Szykują się zmiany w urlopach. Mają one ułatwić godzenie pracy z życiem rodzinnym

Zmiany są podyktowane unijną dyrektywą i część z nich należy wdrożyć do 2 sierpnia br. Ustawodawca może jednak wprowadzić odpowiednio długie vacatio legis. Nowe zasady mogą więc obowiązywać np. od przyszłego nowego roku.

Co dokładnie ma się zmienić? Wszyscy pracownicy będą mieli prawo do 5 dni bezpłatnego urlopu opiekuńczego, w trakcie którego będą mogli zajmować się niesamodzielnymi członkami rodziny, np. dziećmi, dziadkami. W razie nagłego wypadku lub choroby, każdy pracownik będzie mógł też skorzystać z 2 dni zwolnienia z pracy, za które otrzyma połowę wynagrodzenia.

- Należy ze zrozumieniem podejść do bezpłatnego urlopu na opiekę, który w naszej sytuacji demograficznej dotyka powszechnie rodziny pracownicze. Istotne będzie zaplanowanie tego urlopu i przyjęcie przejrzystych procedur wniosku pracownika i zgody pracodawcy. Więcej wątpliwości budzi natomiast 2-dniowy urlop nadzwyczajny. Swoim charakterem zbliża się on do formuły urlopu na żądanie. Może przy tej okazji warto zrewidować te przepisy, ograniczając wymiar urlopu na żądanie o projektowane 2 dni urlopu nadzwyczajnego? – zastanawia się prof. Jacek Męcina, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan, badacz problemów prawa pracy i rynku pracy.

Zmiany dotyczą też zwolnień z pracy. Obowiązkowe ma być podanie uzasadnienia wypowiedzenia umowy na czas określony. Pracodawca będzie również zobowiązany do skonsultowania zamiaru wypowiedzenia umowy ze związkiem zawodowym reprezentującym zatrudnionego. Powody wypowiedzenia będzie można zaskarżyć do sądu.

- Objęcie pracodawców obowiązkiem uzasadnienia i konsultacji wypowiedzenia oraz zwolnienia pracownika zatrudnionego na czas określony jest odejściem od zawartego w 2014 roku kompromisu. Zmiana wprowadza dodatkowo roszczenie o przywrócenie do pracy dla zwalnianego pracownika w miejsce odszkodowania. Ta zbyt daleko idąca regulacja może przyczynić się do ponownego odchodzenia od zatrudnienia etatowego i szerszego stosowania umów zleceń, co będzie krokiem wstecz - uważa prof. Jacek Męcina.

To jednak nie wszystko. Rodzice mają mieć zagwarantowane co najmniej dwa miesiące urlopu rodzicielskiego. W praktyce, dni wolne uzyska ojciec dziecka. Jeśli ich nie wykorzysta, to przepadną. Matki wciąż będą mogły korzystać z urlopu po urodzeniu dziecka.

Projekt zmian podoba się związkom zawodowym. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych oceniło go, jako „dobrą wiadomość”.

„Unijna dyrektywa ustanawia minimalne wymagania. Mają one na celu osiągnięcie równości kobiet i mężczyzn pod względem szans na rynku pracy i traktowania w miejscu pracy. Te przepisy ułatwią pracownikom, rodzicom i opiekunom, godzenia życia zawodowego z rodzinnym” - czytamy w komunikacie OPZZ.