Sztuczna inteligencja pomaga w codziennym życiu, a Trójmiasto to jeden z najważniejszych ośrodków jej rozwoju. Jak można ją wykorzystywać?

Czym jest i jak w codziennym życiu pomaga sztuczna inteligencja?

Agata Kukwa, Head of Communications w DAC: Sztuczna inteligencja, wbrew pozorom, już dawno zagościła w naszym życiu na co dzień. Dostajemy dzięki niej rekomendacje, jakiej posłuchać muzyki lub jakie produkty w sklepie internetowym mogą nam się spodobać, podpowiada, jaką trasę wybrać w nawigacji, przypomina o terminie płatności rachunków w aplikacji bankowej czy dobiera dla nas treści w mediach społecznościowych. Ze sztucznej inteligencji korzysta autopilot podczas lotów komercyjnymi liniami czy odpowiada za wspomaganie parkowania w nowych modelach samochodów.

W przemyśle AI stanowi nieodzowny element automatyzacji i robotyzacji procesów produkcyjnych, zapobiega nadużyciom finansowym, a coraz częściej zastępuje człowieka w trudnych i niebezpiecznych zadaniach dzięki rozwijającej się autonomizacji ciężkiego sprzętu.

Mateusz Dyrda, dyrektor zarządzający w dih4.ai: Pojęcie sztucznej inteligencji jest w tej chwili bardzo szerokie i nie do końca ostre. Dodatkowo, niemal każdego dnia pojawiają się nowe rozwiązania, których twórcy chętnie określają je mianem sztucznej inteligencji.

W moim odczuciu najważniejszym jest zrozumienie, czym sztuczna inteligencja nie jest – nie jest rozwiązaniem samym w sobie. Jest zbiorem metod i narzędzi, dzięki którym maszyny mogą rozwiązywać problemy do tej pory dla nich niemożliwe lub bardzo trudne do rozwiązania. Jako przykład posłużyć może wykorzystanie AI do rozpoznawania obiektów na zdjęciach lub analiza języka naturalnego, np. podczas rozmowy telefonicznej. Program komputerowy mogący prowadzić płynną rozmowę z człowiekiem jeszcze niedawno wydawał się konceptem z filmów science-fiction. Obecnie takie rozwiązania nie tylko działają coraz lepiej, ale też stają się coraz tańsze, pozwalając na szeroką adaptację technologii.

Paweł Zawadka, Director Complementary Technologies w Hapag-Lloyd: Sztuczna inteligencja to zdolność do interpretowania dostarczonych informacji i wyciągania wniosków, tak aby być w stanie podejmować odpowiednie działania lub decyzje. Korzystamy z niej, często nawet tego nie zauważając, gdy sięgamy po asystenta głosowego na urządzeniu mobilnym, tłumacząc automatycznie teksty lub używając zaawansowanych systemów rekomendacji. Niemalże przestajemy dostrzegać, że ze sztuczną inteligencja mamy do czynienia na co dzień.

AI możemy postrzegać jako naszego asystenta, który wykona za nas najbardziej żmudną i powtarzalną pracę, dzięki czemu możemy skupić się na zadaniach twórczych, innowacyjnych i wymagających kontaktów z innymi ludźmi.

Jak wraz z rozwojem technologii zmienia się biznesowy krajobraz Trójmiasta? Jaką rolę odgrywa w tym AI?

Agata Kukwa, Head of Communications w DAC: Rozwój technologiczny Trójmiasta widać przede wszystkim poprzez rosnącą liczbę przedsiębiorstw, w tym zagranicznych, które decydują się na otwieranie swoich siedzib lub działów rozwoju w naszym regionie. Dzięki inicjatywom takim jak AI Pomerania zwiększa się nasza widoczność, a co za tym idzie Trójmiasto zaczyna być kojarzone jako hub technologiczny tego typu rozwiązań. Dla nas to czysty zysk w postaci potwierdzenia, że warto robić interesy właśnie z firmami stąd, nasi klienci to dostrzegają i doceniają.

Mateusz Dyrda, dyrektor zarządzający w dih4.ai: Trójmiasto z każdym rokiem umacnia swoją pozycję jako znaczącego ośrodka rozwoju nowoczesnych technologii. Sprzyja temu wiele czynników, zarówno tych oczywistych, jak szeroki przekrój firm technologicznych czy dostęp do wykwalifikowanych inżynierów, jak również mniej intuicyjne powody. W ostatnich latach wysoka jakość powietrza w Trójmieście, zwłaszcza w porównaniu z innymi dużymi ośrodkami miejskimi w Polsce, stanowi ważny argument w decyzji o relokacji pracowników. Nie można też zapominać o środowisku wspierającym inicjatywy związane z AI: w Trójmieście organizowane są liczne hackathony, spotkania czy konferencje.

Paweł Zawadka, Director Complementary Technologies w Hapag-Lloyd: W Trójmieście mamy bardzo aktywne środowisko związane z AI. Działają tutaj koła studenckie i naukowe, grupy wsparcia samonauki oraz wiele stowarzyszeń organizujących spotkania, na których propagowana jest wiedza z zakresu nowych technologii oraz sztucznej inteligencji. Na tak podatnym gruncie rozwija się wiele startupów oraz firm już od lat działających na rynku. Dzięki sprzyjającej atmosferze współpracy i wymiany wiedzy Trójmiasto jest dobrym miejscem dla wysoko wykwalifikowanych specjalistów z całego spektrum zagadnień sztucznej inteligencji.

Przejdźmy teraz do Państwa działań na Pomorzu. Firma Hapag-Lloyd jako część wiodącej globalnej firmy transportowej z pewnością nieprzypadkowo wybrała Gdańsk na siedzibę Knowledge Center. Po pierwsze, że względu na świetne warunki do rozwoju zaawansowanych technologii – w tym sztucznej inteligencji, a po drugie, to właśnie tutaj przypływają największe kontenerowce świata, co umożliwia wykorzystanie w praktyce opracowanych przez Państwa rozwiązań. Na czym one polegają?

Paweł Zawadka, Director Complementary Technologies w Hapag-Lloyd: W Hapag-Lloyd skupiamy się na bardzo praktycznym zastosowaniu sztucznej inteligencji. Obecnie prowadzimy na przykład projekty, w ramach których automatyzujemy obsługę dokumentów przewozowych.

Dotychczas weryfikacja i przydzielenie sprawy do obsługi odbywało się manualnie, co zajmowało nawet do 120 minut od momentu przekazania nam dokumentacji przez klienta. Udało się nam skrócić ten czas do 3 sekund. Dzięki temu pracownicy mogą się skupić na innych zadaniach w procesie, gdzie potrzebna jest ocena i podejmowanie decyzji przez człowieka.

Wykorzystujemy tutaj narzędzia do przetwarzania języka naturalnego, gdzie łączona jest wiedza z zakresu sztucznej inteligencji oraz lingwistyki. To tylko jeden z obszarów, którym się zajmujemy.

Cały czas pojawiają się nowe wyzwania biznesowe i dlatego tak ważne było dla naszej firmy powstanie Knowledge Center w Gdańsku, gdzie zajmujemy się szeroką gamą powiązanych usług i technologii.

Głównym celem Hapag-Lloyd jest „wprowadzenie firmy na kolejny poziom doskonałości cyfrowej” – jak piszą Państwo o sobie. W jaki sposób gdańskie Knowledge Center pomaga w realizacji tego celu?

Adam Sikorski, Director Knowledge Center w Hapag-Lloyd: Nowe technologie rewolucjonizują również logistykę i transport kontenerowy. Hapag-Lloyd dąży do opracowania i wykorzystania najnowocześniejszych technologii oraz narzędzi, które pozwolą mu stale być w czołówce firm tworzących i kształtujących tą branżę.

Jako Knowledge Center jesteśmy ukierunkowani na sprawne opracowywanie oraz skuteczne wprowadzanie nowych pomysłów i najnowocześniejszych rozwiązań, które wspierają naszą organizację. Wspólnie jesteśmy nie tylko szybsi w ich wdrażaniu, ale również umożliwiamy dalszy dynamiczny rozwój firmy. W szczególności w zakresie zwinnego wdrażania innowacyjnych rozwiązań cyfrowych w pełni zorientowanych na nasz biznes i klientów.

DAC z kolei specjalizuje się w tworzeniu oprogramowania i integracji sprzętu, na przykład w złożonych systemach IoT. Tworzycie Państwo technologie tzw. „oduczania maszynowego”. Na czym one polegają w kontekście wykorzystania sztucznej inteligencji?

Agata Kukwa, Head of Communications w DAC: Uczenie maszynowe to jeden z przykładów użycia sztucznej inteligencji. Model wytrenowany z użyciem gigabajtów danych zapamiętuje i wykorzystuje je w swoich prognozach i przy podejmowaniu decyzji. W przypadku cyberataku wprowadzane są błędne dane i od teraz ten zainfekowany model wykona działania, które mogą różnić się od oczekiwanych.

Świetnym przykładem była głośna trzy lata temu historia berlińskiego artysty, który stworzył wirtualny korek w Google Maps, ciągnąć za sobą wózek z 99-cioma smartfonami wzdłuż pustej ulicy. Aby poradzić sobie z takimi scenariuszami, jedynym sposobem jest sprawienie, by model zapomniał o części swojej nowej nauki. Ma to na celu zagwarantowanie zaufania do modeli i algorytmów sztucznej inteligencji, zapobieganie atakom trojanów AI, a także zatruwaniu danych szkoleniowych AI.

Jakie narzędzia DAC rozwija na Pomorzu?

Agata Kukwa, Head of Communications w DAC: W DAC mamy na koncie kilka wdrożeń sztucznej inteligencji u klientów, np wsparcie w automatyzacji rejsu łodzi, uzyskując częściową, a następnie pełną autonomię, z możliwością zdalnego sterowania; dla firmy Enelion usprawniamy procesy ładowania samochodów elektrycznych i rozliczeń za wykorzystaną energię; pomagamy też klientom podejmować decyzje biznesowe, wykorzystując modelowanie predykcyjne z wykorzystaniem danych bieżących i historycznych, na przykład w przypadku produkcji i sprzedaży odzieży.

Nasza spółka-córka rexs.io pracuje natomiast nad „czarną skrzynką” dla urządzeń autonomicznych wykorzystywanych w przemyśle. Bierzemy też udział w innym międzynarodowym projekcie badawczym, gdzie pracujemy nad sposobami ochrony sztucznej inteligencji przed zatruciem niepoprawnymi danymi, a także sposobami radzenia sobie z nieoczekiwanymi zachowaniami AI. To tu pracujemy nad technologią maszynowego oduczania.

Digital Innovation Hub łączy natomiast świat biznesu z akademią, a także wspiera polskich przedsiębiorców w procesie cyfrowej transformacji. Na jakiego rodzaju pomoc mogą liczyć?

Mateusz Dyrda, dyrektor zarządzający w dih4.ai: Digital Innovation Hub to przede wszystkim miejsce stymulujące polskie przedsiębiorstwa w procesie wdrażania nowoczesnych rozwiązań w swojej działalności. DIH, realizowany w ramach konsorcjum firmy Voicelab.AI oraz Politechniki Gdańskiej, to ośrodek specjalizujący się w rozwiązaniach z zakresu sztucznej inteligencji. Eksperci współpracujący z dih4.ai pomagają polskim firmom nie tylko we wdrażaniu nowoczesnych narzędzi, ale przede wszystkim analizują to, co dla biznesu najważniejsze, czyli zysk z takiej inwestycji.

Specjalnie w ramach programu DIH-u powstało unikatowe narzędzie pozwalające ocenić szanse i zagrożenia, koszty, a także możliwości płynące z wdrożenia sztucznej inteligencji. Oprócz tego, dla beneficjentów naszych działań przygotowaliśmy szkolenia oraz kursy pozwalające zorientować się w technologiach AI.

Mówiąc o sztucznej inteligencji, musimy pamiętać również o jej podstawowym składniku, jakimi są dane uczące. Zbieranie ich, opisywanie i dbanie o wysoką jakość to niezwykle trudne zadania. Już dziś powstają firmy, które zajmują się wyłącznie zbieraniem i sprzedażą danych uczących, które potrafią pochłaniać większe części budżetów projektów AI. Potrzebne są zatem publicznie dostępne repozytoria danych, pozwalające na dynamiczny rozwój technologii.

Wartą uwagi jest również dostępna moc obliczeniowa, którą dih4.ai udostępnia firmom zainteresowanym opracowaniem własnych rozwiązań z zakresu sztucznej inteligencji. Aby rozwiązania nie pozostały jedynie w sferze software’owej, w Gdańskim Parku Naukowo-Technologicznym powstało Laboratorium Robotyczne, przestrzeń dedykowana do prac nad prototypami, wyposażona we wszystkie potrzebne narzędzia.

W jakim kierunku, zdaniem Digital Innovation Hub, poprowadzimy sztuczną inteligencję, a w jakim ona poprowadzi nas?

Mateusz Dyrda, dyrektor zarządzający w dih4.ai: Jak każda nowa technologia, sztuczna inteligencja może zostać wykorzystana zarówno w dobrych, jak i złych celach. Perspektywa taniej, szybkiej i precyzyjnej diagnostyki medycznej wykorzystującej AI wydaje się malować rozwój tej dziedziny w kolorowych barwach.

Z drugiej strony, coraz bardziej widoczne są problemy wynikające z niewłaściwego użycia sztucznej inteligencji. DeepFake’i, czyli sztucznie wygenerowane materiały filmowe, coraz trudniejsze do odróżnienia od oryginałów, stanowią nie tylko zagrożenie dla prywatności konkretnych osób. Możliwość nieograniczonego generowania treści, często fałszujących rzeczywistość, stanowi realne zagrożenie, np. dla procesów wyborczych w krajach demokratycznych.

Kolejnym zagrożeniem dla rozwoju sztucznej inteligencji są nasze własne wady. To my wybieramy, jakie dane przedstawimy jako rzeczywistość w procesie uczenia się algorytmów sztucznej inteligencji. Jeżeli zbiory takich danych będą w jakiś sposób ukierunkowane, np. poprzez nasze uprzedzenia, nawet nieświadomie możemy przenieść je na działanie AI.