Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Ustawa metropolitalna dla Pomorza. Sprawdzamy za wiceministra spraw wewnętrznych i administracji, jak działa metropolia na Śląsku

Rafał Mrowicki
Rafał Mrowicki
4.04.2017 r. Katowice. Prezydent Andrzej Duda podpisujący ustawę metropolitalną dla Śląska
4.04.2017 r. Katowice. Prezydent Andrzej Duda podpisujący ustawę metropolitalną dla Śląska Fot Arkadiusz Gola / Polskapresse
Do wydania rekomendacji dla pomorskiej ustawy metropolitalnej potrzebna jest ocena działania metropolii w województwie śląskim, co obecnie nie jest możliwe ze względu na pandemię koronawirusa. Tak niedawno twierdził wiceszef Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Paweł Szefernaker w odpowiedzi na interpelację pomorskiej posłanki Koalicji Obywatelskiej Małgorzaty Chmiel. Postanowiliśmy sprawdzić za ministra, jak działa Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia i co udało się jej zdziałać przez 3 lata.

Ustawa metropolitalna dla Pomorza. Na jakim etapie są prace?

W ubiegłym tygodniu pisaliśmy o odpowiedzi wiceministra spraw wewnętrznych i administracji Pawła Szefernakera na interpelację poselską Małgorzaty Chmiel, gdańskiej posłanki Koalicji Obywatelskiej. Parlamentarzystka z Gdańska pytała o resortowe rekomendacje dla ustawy metropolitalnej dla województwa pomorskiego.

Ustawa została przyjęta przez Senat w połowie września 2020 roku. Jej koordynatorem był senator KO Ryszard Świlski, który wcześniej był m.in. wicemarszałkiem województwa pomorskiego. Ustawa miałaby zapewnić pozostawienie w regionie 5 proc. wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Ta część wpływów podatkowych nie trafiałaby do Skarbu Państwa, tylko zostawałaby we wspólnym budżecie gmin, które tworzyłyby związek metropolitalny. Ten przeznaczałby je na wspólne cele związane z:

  • inwestycjami,
  • transportem,
  • planowaniem przestrzennym.

Ustawa metropolitalna dla Pomorza. Małgorzata Chmiel kieruje interpelację do MSWiA

Ustawa trafiła do pierwszego czytania, jednak nadal nie wiadomo, kiedy trafi pod obrady Sejmu. Jeszcze we wrześniu ubiegłego roku posłanka Małgorzata Chmiel złożyła interpelację poselską w MSWiA, w której pyta o poparcie przez resort ustawy o związku metropolitalnym na Pomorzu. Powołuje się tam na przykład metropolii na Śląsku, która działa już 3 lata.

Odpowiedź nadeszła dopiero w kwietniu tego roku. Wiceminister Paweł Szefernaker napisał w niej, że do wypracowania rekomendacji potrzebna jest ocena metropolii śląskiej, jednak obecnie nie jest to możliwe. Powodem niemożności wydania oceny ma być epidemia koronawirusa.

Posłankę Chmiel zdziwiła ta odpowiedź, ponieważ epidemia koronawirusa zaczęła się w marcu 2020 roku, a metropolię śląską powołano 2 lata wcześniej.

Ustawa metropolitalna dla Pomorza. Jak działa na Śląsku? Sprawdzamy za wiceministra

Postanowiliśmy sprawdzić, za wiceministra Szefernakera, jak działa metropolia na Śląsku.

Kamila Rożnowska, rzeczniczka Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii przyznaje, że utworzenie metropolii znacząco wpłynęło na rozwój regionu oraz współpracę między samorządami, które wchodzą w jej skład. Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię tworzy ponad 40 gmin, zarówno miejskich, wiejskich jak i miejsko-wiejskich.

– W ciągu trzech lat naszego funkcjonowania udało się nam zrealizować wiele zadań, na które mieszkańcy konurbacji czekali od ponad 20 lat. Pomimo pandemii, licznych przeciwności, objawiających się spowolnieniem w rozwoju gospodarczym oraz ograniczeniami w kontaktach międzyludzkich, w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii nie tylko rozwijaliśmy projekty zainicjowane w latach ubiegłych, ale także rozpoczęliśmy nowe działania, których celem jest podnoszenie jakości i komfortu życia w naszych miastach i gminach – mówi Kamila Rożnowska.

Na liście wspólnych działań w ramach metropolii są m.in. nowe rozwiązania komunikacyjne, jak:

  • tworzenie nowych połączeń,
  • utworzenie wspólnego biletu (nad czym również trwają prace na Pomorzu).
  • prace związane z budową Kolei Metropolitalnej.

Górnośląsko-Zagłębiowsko Metropolia zgłosiła kilkanaście projektów do drugiego etapu naboru rządowego programu Kolej Plus i wszystkie zostały zakwalifikowane.

– Gdy poszczególne projekty otrzymają dofinansowanie, wówczas z budżetu GZM sfinansujemy wymagany 15-procentowy wkład własny, który – gdyby metropolia nie funkcjonowała – musiałby być pokryty z miejskich kas – mówi Kamila Rożnowska.

– Dodatkowo, na bieżąco wspieramy inwestycje realizowane w gminach i współpracujemy z PKP PLK w tym zakresie. Dlatego też m.in. w połowie sfinansujemy przygotowywane przez PKP PLK studium wykonalności dla budowy osobnej pary torów przeznaczonych dla ruchu aglomeracyjnego, która mogłaby powstać na 30-kilometrowym odcinku łączącym Katowice i Gliwice.

– Pracujemy również nad uruchomieniem Roweru Metropolitalnego, który będzie jedną z większych wypożyczalni rowerów miejskich w Europie, a dzięki wspólnej realizacji tego projektu będziemy również mogli odciążyć finansowo gminy w tym zakresie – dodaje.

Transportem zbiorowym zajmuje się tamtejszy Zarząd Transportu Metropolitalnego. Docelowo, tzw. metrolinie mają tam pokonywać 18 mln km rocznie, a roczny koszt funkcjonowania metrolinii to 135,6 mln zł, który w całości ma być pokrywany z budżetu metropolii.

Co jeszcze odbywa się w ramach metropolii na Śląsku? Działania dotyczące ochrony środowiska, jak choćby:

  • zintegrowana gospodarka odpadami – to prace nad budową instalacji termicznego przetwarzania odpadów, które obsługiwałyby gminy metropolii,
  • tworzenie klastrów energii,
  • programy na rzecz poprawy jakości powietrza w ramach funduszu wsparcia dla gmin.

Na ten ostatni cel metropolia przekaże do końca tego roku ponad 100 mln zł.

Górnośląsko-Zagłębiowsko Metropolia wspomogła też lokalne szpitale w walce z epidemią, przeznaczając na to ponad 10 mln zł.

Na budżet metropolii składają się:

  • 5 proc. wpływów z podatków od osób fizycznych PIT – podobnie może być na Pomorzu – które mieszkają na terenie metropolii,
  • składki członkowskie samorządów tworzących związek metropolitalny.

– Planowane dochody GZM z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych na 2021 rok wynoszą 375 346 396 zł, a wysokość składki stałej wpłacanej przez gminy (wyliczana jest w sposób określony w art. 53 ust. 3 i 4) planowana jest na poziomie 37 534 640 zł. Na wysokość budżetu GZM wpływ ma również wysokość składki zmiennej, z której finansowana jest realizacja zadań własnych gmin, które zostały przekazane do GZM. W tym roku wysokość składki zmiennej, wpłacanej przez gminy, wynosi 543 640 125 zł – mówi Kamila Rożnowska.

Zgodnie z ustawą, gminy mogą przekazywać metropolii realizację swoich ustawowych zadań, ale muszą zagwarantować ich finansowanie. Właśnie ta część, którą poszczególne gminy wpłacają dodatkowo do budżetu GZM, gdy zleciły jej wykonanie swojego zadania własnego, nazywana jest składką zmienną.

Tak właśnie jest w przypadku organizacji transportu publicznego. To, formalnie, zadanie własne gmin, które zostało przekazane metropolii. Dlatego też gminy co roku wpłacają do budżetu GZM składkę finansującą funkcjonowanie komunikacji miejskiej.

Ustawa metropolitalna dla Pomorza. Wiele punktów wspólnych z ustawą o metropolii na Śląsku

Ustawa o związku metropolitalnym w województwie pomorskim ma sporo punktów wspólnych z ustawą o metropolii na Śląsku. Pomorscy samorządowcy liczą, że Sejm przyjmie ustawę i wejdzie ona w życie.

– Mam nadzieję, że Sejm jak najszybciej zajmie się naszą ustawą, bo to realne korzyści dla mieszkańców i zastrzyk finansowy w wysokości około 200 mln zł dla Pomorza – mówi Michał Glaser, prezes zarządu Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot.

– Liczymy na te fundusze, tym bardziej, że ciągle nie są znane ostateczne zapisy Krajowego Planu Odbudowy, regionalnego programu operacyjnego. Tymczasem, tylko dzięki ustawie metropolitalnej przez trzy ostatnie lata na Śląsk trafiło ponad 1,2 mld zł. Do 2026 r. będą to dodatkowe ponad 2 mld zł.

– Każdy stracony miesiąc to zmniejszenie naszych szans rozwojowych. Liczymy, że pomorscy posłowie doprowadzą do wyznaczenia terminu pierwszego czytania ustawy jeszcze w kwietniu lub w maju. Mimo pandemii, która okazała się przeszkodą dla wiceministra administracji, prezes zarządu Metropolii Śląskiej na pewno chętnie przedstawi efekty działania GZM bezpośrednio posłom na Sejm RP. Komisje sejmowe są do tego idealnym miejscem, a pierwsze czytanie naszej ustawy będzie idealnym momentem – dodaje.

TOP 100 POMORSKICH FIRM – RAPORT:

POLECAMY NA STREFIE BIZNESU:

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dziennikbaltycki.pl Dziennik Bałtycki