W tym roku Wielkanoc obchodzona będzie w tym samym czasie przez katolików, prawosławnych i ewangelików. Taka sytuacja nie zdarza się często. Zwykle prawosławna Wielkanoc jest obchodzona w innym czasie. Bywa, że ma miejsce nawet pięć tygodni od dnia kiedy świętują ją katolicy i protestanci. Prawosławni obchodzą Wielkanoc w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni księżyca, ale jeszcze musi przypadać po zakończeniu żydowskiej Paschy, która jest świętem ruchomym. Dla prawosławnych Wielkanoc jest najważniejszym świętem w całym roku liturgicznym. Tak jak w kościele katolickim, tak w prawosławnym, Wielkanoc jest poprzedzona czterdziestodniowym postem. W okresie Wielkiego Postu i Wielkiego Tygodnia prawosławni chrześcijanie nie jedzą mięsa, ani produktów pochodzenia zwierzęcego. Nie jedzą więc też nabiału. Ryba na stołach może pojawić się tylko w dniu święta Zwiastowania i podczas Palmowej Niedzieli. W trakcie pierwszego tygodnia Wielkiego Postu, a potem Tygodnia Męki Pańskiej zaleca się wstrzemięźliwość w jedzeniu ciepłych posiłków lub nie je się ich aż do wieczora. Tak więc jest on o wiele bardziej rygorystyczny niż w kościele katolickim.
Święta prawosławne
Prawosławni tak jak katolicy święcą palmy. Ale te, które przynoszą do cerkwi są zwykle znacznie skromniejsze niż te przynoszone do kościoła przez katolików. Są to zazwyczaj zielone gałązki wierzby, przewiązane kolorowymi wstążkami. Czasem przyozdabia się je sztucznymi kwiatami. Poświęcone palmy kładzione są za ikonę i przechowywane w domu do następnego roku, by chroniły dom i jego mieszkańców.
Z początkiem Wielkiego Postu w wystroju cerkwi zaczynają dominować żałobne kolory. Świątynia jest tak przyozdobiona aż do Świętej Liturgii Wielkiej Soboty. W Wielkim Tygodniu przez pierwsze trzy dni sprawuje się Liturgię Uprzednio Poświęconych Darów. W Wielki Czwartek wspomina się Ostatnią Wieczerzę, a późnym wieczorem, podczas jutrzni Wielkiego Piątku czyta się 12 Ewangelii Pasyjnych, w których jest mowa o Męce i Ukrzyżowaniu Chrystusa. W Wielki Piątek wieczorem, podczas nabożeństwa wspomina się zdjęcie z Krzyża Chrystusa i złożenie Jego Ciała do Grobu. Późnym wieczorem jest sprawowana Jutrznia Wielkiej Soboty z obrzędem Pogrzebu Ciała Chrystusa. W Wielką Sobotę o poranku sprawuje się Liturgię Eucharystyczną przepełnioną oczekiwaniem na Zmartwychwstanie Trzeciego Dnia Jezusa Chrystusa. Podczas tego nabożeństwa następuje zmiana szat w cerkwi z ciemnych na białe.
**
Wielkanoc 2017 będzie droga. Wzrosły ceny produktów spożywczych**
Prawosławni nie budują takich grobów Jezusa jak katolicy. W Wielki Piątek na środku cerkwi ustawia się symboliczna trumnę. Na nią nakłada się Płaszczenicę, czyli ikonę przedstawiającą złożonego do grobu Jezusa. Ale wcześniej jest niesiona w procesji wokół cerkwi, a następnie powraca przez otwarte Wrota Królewskie ikonostasu i jest złożona pośrodku świątyni. W Wielką Sobotę, podczas wieczornego nabożeństwa, Płaszczenica jest kładziona na prestole, czyli ołtarzu. Pozostaje tam aż do wigilii Wniebowstąpienia Pańskiego.
Prawosławni, tak jak katolicy, święcą pokarmy. Święconki nazywane są paschami. Składają się na nią jajka, chleb, sól, mięso i owoce. Ich święcenie ma miejsce w Wielką Sobotę po południu. W święconkach stoją zapalone świece - symbol zmartwychwstałego Chrystusa. Natomiast w koszyczkach nie umieszcza się baranków. Prawosławni także malują jajka. Zazwyczaj na kolor czerwony, ale też coraz częściej w koszyczkach widać kolorowe pisanki. Barwa czerwona symbolizuje krew, czyli życie. Istnieje zwyczaj obdarowywania się jajkami, a także stukania się nimi.
W nocy z soboty na niedziele, o godz. 22.30 zaczyna się Nabożeństwo Paschalne. Trwa około trzech - czterech godzin i składa się z trzech części. Pierwszą jest Połunosznica, czyli Nabożeństwo o Północy. Wtedy następuje przeniesienie Płaszczenicy z Grobu do Ołtarza. Następnie wierni idą na procesję wokół świątyni. Opuszcza się pogrążoną w mroku cerkiew. Potem wszyscy stają u jej drzwi. Kapłan śpiewa trzykrotnie troparion Zmartwychwstania i trzy razy uderza w drzwi świątyni Krzyżem, otwierając je. Symbolizuje to zwycięstwo Ofiary Krzyżowej Chrystusa nad śmiercią i otwarcie Królestwa Niebieskiego dla Ludu Bożego. Następuje początek drugiej części Nabożeństwa Paschalnego, czyli Jutrzni. Po niej ma miejsce trzecia część, to jest Św. Liturgia Eucharystyczna. Po nabożeństwie są święcone pokarmy - już nie postne.
Potem wszyscy wracają do domów, siadają do wielkanocnego śniadania i dzielą się jajkiem. Dziewiątego dnia po Wielkanocy (według kalendarza juliańskiego), zawsze we wtorek, ma miejsce święto zwane Radonica. To dzień szczególnej pamięci o zmarłych. Święto to bywa nazywane Paschą tych, co zasnęli w Panu. Tego dnia prawosławni odwiedzają groby bliskich zmarłych i wspominają ich. Na cmentarz trzeba przynieść pomalowane jajka i inne wielkanocne potrawy. Je się nad grobami, a część posiłku oddaje biednym. Modli się też o zbawienie wiernych i zapala znicze.
Koszyczek wielkanocny: Co włożyć do koszyczka wielkanocnego? ŚWIĘCONKA, LISTA, WIELKANOC 2017
Protestanci bez postu
Luteranie nie przywiązują wagi do takiej oprawy świąt jak katolicy, prawosławni czy Żydzi. Związane z nimi zwyczaje, tradycje nie mogą bowiem przysłonić samej istoty Bożego Narodzenia, Wielkanocy czy innego święta. Tu cytują Biblię: „Bóg jest jeden w trzech osobach, dzięki ofierze Jezusa człowiek może być zbawiony przez wiarę i nowonarodzenie, nie z uczynków, aby się nikt nie chlubił”.
Po Bożym Narodzeniu, w kościele luterańskim ma miejsce Czas Pasyjny. Rozpoczyna się on w Środę Popielcową, która nazywana jest przez luteran Dniem Pokuty i Modlitwy. Można powiedzieć, że Czas Pasyjny jest odpowiednikiem katolickiego Wielkiego Postu. Trwa 40 dni. To dla luteran czas wewnętrznego wyciszenia, refleksji, odsunięcia od siebie absorbujących na co dzień spraw. Nie organizuje się wtedy rodzinnych uroczystości, chrztów i ślubów. Więcej niż zwykle luteran przychodzi na niedzielne nabożeństwa, bierze też udział nabożeństwach pasyjnych, które są odprawiane w dni powszednie. Natomiast luteranie nie praktykują wtedy postu. Ale są też tacy wierni, który na ten czas rezygnują z palenia papierosów i picia kawy. Zaoszczędzone w ten sposób pieniądze trafiają do tzw. skarbonek diakonii, które są wystawiane w luterańskich parafiach. Diakonia, to odpowiednik katolickiej Caritas. Zebrane podczas Czasu Pasyjnego pieniądze przeznaczane są na cele charytatywne.
Wielki Tydzień, luteranie, tak jak inni chrześcijanie, zaczynają Palmową Niedzielą. Nie święci się jednak wtedy palem. W Wielki Czwartek w kościele ewangelicko - augsburskim odprawiane jest wieczorne nabożeństwo. Wspomina się wtedy wydarzenia, które miały miejsce w Wieczerniku.
Komunia święta u luteran udzielana jest wszystkim wierzącym pod dwoma postaciami - chleba i wina. W Wielki Czwartek w luterańskich kościołach dominuje biel, symbol czystości i niewinności.
**
Co robić w Wielkanoc w Łodzi. Sprawdź, jak czynne będą łódzkie obiekty rekreacyjne**
Wielki Piątek jest dla luteran największym świętem. W krajach protestanckich to dzień wolny od pracy. W tym dniu milkną dzwony, na ołtarzu i kazalnicy dominuje czerń, symbol żałoby. Krzyż ołtarzowy jest na znak żałoby przesłonięty kirem. W kościołach odprawiane są nabożeństwa.
W Wielką Sobotę w niektórych parafiach są odprawiane krótkie nabożeństwa, czasem na cmentarzach. Barwą liturgiczną jest czerń. Jest to dzień łączący gorycz i ból pamiątki śmierci Chrystusa z pełnym nadziei oczekiwaniem na radość Zmartwychwstania. Nie święci się u luteran pokarmów. Ale w czasie wielkonocnego śniadania luteranie dzielą się jajkiem i składa sobie świąteczne życzenia.
Jednak zanim wszyscy zasiądą do śniadania idą w wielkanocną niedzielę do kościoła na rezurekcyjne nabożeństwo. W Łodzi zaczyna się o godz. 6. rano. Tego dnia jest odprawiane też uroczyste nabożeństwo główne, ze spowiedzią i Komunią Świętą. W łódzkiej parafii św. Mateusza rozpoczyna się o godz. 10. W wielu parafiach wchodzący do świątyń wiernych mówią: Chrystus zmartwychwstał! Na co druga osoba odpowiada: Pan wstał prawdziwie! W wielu rodzinach praktykuje się zwyczaj obdarowywanie dzieci czekoladowymi zającami lub jajkami z niespodziankami. Ważnym dla protestantów świętem jest też Pięćdziesiątnica, czyli zesłania Ducha Świętego. Przez katolików nazywane jest ono Zielonymi Świątkami. Tego dnia luteranie idą do kościołów na nabożeństwo. Jego przednim motywem jest kazanie o mocy Bożej objawianej w charyzmatach, a także modlitwa o dary Ducha Świętego. Kościoły są przyozdabiane kwiatami i zielonymi gałązkami.
Święta katolickie
W kościele katolickim Wielkanoc poprzedza zawsze Wielki Post. Przed laty największy akcent w czasie Wielkiego Postu kładziono na sposób odżywiania się w tym okresie. Były surowe reguły, które ludzie sobie sami narzucali. Teraz są złagodzone. Taki ścisły post obowiązuje katolików tylko w Środę Popielcową i Wielki Piątek. Podczas Wielkiego Postu Kościół oferuje wiernym piękne nabożeństwo pasyjne zwane Gorzkimi Żalami. Są one tylko w Polsce, a odprawiane są od ponad 300 lat. Ale najważniejszym nabożeństwem w tym okresie jest Droga Krzyżowa. Odbywa się w każdy piątek we wszystkich kościołach. Wielki Tydzień zaczyna się Palmową Niedzielą. Tego dnia do kościołów nosi się do poświecenia gałązki wierzby. Tradycja ta nawiązuje do tryumfalnego wjazdu Chrystusa do Jerozolimy. Mieszkańcy tego miasta witali Syna Bożego ściętymi gałązkami palm. U nas plam nie ma, więc zastąpiono je gałązkami wierzby, nazywanymi często baziami. W ludowych tradycjach gałązki wierzby miały też przeganiać zło, nieszczęścia i choroby. Poświęcone w kościele palemki, wiele rodzin jeszcze do dziś kładzie za święty obraz wiszący w pokoju. Tam przetrzymuje się je cały rok. Dzięki temu rodzina ma mieć zapewnione powodzenie i szczęście.
Szczególnym dniami dla katolików w Wielkim Tygodniu jest Triduum Paschalne. Wielki Czwartek to dzień, w którym Jezus ustanowił sakrament kapłaństwa i eucharystii. Do południa, we wszystkich katolickich katedrach świata jest sprawowana Msza Krzyżma, podczas której biskup święci olej krzyżma i olej chorych . Olej krzyżma służy do namaszczania w trakcie sprawowania sakramentów: chrztu, bierzmowania, święceń kapłańskich. Olej chorych używany jest podczas posługi kapłana wśród chorych. Msza Krzyżma gromadzi kapłanów wokół biskupa, co stanowi znak jedności całego prezbiterium diecezjalnego. W czasie tej liturgii duchowni odnawiają przyrzeczenia kapłańskie, które składali w dniu swoich święceń. W wielkoczwartkowy wieczór we wszystkich parafiach jest odprawiana uroczysta Msza Święta Wieczerzy Pańskiej. Wtedy przypomina się Ostatnią Wieczerzę, jaką Chrystus zjadł z apostołami w Wieczerniku. Czwartek to dzień ustanowienia kapłaństwa i eucharystii.
Zasadniczo ta uroczysta liturgia z bogatą oprawą jest koncelebrowana przez wszystkich kapłanów, którzy dziękują Bogu za dar wybrania i powołania. Jest to radosny dzień w kościele. W niektórych parafiach do wieczornej liturgii włączono bardzo wymowny gest mycia i całowania nóg 12 mężczyznom, na wzór Chrystusa, który to samo uczynił wobec swoich najbliższych współpracowników. Po hymnie „Chwała na wysokości Bogu” milkną organy, dzwony, dzwonki, rozlega się dźwięk drewnianych kołatek. Organy odezwą się dopiero trakcie obrzędów Wigilii Paschalnej. Na zakończenie celebry Najświętszy Sakrament przenoszony jest do kaplicy przechowania, zwanej dawniej ciemnicą. Zwykle znajduje się ona w bocznym ołtarzu, kaplicy. Czyni się to na pamiątkę uwięzienia Jezusa. Do kaplicy przeniesienia wierni udają się na adorację i osobistą modlitwę. Następnie obnaża się ołtarz, zdejmuje obrusy, tabernakulum pozostaje puste, wygasza się również wieczną lampkę, która sygnalizuje obecność konsekrowanej Hostii. Wszystko to ma być symbolem opuszczenia Chrystusa przez najbliższych i rozebrania Go z szat.
**
Wielkanoc 2017. Trzy najważniejsze dni w roku chrześcijańskim**
Wielki Piątek jest jedynym dniem w kościele, kiedy nie odprawia się mszy świętej. Jest to dzień smutku, żałoby, żalu, bo według naszego czasu o godzinie 15 umarł na krzyżu Jezus Chrystus. Godzina 15 nazywana jest Godziną Miłosierdzia. W wielu kościołach gromadzą się wtedy wierni, by odprawić koronkę do Miłosierdzia Bożego. Liturgia Wielkiego Piątku gromadzi zawsze w kościołach tłumy ludzi. Zaczyna się w ten sposób, że ksiądz - celebrans podchodzi do ołtarza i pada na twarz. Leży tam krzyżem na znak uniżenia: Czymże jestem Panie przed twoim obliczem, prochem i niczem. Potem odbywa się liturgia słowa. Czyta się List do Hebraiczyków, Ewangelię opisującą Mękę Pańską. Następnie ma miejsce rozbudowana modlitwa powszechna.
Drugą część wielkopiątkowej liturgii, stanowi adoracja krzyża. Wtedy ksiądz odsłania jedno ramię krzyża, zasłoniętego fioletowym materiałem od piątej niedzieli Wielkiego Postu. I śpiewa trzykrotnie: Oto drzewo krzyża, na którym zawisło zbawienie świata. Potem zdejmuje całą zasłonę z krzyża, ukazuje go wiernym i wtedy następuje adoracja. Każdy może do niego podejść i ucałować. To jest główny element Wielkopiątkowej Liturgii. Od liturgii Wielkopiątkowej do rozpoczęcia Wigilii Paschalnej krzyż odbiera część równą Najświętszemu Sakramentowi. Potem rozdawana jest komunia święta, ale ponieważ nie odbywa się tego dnia msza święta, więc wierni dostają wcześniej konsekrowaną hostię. Po zakończeniu liturgii Męki Pańskiej przenosi się Najświętszy Sakrament w monstrancji do Pańskiego Grobu. Wtedy wierni adorują Najświętszy Sakrament śpiewając smutne, przejmujące pasyjne pieśni.
W polskiej tradycji Wielka Sobota rozpoczyna się w kościołach świeceniem pokarmów na stół wielkanocny. Ale najważniejsze wydarzenia wielkosobotnie mają miejsce wieczorem. Wtedy wierni przychodzą do kościołów, by wziąć udział w Wigilii Paschalnej. Nabożeństwo rozpoczyna się po zmierzchu przed kościołem tzw. liturgią światła. Pali się ognisko, błogosławi ogień, od którego zapala paschał, symbol Światłości Chrystusa, która rozświetla ludzkie życie. Ta pierwsza część nabożeństwa kończy się odśpiewaniem bardzo uroczystego orędzia wielkanocnego. Potem następuje tzw. liturgia słowa. Czytania Starego i Nowego Testamentu przypominają całą historię zbawienia od stworzenia świata aż do zmartwychwstania Jezusa. Potem rozbrzmiewa hymn „Chwała na wysokości Bogu”. Wtedy rozbrzmiewają wszystkie dzwony i dzwonki, które zamilkły w Wielki Czwartek. Wierni odśpiewują też uroczyste Alleluja. Liturgia chrzcielna stanowi trzecią część nabożeństwa. Składają się na nią między innymi litania do Wszystkich Świętych, błogosławieństwo wody chrzcielnej, odnowienie przyrzeczeń chrztu. Obrzęd kończy pokropienie ludu wodą święconą. Dalsza część celebry to liturgia eucharystyczna. Jest to najbardziej uroczysta ze wszystkich liturgii w ciągu roku, jest źródłem wszystkich świąt chrześcijańskich. W zasadzie zakończenie Wigilii Paschalnej powinno być sfinalizowane uroczystą procesją. Jednak w polskiej tradycji praktykuje się rezurekcję, która rozpoczyna się o godz. 6 rano w niedzielę wielkanocną. Jest to bowiem pamiątka zmartwychwstania Jezusa. W niedzielny poranek we wszystkich kościołach rozbrzmiewa radosne Alleluja! Tak jak nakazuje polska tradycja msze rezurekcyjne rozpoczynają się o godzinie 6 rano. Są wyjątkowo uroczyste, a kończy je procesja rezurekcyjna. By podkreślić jej świąteczny charakter okrąża się trzy razy kościół. Ksiądz niesie Pana Jezusa w Monstrancji, a także figurę zmartwychwstałego Chrystusa. Niekiedy jeszcze procesjom rezurekcyjnym towarzyszy huk petard, które odpala się na pamiątkę wydarzeń opisanych w ewangelii. Gdy Jezus umierał na krzyżu pękały skały.
ZOBACZ |Wydarzenia minionego tygodnia w Łódzkiem
WIELKANOC 2017: NIE ZAPOMNIJ ZŁOŻYĆ ŻYCZEŃ:
Wielkanoc 2017: Życzenia wielkanocne sms, Wielkanoc sms, smsy wielkanocne, smsy na Wielkanoc
**
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
