Vandermark w wydaniu awangardowym

W miniony wtorek w małej sali Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku zagrał zespół Cinc Trio, który bez wątpliwości można przypisać do "starej" awangardy. Liderem Cinc jest słynny amerykański saksofonista i klarnecista Ken Vandermark.

Muzyk, urodzony w 1964 r., zaprosił do wspólnego grania dwóch artystów starszych od siebie o pokolenie i należących do prądu współczesnej muzyki improwizowanej, który się w pełni ukształtował w latach 60. ubiegłego stulecia.

Perkusista Paul Lytton (ur. w 1947 r.) i skrzypek Phillipp Wachsmann (rocznik 1944) są obecni na europejskiej scenie eksperymentalnej od przeszło czterech dekad. Lytton jest kojarzony przez publiczność, głównie za sprawą trwającej przez całą jego dotychczasową karierę współpracy z saksofonistą Evanem Parkerem, żywym symbolem brytyjskiego free jazzu. Wachsmann bierze udział w przedsięwzięciach z zakresu wolnej improwizacji, często mocno zelektronizowanej.

Zapraszając ich do wspólnego grania, Vandermark był świadom, że wkracza na teren twardej awangardy. Zapowiadał przed występami tria, że będzie w muzyce zespołu czynnikiem porządkującym i nieco uspokajającym dzikie napady improwizatorskiej weny swoich partnerów. Gdański koncert poniekąd odwoływał się do tej zapowiedzi.

Już po kilku minutach było wiadomo, że choć trzech muzyków zalewa słuchaczy atonalnymi, często poruszającymi się na granicy słuchowej tortury, potokami dźwięków, ostatecznie składają się one na głęboko przemyślaną i wspaniale wykonaną od strony instrumentalnej całość.

Lytton, oprócz klasycznego perkusyjnego zestawu, obsługiwał cały arsenał drobnych instrumentów perkusyjnych, które tworzyły niepokojące, pełne zaskoczeń i podskórnego napięcia tło dla skrzypiec i instrumentów dętych.

Wachsmann prezentował, oprócz tradycyjnej techniki skrzypcowej, także metody bardzo rzadko widziane na koncertowych estradach, m.in. grę na instrumencie trzymanym w pozycji pionowej. Ustawiony pomiędzy nimi Vandermark nie tyle uspokajał ich grę, ile umiejętnie dolewał oliwy do ognia. Temperatura improwizacji była więc niezwykle wysoka.