W gdańskim zoo na świat przyszły golce piaskowe. O ich niezwykłości świadczy także niewrażliwość na ból [zdjęcia, wideo]

Golce to jedyne ssaki, które tworzą zorganizowaną społeczność na wzór świata pszczół, czy mrówek – mówi Beata Kuźniar, kierownik sekcji zwierząt drapieżnych Gdańskiego Ogrodu Zoologicznego – Występuje tu królowa, która rośnie wydłużając się przez całe życie i która jako jedyna rodzi młode. Pozostałe samice nie mają zdolności rozrodczych i pełnią funkcje robotnic.

- Samica-matka, do rozrodu wybiera spośród osobników swojej kolonii 2-3 samce, które stają się docelowo ojcami wszystkich młodych urodzonych w danej kolonii. Pozostałym członkom stada przypisana jest rola robotnic (zdobywanie pokarmu, sprzątanie, piastowanie młodych) i żołnierzy – dodaje Beata Kuźniar.

Ten gatunek gryzonia w naturze zamieszkuje obszary pustynne Wschodniej Afryki. Buduje rozległe korytarze, prawie nigdy nie wychodzi na powierzchnię. Żywi się bulwami, przez co traktowany jest przez miejscową ludność jako szkodnik. W starciu z potencjalnym drapieżnikiem (np. wężem) niezawodna okazuje się grupa żołnierzy, broniąca kolonię, która potrafi odstraszyć i ostatecznie wypędzić napastnika.

Opiekunowie obu grup rodzinnych golców w gdańskim zoo: Anna Gembiak i Kamil Dolecki mówią, że golce to dziwne zwierzęta. Żyją najdłużej spośród poznanych gryzoni; w sprzyjających warunkach dożywają nawet do 30 lat! Dla porównania mysz - żyje zaledwie 2 lata. O ich niezwykłości świadczy również niewrażliwość na ból.

Każdego dnia jesteśmy świadkami „straszliwych” scen z życia rodzinnego: piastunki wloką młode za głowę, łapią je wielkimi siekaczami za luźną skórę, przeciągają przez tunele, maluchy deptane są przez dorosłe osobniki kolonii. I to wszystko odbywa się bez skarg i zadrapań - dodaję opiekunowie.

Zwierzęta te mają niesamowitą zdolność przetrwania w warunkach beztlenowych. Zaobserwowano, iż są w stanie wytrzymać bez tlenu nawet 18 minut. Wykorzystują strategię metaboliczną, która spotykana jest wyłącznie w świecie roślin – mówi Beata Kuźniar.

By przetworzyć glukozę w energię, ssakom niezbędny jest tlen. Gdy dochodzi do jego niedoboru, następuje wstrzymanie produkcji energii, co ostatecznie prowadzi do śmierci organizmu. Golce natomiast w sytuacji krytycznej, jaką jest dla organizmu brak tlenu, wykorzystują do wytworzenia energii fruktozę – tłumaczy Beata Kuźniar. Kolejną niezwykłą cechą, której w pewnym stopniu golce zawdzięczają długowieczność jest prawie zupełny brak zapadalności na choroby nowotworowe.

Hodowla golców nie jest łatwa – mówi Michał Targowski, dyrektor Gdańskiego Ogrodu Zoologicznego – Potrzebują stabilnych warunków: wilgotności na poziomie 55 proc. i temperatury w granicach 28-32 ºC. Gatunek ten jest wrażliwy na hałasy i drgania.

I dodaje: - Ze względu na życie pod ziemią, mają zredukowany zmysł wzroku, który rekompensują czułym dotykiem, węchem i doskonałym słuchem. Aby osłabić drgania, docierające z zewnątrz, zakupiliśmy maty antywibracyjne, które niwelują nieprzyjemne dla golców drgania – mówi Michał Targowski – Dzięki temu zapewniamy naszym podopiecznym komfortowe warunki.