ANATOL RADZIWONIK OLECH

Wśród żołnierzy wyklętych jest kilka postaci kontrowersyjnych - takich jak „Bury”. Nie mogą one jednak przyćmiewać prawdziwych bohaterów - takich jak „Olech”

Po niemal pół miliona złotych ze Skarbu Państwa dla każdego z czwórki dzieci Władysława Łasia za cierpienia ojca, przyznał we wtorek 29.09.2020 roku prawomocnym wyrokiem Sąd Apelacyjny w Gdańsku. Rodzina mężczyzny, który był więziony i represjonowany w okresie stalinowskim i którego można nazwać „żołnierzem wyklętym” przekonywała, że te doświadczenia rzutowały na całe jego życie oraz sytuację w domu.

76 lat po zamordowaniu przez komunistów oraz 4 lata po państwowym pogrzebie Danuty Siedzikówny "Inki" do Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku trafił cenny eksponat związany z młodą sanitariuszką. To fragmenty butów, które 6 lat temu zostały odnalezione w jamie grobowej przy jej szczątkach.

To obowiązkiem dzieci „żołnierza wyklętego” i ich prawników było dostarczenie dowodów dramatycznych przeżyć ojca zamordowanego przez Urząd Bezpieczeństwa – uznał w poniedziałek 9 marca 2020 r. gdański sąd. Bezskutecznie sam szukał historycznych dokumentów, więc nieprawomocnym wyrokiem zdecydował się nie przyznawać ani grosza synowi i córce zabitego w obławie dowódcy oddziału NSZ Edmunda Sawczyna (ps. Puma i Mundek). Ich pozew przeciwko Skarbowi Państwa opiewał na 12 milionów złotych.

Marsz Pamięci Żołnierzy Wyklętych był w niedzielę 1.03.2020 r. wieczorem ostatnim akcentem obchodów Narodowego Dnia Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" w Gdyni.

W Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” Fundacja Wolność i Demokracja po raz ósmy organizowała projekt „Tropem Wilczym. Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych”.

Uroczystości i wydarzenia kulturalne zaplanowano w Gdańsku z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. W niedzielę, 1 marca, w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku odbędzie się projekcja dokumentu "Milczące pokolenie" oraz koncert zespołu Zayazd, Lecha Makowieckiego. Odbędzie się również Apel Pamięci.

Po niemal pół miliona złotych ze Skarbu Państwa dla każdego z czwórki dzieci Władysława Łasia przyznał gdański sąd za cierpienia ojca. Mężczyzna, którego określić można jako „żołnierza wyklętego” był więziony i represjonowany w okresie stalinowskim, a te doświadczenia rzutowały na całe jego życie oraz sytuację jego rodziny. Wydany w środę 26 lutego 2020 r. wyrok nie jest prawomocny. Synowie i córka nieżyjącego od 1985 roku, pośmiertnie zrehabilitowanego, Łasia nie ukrywają, że są zawiedzeni kwotami zadośćuczynień i odszkodowań.

10 milionów złotych zadośćuczynienia od Skarbu Państwa domaga się rodzina Władysław Łasia. Rekompensata finansowa ma być odpowiedzią na uwięzienie i represje, jakim poddawany był jako żołnierz wyklęty oraz cierpienia poniesione przez jego najbliższych.

Do 25 lutego gdański sąd odroczył sprawę o zadośćuczynienie i odszkodowanie za śmierć Edmunda Sawczyna ps. Puma i Mundek. O pieniądze starają się dzieci dowódcy oddziału NSZ zabitego przez Urząd Bezpieczeństwa w 1946 r. Wyrok miał zapaść 2 grudnia 2019 roku, jednak proces został tego dnia wznowiony.

O zadośćuczynienie i odszkodowanie za śmierć ojca – Edmunda Sawczyna, (ps.Puma i Mundek) starają się jego ponad 70-letnie dzieci, które przekonują, że pieniądze potrzebne są m.in. na ekshumację zwłok i godne upamiętnienie zabitego przez Urząd Bezpieczeństwa w 1946 roku „żołnierza wyklętego”. Prokuratura reprezentująca w tej sprawie Skarb Państwa sprzeciwia się wnioskowi o 12 mln zł. Tłumaczy, że okoliczności śmierci partyzanta walczącego z sowiecką władzą i polskimi komunistami wprowadzającymi nowy, totalitarny ustrój, nie są w pełni znane.

„Kiedy walczyli żołnierze wyklęci? W czasie II wojny lub… w stanie wojennym. Z kim? Nie mam pojęcia”. Oto odpowiedzi małopolskiej młodzieży na ważne pytania z polskich dziejów. „Kim byli strażnicy i esesmani w Auschwitz?” „Niemców” wskazała mniej niż połowa uczniów. Większość młodych nie zna podstawowych faktów, ale niemal wszyscy są przekonani, że „dobrze wiedzą", a „jakby co, jest Internet”.

Na portrecie majora Zygmunta Szendzielarza znanego jako "Łupaszko" ktoś napisał czerwona farbą "morderca". Jeden z najsłynniejszych murali w Gdańsku znajduje się na al. Żołnierzy Wyklętych.

„Weneda” strzelił pierwszy. Spudłował, choć stał w niewielkiej odległości, metra czy dwu…

Złożenie wieńców na grobach Inki i Zagończyka na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku,a następnie uroczysta msza święta w bazylice św. Brygidy oraz w przemarsz defilady spod kościoła na Długi Targ – tak wyglądał początek obchodów Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”.W uroczystościach udział wzięli m. in. minister Anna Maria Anders, arcybiskup Sławoj Leszek Głódź oraz wojewoda pomorski Dariusz Drelich.

„Po co mamy zajmować się upamiętnianiem jakichś harcerzyków, którzy zapomnieli, że się wojna skończyła?” – pyta posłanka w programie telewizyjnym. Reżyser Konrad Łęcki i Fundacja „Między Słowami” aktora Marcina Kwaśnego przedstawiają pierwszą niezależną produkcję o Żołnierzach Niezłomnych, pt. „Wyklęty”. Film opowiada o brutalnych czasach, niedocenionych bohaterach targanych dylematami i sporze o historię, a także osamotnieniu, trudnej miłości i dramatach rodzin podziemia antykomunistycznego.

Rondo w Gdańsku Przeróbce, na skrzyżowaniu ulic Sucharskiego i Ku Ujściu, będzie nosić imię Komitetu Obrony Robotników. Z wnioskiem o nadanie takiej nazwy wystąpił prezydent Paweł Adamowicz. Uchwała została przegłosowana na czwartkowej sesji Rady Miasta (25.08.2016 r.).

W czwartek, 19 maja 2016 r., przedstawiciele Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Żołnierzy Wyklętych w Gdańsku oraz Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej (ŚZŻAK) złożą na ręce przewodniczącego Rady Miasta Gdańska komplet dokumentów w sprawie projektu.

Do Starogardu Gdańskiego trafiła instalacja ukazująca sylwetki Żołnierzy Wyklętych. Kontrowersje wzbudziły chorągiewki z logiem Prawa i Sprawiedliwości. - Na pewno nie można mówić o upolitycznieniu tego święta - zastrzega Jan Kilian, poseł PiS. - Jeśli ktoś jednak zawiesił chorągiewki z logiem naszej partii, to była to jego indywidualna inicjatywa.

Ciemnych kart historii Żołnierzy Wyklętych jest bardzo mało - mówi badacz ich dziejów prof. Uniwersytetu Gdańskiego Piotr Niwiński. - Ta historia ma przede wszystkim jasne strony

Jestem zaskoczony aż tak skrajnie różnymi opiniami polityków i komentatorów na temat Żołnierzy Wyklętych, których pamięć czciliśmy w tym tygodniu.

Środowiska prawicowe z Malborka skarżą się na miejskiego konserwatora zabytków, że utrudnia im uczczenie Żołnierza Wyklętego z 5 Wileńskiej Brygady AK im. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”.