Walery Cyryl Amrogowicz to z pewnością postać nietuzinkowa i barwna. Z jednej strony mamy do czynienia z urzędnikiem państwowym, który swoją karierę rozpoczynał w sądownictwie, lecz z drugiej ujawnia nam się osoba, która miała swoje wielkie pasje - od malarstwa począwszy, a skończywszy na kolekcjonowaniu monet.
Narodziny pasji
Urodził się w Nowogrodzie w marcu 1863 roku, niezwykle ważnym dla polskiego narodu, w którym wybuchło największe powstanie narodowowyzwoleńcze - Powstanie Styczniowe. Był synem Konstantego, właściciela ziemskiego oraz Amelii z domu Kamińskiej. Jego matka po śmierci męża, mając przede wszystkim na uwadze wykształcenie swych dzieci, podjęła decyzje o zmianie dotychczasowego miejsca zamieszkania. Przeniosła się ze swymi pociechami do Torunia. To właśnie w tym miejscu Walery rozpoczął swoją edukację w miejscowym gimnazjum, a jak się później okazało, to właśnie tutaj narodziła się jego życiowa pasja, czyli kolekcjonerstwo.
- Można powiedzieć, że właśnie w gimnazjum został zarażony bakcylem numizmatyki – stwierdza Adam Musiałowski, kustosz z Muzeum Okręgowego w Toruniu, a także autor publikacji „Walery C. Amrogowicz. Pasja życia: Kolekcja numizmatyczna”. – Wszystko za sprawą swojego nauczyciela historii. Tej pasji był wierny do końca swojego życia.
W gimnazjum szczególnie upodobał sobie takie przedmioty jak geografia oraz historia, a w przypadku tej ostatniej nauki – jej wąską dziedzinę – numizmatykę. W jej arkana wprowadził Amrogowicza Ryszard Nadrowski. Po opuszczeniu gimnazjalnej szkoły, podjął pierwszą pracę w strukturach sądowniczych na Pomorzu oraz Kaszubach. W początkowej fazie swojej kariery pracował na stanowisku sekretarza, a potem jako radca sądowy. W roku 1919 przeszedł na emeryturę. Warto wspomnieć, że działalność społeczna Walerego Amrogowicza stanowiła istotny element jego całego życia. Świadczą o tym konkretne fakty. Przez lata swojej pracy wspierał liczne fundacje kulturalne, społeczne oraz osoby indywidualne z terenu Kaszub. Jako ciekawostkę należy przytoczyć w tym miejscu fakt, że wyasygnował 13 tysięcy marek na studia medyczne Aleksandra Majkowskiego w Monachium. Od początku XX wieku był związany z Towarzystwem Naukowym w Toruniu, którego został dożywotnim członkiem. Jednak numizmatyka była tym, czemu oddał się praktycznie w stu procentach. Pierwszą swoją wystawę zorganizował w 1911 roku.
Pobyt w Kościerzynie
- Mieszkał wówczas w Kościerzynie i to właśnie w tym mieście zorganizował swoją pierwszą wystawę – dodaje Adam Musiałowski. – Miało to miejsce w czasie kaszubsko – pomorskiej wystawy ludoznawczej. Co warte podkreślenia, to fakt, że monety wówczas zaprezentowane pochodziły właśnie z kościerskiego regionu.
Trzeba pamiętać, że Amrogowicz swoje monety pozyskiwał z dwóch źródeł. Pierwszym były lokalne znaleziska, natomiast drugim, wyspecjalizowane w tej dziedzinie firmy europejskie. Kupował je między innymi w Niemczech, Holandii, Wenecji oraz Francji. Po roku 1919 wraz z siostrą zamieszkał w eleganckiej willi w Sopocie, gdzie zaczął porządkować swoją kolekcję numizmatyczną, a także zabytków kultury materialnej. W swoim mieszkaniu organizował również wystawy, które cieszyły się ogromnym zainteresowaniem.
Warto też wspomnieć, że numizmatyka nie była jedyną pasją Walerego Amrogowicza. Jak podkreślają znawcy jego biografii, był z zamiłowania Kaszubą, o czym ma świadczyć między innymi fakt zamówienia u Adolfa Wysockiego 40 rysunków piórkiem i akwarel, które przedstawiały zabytki kaszubskiego budownictwa drewnianego i wzory haftu kaszubskiego. Natomiast u malarza Mariana Mokwy zamówił około 60 akwarel związanych z Kaszubami oraz Bałtykiem. Jako ciekawostkę należy nadmienić fakt, że w swych zbiorach zgromadził również 13 gospodarczych tabliczek neosumeryjskich pochodzących z 2300 r. p. n. e.
- Jego działalność w kościerskim regionie była znana i została doceniona przez lokalną społeczność o czym świadczy fakt, że w 1920 roku otrzymał nominację na stanowisko starosty kościerskiego, jednak ze względu na stan zdrowia nie została ona przyjęta – mówi Krzysztof Jażdżewski, dyrektor Muzeum Ziemi Kościerskiej.
Zbiory przekazuje muzeum
W połowie 1931 roku cały swój zbiór zapisał Towarzystwu Naukowemu w Toruniu. Kolekcja znajduje się obecnie w zbiorach Muzeum Okręgowego w Toruniu jako depozyt wspomnianego towarzystwa.
Walery Amrogowicz zmarł w 1931 roku. Wraz z matką spoczywa na kościerskim cmentarzu. Warto też dodać, że w 2012 roku została przeprowadzona kwesta na rzecz ratowania wspaniałego nagrobku stojącego na grobie Amrogowiczów. Dzięki hojności darczyńców udało się zebrać ponad 5 tysięcy złotych. Dzięki przychylności władz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu udało się natomiast przeprowadzić konserwację pomnika przedstawiającego anioła wykonanego z marmuru kanaryjskiego. Prace te zostały wykonane w ramach praktyk studenckich realizowanych pod opieką prof. Marii Rudy.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
