SIERPIEŃ 80

Symbolicznym otwarciem historycznej bramy nr 2 Stoczni Gdańskiej rozpoczęły się w poniedziałek, 31.08.2020, miejskie obchody 40. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych. W uroczystości udział wzięli: Lech Wałęsa - były prezydent Polski i przywódca strajku w sierpniu ‘80, Tomasz Grodzki - marszałek Senatu oraz Aleksandra Dulkiewicz - prezydent Gdańska.

„Porozumienie 2020” - pod takim hasłem rozpoczął się w poniedziałek, 31.08.2020, o godz. 9:30 symboliczny marsz spod budynku „Solidarności” ku historycznej bramie nr 2 Stoczni Gdańskiej, zorganizowany przez Komitet Obrony Demokracji w związku z 40. rocznicą podpisania Porozumień Sierpniowych. Po raz pierwszy w tym roku uczestnicy nieśli ze sobą aż cztery flagi: polską, europejską, tęczową i białoruską.

31 sierpnia 2020 roku mija 40 lat od momentu podpisania Porozumień Sierpniowych i założenia Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Z tej okazji na terenie całej Polski przygotowano liczne wystąpienia, mające na celu upamiętnienie tych wydarzeń. Co istotne, iluminacje i wszelkie inne działania przypominające o wydarzeniach sierpniowych '80 pojawiły się także w najdalszych zakątkach świata - od Rio De Janeiro przez Brukselę po Nowy Jork. Diabelski młyn w Santa Monica, Wodospad Niagara czy Figura Chrystysa Odkupiciela w Rio - to własnie z tych miejsc pobłyskują biało-czerwone barwy i symbol "Solidarności". A wszystko to z okazji 40. rocznicy podpisaia Porozumień Sierpniowych.

31 sierpnia 1980 roku w Gdańsku podpisano Porozumienia Sierpniowe. Parafował je komitet strajkowy i ówczesna komunistyczna komisja rządowa. Dokument i powstanie Solidarności, stały się podwalinami pod późniejsze przemiany w 1989 roku. Nasz reporter dotarł do różnych numerów pisma wydawanego do użytku wewnętrznego "Solidarność Słupska", które doskonale charakteryzuje nastroje po wydarzeniach sierpnia 1980 roku.

W poniedziałek 31.08.2020 r. przypada 40. rocznica podpisania Porozumień Sierpniowych, które zakończyły historyczny strajk w Stoczni Gdańskiej. Wydarzenia rocznicowe zorganizowały m.in. władze Gdańska, NSZZ Solidarność, Instytut Pamięci Narodowej i Komitet Obrony Demokracji.

"Ta 40. rocznica Sierpnia 80 odbywa się w cieniu sierpnia białoruskiego. Trzeba patrzeć z tej perspektywy. My nie straciliśmy tego Sierpnia. Tu nie chodzi tylko o świętowanie, ale my go nie straciliśmy. Z tamtego Sierpnia wynikła obecna Polska" - mówi w rozmowie z "Dziennikiem Bałtyckim" Bogdan Borusewicz - wicemarszałek Senatu i główny organizator strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980.

- Ideały Solidarności są aktualne do teraz, zrobimy wszystko by to o co wówczas walczono, było aktualne. Składając ten symboliczny wieniec pod Pomnikiem Poległych Stoczniowców, chcemy oddać hołd tym, którzy za te wartości walczyli - mówił lider Platformy Obywatelskiej Borys Budka, który wraz z politykami swojej partii oraz klubu KO złożył wieńce przed Pomnikiem Poległych Stoczniowców na Placu Solidarności w Gdańsku.

Aktorzy podnieśli do zdjęcia palce ułożone w kształcie litery V. Spojrzałem w tym momencie na panią Goetel i zobaczyłem tylko jeden palec. Bo patrzyłem na nią z boku. Myśląc, że tak trzeba, też wyciągnąłem tylko jeden paluszek – wspomina aktor Jerzy Michalski.

- Z samego strajku w stoczni zachowało się około 1200 zdjęć. Jestem wśród zaledwie kilku osób, które mają tak dużą dokumentację strajków Sierpnia 80 - mówi Stanisław Składanowski,  uczestnik sierpniowego strajku w Stoczni Gdańskiej. Zwany jest dokumentalistą „Solidarności”.  Amatorsko fotografią zaczął zajmować się w 1975 r. w Gdańskim Towarzystwie Fotograficznym. Od 1988 jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików, od 2007 prezesem Okręgu Gdańskiego ZPAiF. Autor wystaw prezentowanych w kraju i za granicą oraz albumów, uczestnik, laureat licznych konkursów. W 2008 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski , w 2015 r. Krzyżem Wolności i Solidarności.

W przyszłym tygodniu w Europejskim Centrum Solidarności odbędzie się wyjazdowe posiedzenie komisji kultury Senatu RP. Jednym z głównych tematów rozmów mają być tablice z postulatami Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego z Sierpnia 80, o które od kilku miesięcy trwa spór między Europejskim Centrum Solidarności, a Narodowym Muzeum Morskim. Taką informację podał portal Oko.press.

W tym roku mija 40 lat od pamiętnych wydarzeń Sierpnia '80. Miesiąc ten przeszedł do historii z powodu strajków na Wybrzeżu, zakończonych zawarciem czterech porozumień sierpniowych. Chyba nie ma nikogo, kto nie słyszał, co wtedy działo się w PRL. To w tym samym roku powstał Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność", którego działalność zapoczątkowała koniec komunizmu w Polsce. W okrągłą rocznicę wracamy myślami do tych dni, utrwalonych na zdjęciach.

- Dzisiaj robi się wystawy, z których wynika, że Solidarność Walcząca była najważniejszą organizacją w opozycji. A ja pytam - dlaczego? Czy dlatego, że działali w niej Kornel Morawiecki i Mateusz Morawiecki? Przecież tak nie było, przecież to jest ordynarne fałszowanie historii - mówi Jerzy Borowczak, jeden z inicjatorów strajku w Stoczni Gdańskiej w Sierpniu '80, poseł KO.

Archiwum Wspomnień Stoczniowca rozpoczyna zbieranie historii związanych ze Stocznią Gdańską. Jego twórcy przyjadą do chętnych osób, które chciałyby opowiedzieć swoją historię, którą zarejestrują i zaprezentują ją w formie filmu, tekstu i słuchowiska. Działalność Archiwum zainaugurowano w Gdańsku w jednym z obiektów na terenach postoczniowych.

„Tu 10 sierpnia 1980 roku na spotkaniu u Ewy i Piotra Dyków Bogdan Borusewicz ustalił datę Strajku Sierpniowego z Jerzym Borowczakiem, Bogdanem Felskim i Lechem Wałęsą”. Tablicę z napisem tej treści, w językach polskim i angielskim odsłonięto w piątek 14 sierpnia 2020 na ścianie budynku przy ul. Sienkiewicza 10 w Gdańsku-Wrzeszczu.

40 lat temu walczyłem o demokrację. Dziś międzynarodowy indeks określa Polskę jako "demokrację wadliwą", a mnie pomawia się o brak patriotyzmu - mówi Kazimierz Masiak, uczestnikk strajków w grudniu 1970, w sierpniu 1980, działacz podziemnej Solidarności, więzień polityczny w PRL.

Bez koncertu dla tysięcy gdańszczan, za to z kilkoma mniejszymi, ale symbolicznymi wydarzeniami – to pomysł miasta i instytucji wspierających na jubileuszowe obchody podpisania Porozumień Sierpniowych. Jak podkreślają organizatorzy, tegoroczne obchody będą mieć szczególny charakter. Z jednej strony, z powodu pandemii, z drugiej, ze względu na sytuację na Białorusi.

Dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności Basil Kerski wystąpił do dyrektora Narodowego Muzeum Morskiego Roberta Domżała z propozycją rozmowy ws. przyszłości tablic z postulatami Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, które od kilku lat, na zasadzie użyczenia, są eksponowane w ECS-ie.

Jednym z głównych punktów obchodów 39. rocznicy Porozumień Sierpniowych był Marsz Sektorówki ulicami miasta i uroczyste przejście przez otwartą stoczniową bramę nr 2, będącej jednym z najbardziej charakterystycznych symboli Gdańska. W przemarszu, zainicjowanym przez środowiska obywatelskie Komitetu Obrony Demokracji i sygnatariuszy Porozumień Sierpniowych, udział wzięli m.in. Lech Wałęsa, prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz, Bogdan Borusewicz czy Henryka Krzywonos-Strycharska.

Przed nami dwie niezwykle ważne rocznice - 80 wybuchu II wojny światowej i 39 podpisania Porozumień Sierpniowych. Obie powinny być dla współczesnych źródłem siły, ale też gwarancją, że już zawsze będziemy żyć w pokoju i bezpieczeństwie.

Kim był człowiek, który przywiózł wannę boczku dla rodzin internowanych? Kto we wsi Rucewo podrzucił worek ziemniaków samotnej "antykomunistce"? Dlaczego stolarz, robiący łóżka dla rodzinnego domu dziecka zrezygnował z pełnej zapłaty? Niektórzy mówią, że dziś w Polsce nic już nie zostało z  wielkiego zrywu ludzkiej solidarności Sierpnia'80. Że jesteśmy inni, podzieleni, otorbieni w kokonach niechęci. A może to nieprawda? O zbieranych przez następne dziesięciolecia okruchach solidarności i o dobrych ludziach, którzy stanęli na jej drodze opowiada Henryka Krzywonos- Strycharska, sygnatariuszka porozumień sierpniowych.

Rodzinnie, wspominkowo i kulinarnie Gdańsk upamiętnił datę 14 sierpnia - dzień, w którym ruszyła fala strajków na Wybrzeżu w 1980 roku.

Kasjerki w hipermarketach nie mogą być przymuszane do pracy ponad swoje siły, niczym roboty, skanując w ciągu godziny na kasie nawet po 1,6 tys. artykułów - mówili działacze Polskiej Partii Pracy - Sierpień 80 oraz Wolnego Związku Zawodowego "Sierpień 80", którzy zorganizowali w sobotę protest pod gmachem Tesco w Gdyni Cisowej.