Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Tora w wersji kaszubskiej. Ojciec prof. Adam Sikora ukończył pracę nad tłumaczeniem Pięcioksięgu [zdjęcia]

Natalia Grzybowska
Natalia Grzybowska
Bazylika Archikatedralna pw. Trójcy Świętej. Promocja "Pięcioksięgu" po kaszubsku:  Knéga Zôczątków, Knéga Wińdzeniô, Knéga Kapłańskô, Knéga Lëczb, Knéga Pòwtórzonégò Prawa
Bazylika Archikatedralna pw. Trójcy Świętej. Promocja "Pięcioksięgu" po kaszubsku: Knéga Zôczątków, Knéga Wińdzeniô, Knéga Kapłańskô, Knéga Lëczb, Knéga Pòwtórzonégò Prawa Przemyslaw Swiderski
Bez względu na przynależność językowa czy etniczną, Tora była dla całej ludzkości prawem uniwersalnym. Stała się podstawą rozwoju wielu kultur i języków, a w sferze symbolu była zatem również podstawą dla rozwoju kultury Kaszubów i języka kaszubskiego. Jej tłumaczenia z oryginału na język kaszubski podjął się franciszkanin, prof. dr hab. Adam R. Sikora. Pięcioletnią pracę nad przekładem dzieła podsumowano podczas konferencji naukowej, która odbyła się 4 listopada w Auli im. Jana Pawła II Gdańskiego Seminarium Duchownego.

Tora jest hebrajską nazwą Pięcioksiegu, czyli pięciu początkowych ksiąg Starego Testamentu, zawierających zarys dziejów ludzkości od początków świata do śmierci Mojżesza, przepisy prawa religijnego i społecznego starożytnych Izraelitów oraz przepisy dotyczące kultu.

Tora z hebrajskiego na kaszubski

Projekt „Wydanie Pięcioksięgu w tłumaczeniu z oryginału na język kaszubski” prowadzono w latach 2015-2019. Zakładał on przetłumaczenie wszystkich ksiąg Tory z języka oryginału, czyli hebrajskiego, na język kaszubski. Dla kaszubszczyzny to nie lada wydarzenie, bo nie wszystkie języki mogą poszczycić się tłumaczeniem Biblii z oryginału.

Tego niezwykle trudnego zadania podjął się franciszkanin o. prof. dr hab. Adam Ryszard Sikora OFM, wejherowianin, Kaszuba, wybitny uczony Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, który większość swojej naukowej pracy poświęcił przekładom Biblii, w tym na język kaszubski.

- 5 lat czekaliśmy i nasze nadzieje wreszcie się wypełniły - mówił prof. Edmund Wittbrodt, prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. - Przekład będzie służył temu, by nasze dziedzictwo, kulturę, obyczaje, tradycyje, wiarę przekazywać z pokolenia na pokolenie. Wcześniej mieliśmy przekazy ustne, ale przekaz pisany jest dużo lepszy, bo można wielokrotnie do tego sięgnąć.

Prof. Wittbrodt przypomniał również, że pierwsze przekłady biblijne na język kaszubski zaczęły pojawiać się w XVI w. Kolejnych doczekano się dopiero w latach 80, XX w.

- Bardzo cieszymy się, że możemy się spotkać u zwieńczenia tej ogromnej pracy - powiedział podczas spotkania ksiądz biskup Zbigniew Zieliński. - Żartem z ojcem prowincjałem mówiliśmy, że ojciec Adam niezbyt musiał się napracować, bo wszyscy dobrze wiemy, że oryginalnym językiem biblijnym był język kaszubski, więc prawdopodobnie dokonał on tylko małej korekty.

Bazylika Archikatedralna pw. Trójcy Świętej. Promocja "Pięcioksięgu" po kaszubsku:  Knéga Zôczątków, Knéga Wińdzeniô, Knéga Kapłańskô, Knéga Lëczb, Knéga Pòwtórzonégò Prawa

Tora w wersji kaszubskiej. Ojciec prof. Adam Sikora ukończył...

Ojciec Adam Sikora: "Praca tłumacza uczy pokory"

Swój referat równie dowcipnie zaczął też gość honorowy całego wydarzenia, czyli ojciec Adam Sikora:

- Pierwsze moje próby tłumaczenia na kaszubski odbyły się wtedy kiedy miałem być może 5-6 lat - swoje początki z translatoryką wspomina duchowny. - W domu mieszkali dziadkowie, którzy mówili tylko po kaszubsku. Przychodził listonosz, który ni w ząb po kaszubsku nie mówił, przynosił dziadkowi emeryturę. Nie mogli się porozumieć, potrzebny był tłumacz, więc dziadek mnie wołał. Już wtedy zobaczyłem, że z takiego tłumaczenia da się wyżyć, bo dziadek zawsze dawał mi 2 złote.

- Podjęcie pracy translatorskiej niezwykle uczy człowieka pokory (...) - mówił podczas swojego wystąpienia. - Jedną z lekcji człowiek dostaje, kiedy styka się bezpośrednio z tekstem. Czasami idzie jak po maśle. Jedna strona w ciągu wieczoru przetłumaczona. A czasem zdarza się takie zdanie, które nosi się przez tydzień w sobie i nie wiadomo co z nim zrobić. Bywa tak, że człowiek rozumie każde słowo, ale złożyć tego się nie da. Żadne sensowne orędzie z tego nie wypływa.

Autor przekładu musiał stworzyć wiele słów i neologizmów, których po prostu w języku kaszubskim nie było. Mając świadomość ciążącej na nim odpowiedzialności, swoje tłumaczenie poddał ocenie zarówno teologów, jak i językoznawców.

Tora po kaszubsku. Oceny teologa i językoznawców

Oceny teologicznej podjął się ks. prof. dr hab. Jan Perszon, pracownik naukowy Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, natomiast korektę językową wykonali śp. prof. dr hab. Jerzy Treder z Uniwersytetu Gdańskiego i mgr Danuta Pioch, przewodnicząca Rady Języka Kaszubskiego, nauczycielka języka kaszubskiego, laureatka nagród za pielęgnowanie i działania na rzecz rozwoju języka kaszubskiego.

Verba Sacra w Wejherowie odbywa się już po raz szesnasty. W tym roku aktorka Danuta Stenka czyta w kolegiacie kaszubski przekład Listów św. Jana. Wydarzenie zostało zorganizowane w poniedziałek, 28 stycznia 2019.

Verba Sacra w Wejherowie 2019. Biblię po kaszubsku czytała a...

Warto zaznaczyć, że przekład każdej z ksiąg jest opatrzony wstępem i notami wyjaśniającymi trudniejsze miejsca.

Jest to kolejne tłumaczenie zaistniałe w kulturze światowej grupy ksiąg Starego Testamentu na język, w którym nie istniało dotychczas tłumaczenie, spełniające wymogi stawiane tekstom tego rodzaju. Dołączyło do liczby istniejących już przekładów, stanowiąc jednocześnie świadectwo osobistej wiary tłumacza, jak i tego warsztatu, porównywalnego z najlepszymi warsztatami mistrzów translatoryki biblijnej - zaznaczają władze Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego.

Tłumaczenie Pięcioksięgu na kolejny język wpisuje się w ogólnoświatowy dorobek biblijnej translatoryki, rejestrujący przekłady z ponad dwóch tysięcy języków i dialektów. To wydanie z całą pewnością wyzwoli także nową jakość w dotychczasowej literaturze kaszubskiej.

W Będominie kręcą dwunastą księgę "Pana Tadeusza" po kaszubsku

Będomin: Kręcą dwunastą księgę "Pana Tadeusza" po kaszubsku [ZDJĘCIA]

POLECAMY w SERWISIE DZIENNIKBALTYCKI.PL:

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dziennikbaltycki.pl Dziennik Bałtycki