Wielkanocne kartki sprzed 100 lat! Motywem przewodnim było odrodzenie Polski [archiwalne pocztówki]

Na kartkach widzimy elementy kultury szlacheckiej takie jak ryngrafy, żupany i szable. Przetykane są one motywami religijnymi: maryjnymi i związanymi z zmartwychwstaniem. Nie ma też powtarzalnego dziś motywu kurczęcia – są za to przedstawienia pisanek, które najczęściej malowane są w motyw orła polskiego i pogoni litewskiej.

Tradycje wielkanocne różnią i różniły się w Polsce w zależności od regionu. Bardzo ważnym motywem przewodnim jest bliskość natury. W Środę Popielcową zrywano niegdyś gałązki wierzby, malin lub porzeczek i wstawiano do wody, aby zakwitły na Niedzielę Palmową. W niektórych regionach wieczorem panny tańczyły, zaś młode mężatki oraz mężczyźni, jeśli chcieli się przyłączyć, musieli się „wkupić” przy pomocy alkoholu i zakąski. Zerwane wcześniej gałązki formowano w bukiety, przyozdobione wstążkami, które były święcone w Niedzielę Palmową w kościele. Uzyskana w ten sposób „palma” miała nabierać cudownych właściwości. Delikatnie podpaloną okadzano krowę po ocieleniu oraz całe bydło w Wielki Piątek. Z kolei palma postawiona w oknie, miała być ochroną przed uderzeniami pioruna. Niestety, podobnie jak współcześnie, chęć pozyskania zielonych roślin do dekoracji świątecznych często kończyła się dewastacją runa leśnego, głównie za sprawą nielegalnego pozyskania borówki.

W Wielki Piątek pojawiał się w kościołach grób Chrystusa. Przy grobie służbę jako warta pełnili zazwyczaj strażacy, policjanci oraz leśnicy. Święcono wówczas gałązki, które miały chronić przed pożarem. Z lasami wiążą się też praktyki podczas Dni Krzyżowych. Wtedy święci się pola i lasy, zaś wierni nawiedzają kaplice i figury przydrożne. Obchody samej Wielkanocy były podobne do dzisiejszych. Najważniejsze były rezurekcja oraz uroczyste śniadanie, zaś drugiego dnia polewano się wodą, która w Wielkanoc ma mieć wyjątkową moc: panny chroniła od staropanieństwa, a zwierzęta oczyszczała z chorób.