Znaleziono także 53 niemieckie nieśmiertelniki, które zdecydowanie ułatwiają proces identyfikacyjny. Warto nadmienić, że poszukiwania odbywały się na podstawie archiwalnej listy poległych w Starej Kiszewie. Wszystko wskazywało na to, że miejscem pochówku jest właśnie cmentarz w Starej Kiszewie.
- W mogiłach znajdowały się również fajki, grzebyki, obrączka, sygnety, zegarek, pagony wojskowe - wymienia Jerzy Romel, kierownik grupy ekshumacyjnej Fundacji "Pamięć" . - Te wszystkie przedmioty pomagają w procesie identyfikacyjnym, zwłaszcza w tych przypadkach, gdy nie ma nieśmiertelnika. Ustalamy także wiek i wzrost żołnierzy, aby porównać je z danymi, którymi dysponujemy.
W procesie poszukiwawczym nieocenione okazują się także zeznania świadków.
- Nie zawsze mamy do dyspozycji listę poległych - dodaje Jerzy Romel. - Podczas akcji w Starej Kiszewie wiedzieliśmy, kogo szukamy. Bywa jednak, że to mieszkańcy wskazują nam miejsce, w którym jak przypuszczają, mogą znajdować się polegli żołnierze. Czasami proces identyfikacyjny może być trudny.
W Starej Kiszewie pochowani byli żołnierze Wehrmachtu z 251 Dywizji Piechoty. Zginęli podczas walk z nacierającą Armią Czerwoną. W większości przypadków to szeregowcy. Byli jednak wśród nich także podoficerowie i oficerowie. Według wstępnych ustaleń mieli od 18 do 45 lat. Zginęli na przełomie lutego i marca 1945 roku.
- Każdemu człowiekowi należy się godny pochówek - mówi ks. Andrzej Taliński, proboszcz parafii w Starej Kiszewie. - To historia ocenia ludzi, którzy zginęli w różnych zakątkach świata, a my jako kolejne pokolenie jesteśmy zobowiązani oddać hołd każdemu zmarłemu człowiekowi.
Nie wszystkich żołnierzy udało się jednak odnaleźć podczas działań prowadzonych na terenie gminy Stara Kiszewa.
- Mieliśmy także informację o 11 żołnierzach pochowanych w Lipach, i niestety, nie udało nam się ich odnaleźć, a dodam, że cmentarz sprawdziliśmy w 90 procentach - dodaje Jerzy Romel. - Mamy także listę 12 żołnierzy, którzy prawdopodobnie zostali pochowani w ogrodzie przy starej szkole w Starej Kiszewie i ich również nie udało się odnaleźć. Zależałoby nam, aby odnaleźć szczątki tych żołnierzy, ponieważ jednego z nich, Johana Bergera, poszukuje rodzina, w tym m.in. żyjący wnuk.
Szczątki zostaną przeniesione na cmentarz w Glinnej, gmina Stare Czarnowo.
POLECAMY NA DZIENNIKBALTYCKI.PL:
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
