Transport morski w przyszłości. Autonomiczne statki będą zawijać do polskich portów

Nad rozwojem takich technologii pracuje wiele firm, także pod patronatem krajów zaawansowanych w rozwoju czystych technologii.

Norweski rząd wsparł 6 milionami euro projekt “Seashuttle”, którego celem jest stworzenie sieci połączeń kontenerowych między europejskimi portami obsługiwanych przez autonomiczne i ekologiczne statki. Wiodącym partnerem w projekcie jest firma Samskip holenderski operator multimodalny. Dofinansowanie przeznaczone jest na budowę dwóch całkowicie elektrycznych statków przeznaczonych do połączenia Polski, szwedzkich portów zachodniego wybrzeża i fiordu Oslo. Statki będą korzystać z najnowocześniejszych wodorowych ogniw paliwowych.

Seashuttle to jedna z sześciu inicjatyw zawartych w programie “PILOT-E”, o wartości 100 milionów euro, z udziałem Rady ds. Badań Naukowych, Innovation Norway i Enova, mającej na celu szybsze wprowadzenie na rynek rozwiązań dla neutralnych dla klimatu branż przyszłości.

- To, co wyróżnia ten projekt i będzie kluczowe dla jego sukcesu, to połączenie paliwa i technologii, które sprawią, że będzie on konkurencyjny w stosunku do istniejących rozwiązań. Dzięki naszym zaufanym partnerom projektu jesteśmy przekonani, że takie ambicje są realistyczne - powiedział Are Grathen z Samskip Norway.

Firma ma swoje przedstawicielstwo w Gdańsku, a wraz z partnerami oferuje regularne serwisy co portów w Świnoujściu, Gdyni i Gdańsku.

Inna norweska firma, Yara , pracuje nad pierwszym w pełni autonomicznym kontenerowcem. Będzie nazywał się Yara Birkeland, będzie pierwszym na świecie w pełni elektrycznym i autonomicznym statkiem kontenerowym o zerowej emisji..

- Dzięki Yara Birkeland przenosimy transport z drogi na morze, zmniejszając w ten sposób hałas i kurz, poprawiając bezpieczeństwo na lokalnych drogach oraz zmniejszając emisję NOx i CO2 - mówił Svein Tore Holsether, prezes i dyrektor generalny Yara.

Dlaczego transport morski idzie w kierunku automatyzacji i rewolucji cyfrowej? Dziewięćdziesiąt procent światowego handlu odbywa się za pośrednictwem międzynarodowej żeglugi. Światowa flota transportowa liczy około 100 tys. statków.

Przy takiej intensywności działalności i zatłoczeniu szlaków dochodzi do niebezpiecznych sytuacji. W ciągu ostatnich 10 lat doszło do 1129 przypadków całkowitej utraty transportu, z powodu błędu ludzkiego lub warunków morskich. Umożliwienie ogromnej jednostce - obciążonej towarami o wartości milionów lub miliardów dolarów - lepszej nawigacji i wykrywania przeszkód oraz zagrożeń i reagowania na nie w czasie rzeczywistym to ograniczenie ryzyka błędu ludzkiego.

Dodatkowo, system ten może potencjalnie obniżyć składki ubezpieczeniowe dla armatorów, ponieważ wszystkie dane statku są bezpiecznie przechowywane na nośnikach, które mogą dostarczyć cennych danych na temat przyczyn kolizji i innych problemów.

Dlatego technologie cyfrowe w transporcie morskim rozwijają światowi potentaci. Rolls-Royce i Intel zamierzają współpracować przy projektowaniu zaawansowanych inteligentnych i bezpiecznych systemów transportowych. Celem jest rozwój inteligentnych, opartych na bazach danych dla właścicieli statków, operatorów, właścicieli ładunków, a także portów. Opracowywane statki będą funkcjonować na zasadach podobnych do systemów wdrożonych w ramach inteligentnych miast czy transportu lądowego.

Systemy wysyłania i przetwarzania informacji będą posiadały funkcje centrów danych i sztucznej inteligencji, a także ogromne moce obliczeniowe, które pozwolą niezależnie zarządzać nawigacją, wykrywaniem przeszkód i komunikacją.

- Cieszymy się z podpisania tej umowy z firmą Intel, że będziemy wspólnie pracować nad opracowaniem ekscytujących nowych technologii i produktów, które odegrają dużą rolę w rozwoju bezpiecznej eksploatacji autonomicznych statków. Ta współpraca może pomóc nam w obsłudze armatorów w zakresie automatyzacji nawigacji i operacji i operacji morskich, zmniejszając możliwość popełnienia błędu ludzkiego - mówił Kevin Daffey, dyrektor ds. Inżynierii i technologii oraz Ship Intelligence Rolls-Royce. - Wspólnie połączymy najlepszych z najlepszych aby zmienić świat żeglugi.

Uzyskanie autonomiczności przyszłego systemu polegać przede wszystkim na przetwarzaniu - przenoszeniu i przechowywaniu ogromnych ilości danych. Statki wyposażone w dedykowane serwery oparte na procesorach Intel Xeon zmieniają się w nowoczesne pływające centra danych z ogromną mocą obliczeniową i możliwościami wnioskowania przypisanego sztucznej inteligencji.

Inteligentny system rozpoznawania (IA) opracowany przez Rolls-Royce’a wykorzystuje syntezę czujników z interfejsem sztucznej inteligencji i procesem decyzyjnym. Przetwarza dane z urządzeń lidarowych, radarowych, kamer termowizyjnych, kamer HD, danych satelitarnych i prognoz pogody. Dane te pozwalają statkom na rozpoznanie i „nauczenie się” otoczenia, poprawiając bezpieczeństwo, wykrywając obiekty oddalone o kilka kilometrów, nawet w zatłoczonych portach. Jest to szczególnie ważne podczas pracy w nocy, w niesprzyjających warunkach pogodowych lub na zatłoczonych drogach wodnych.

Co warte zauważenia, zarówno Intel jak i Rolls-Royce mają swoje oddziały w Trójmieście. Gdański ośrodek Intela jest centrum innowacji w zakresie kompilatorów (Compiler Center of Excellence), przyśpieszając tym samym rozwój technologii przyszłości takich jak sztuczna inteligencja (artificial intelligence - AI) .

Także krajowe firmy mają swój udział w rozwijaniu technologii autonomicznych w transporcie morskim. W 2017 r. Sup4Nav sp. z o.o. wspólnie z partnerami z Białegostoku i Iławy rozpoczęła realizację projektu: Badania aplikacyjne w obszarze technologii nawigacji, sterowania, komunikacji i wymiany danych pomiędzy autonomicznym statkiem pływającym i statkiem powietrznym.

Celem projektu jest przeprowadzenie badań przemysłowych oraz rozwojowych, których efekty zostaną zastosowane w technologii, którą wykorzysta autonomiczny statek morski.