współczesności (na przykład Ray Atkins, Joash Woodrow, Joe Tilson, Paul Huxley), jak i artystów młodszych, których Alkazzi spotykał w czasie swoich wizyt w Wielkiej Brytanii i w Stanach Zjednoczonych - opowiada Wojciech Zmorzyński. - Są wśród nich artyści brytyjskiego pop-artu, ale oprócz malarstwa jest też grafika, rzeźba i bardzo interesująca fotografia. To daje nam pewien przekrój sztuki brytyjskiej ostatniego okresu. Te prace przybliżają nam scenę artystyczną Londynu. Niewątpliwie kolekcja przekazana do Gdańska naznaczona jest indywidualnością darczyńcy. Basil Alkazzi preferuje autentyczny i unikalny charakter dzieła sztuki, odwołuje się do tradycyjnej estetyki, afirmuje talent, dobry warsztat i bogactwo wyobraźni. Szuka w pracach zaprzyjaźnionych artystów wartości duchowych, pogłębionego patrzenia na świat. Jego obrazy zawierają w sobie zarówno wizje świata rzeczywistego, jak i metafizycznego. Przez kolejne dekady Alkazzi miał odwagę być malarzem niemodnym i tworzyć poza przemijającymi trendami.