SYLWESTER. Skąd się wywodzi? Jakie są zwyczaje i przesądy związane z sylwestrem? Jak świętujemy 31 grudnia?

31 grudnia - tj. w wigilię Nowego Roku - obchodzimy Sylwestra. Pochodzenie tej nazwy może wyjaśnić nam pewna legenda. Jak wynika z proroctw Sybilli w 1000-nym roku miał nastąpić rzekomy koniec świata. Wszystko to za sprawą latającego potwora - ognistego smoka Lewiatana. Legenda mówi, że stwór ten, przebywający w lochach Watykanu, uwięziony tam przez papieża Sylwestra I, zakneblowany tzw. papieską pieczęcią, budzi się w nocy z 999 na 1000 rok.

W trakcie przebudzenia skruszyć on miał Pieczęć Rybaka, zerwać łańcuchy i spalić swoim ognistym płomieniem wszystko co stanęło mu na drodze. Kiedy więc nastał 999 rok, a następca papieża przybrał imię Sylwester II, w Rzymie i krajach chrześcijańskich zapanowało ogromne przerażenie, które później nazywane było kryzysem milenium.

Przestraszeni ludzie kryli się w domach i odprawiali modły w intencji przeżycia końca świata. Nastała północ, a zmora ludzi - Lewiatan - nie pojawiła się na moście św. Anioła. Uciechom nie było końca! Tańczące tłumy Rzymian wybiegły na ilice i w blasku rozpalonych pochodni i ognisk świętowali zwycięstwo. Papież Sylwester II udzielił błogosławieństwa światu - na nadchodzący nowy rok, nowy wiek, a nawet - nowe tysiąclecie. Istnieje prawdopodobieństwo, że właśnie dlatego ostatni dzień roku świętujemy w blasku świateł, z winem w ręku i w otoczeniu najbliższych.

W Polsce pierwsze obrzędy sylwestrowe pojawiły się dopiero w XIX wieku. Prawdopodobnie przybyły one do nas z Europy Zachodniej. Początkowo sylwestra obchodziły tylko zamożniejsze warstwy społeczeństwa.

Arystokraci witali nowy rok popijając słynnego Tokaja. Aby przegonić stary rok strzelano z bicza. Pozostałe warstwy odprawiały polowania i strzelania z batów. Ponadto, częstym zwyczajem było składanie sobie życzeń i ucztowanie w gronie najbliższych. Z sylwestrem wiążą się takie tradycje jak chociażby wypiekanie boczniaczków i szczodraków. Pieczywo to miało przynieść zdrowie i szczęście.

Nowy Rok obchodzono w radosnej atmosferze - dzieci robiły sąsiadom psikusy i uczestniczyły w wieczornych kuligach. W niektórych dworach kultywowano ludowe zwyczaje. Jeden z nich nawiązywał do wigilii Bożego Narodzenia - głosił on bowiem, że w Nowy Rok należy wystrzegać się czynności uznawanych za nieprzyjemne i niekonieczne. Obawa związana z ich wykonywaniem w najbliższej przyszłości związana była z porzekadłem: "Jaki Nowy Rok, taki cały rok".

Zwyczaj witania Nowego Roku alkoholem pojawił się w Polsce w okresie powojennym. Wórwczas z nocą sylwestrową związanych było wiele różnych przesądów - chociażby ten dotyczący pierwszego gościa, jaki w Nowym Roku wejdzie do domu. Tego dnia dziewczęta lały wosk po to, aby dowiedzieć się, co przyniesie im kolejny rok.

Tradycje te uległy zmianom i dzisiaj już mało kto wie, jak obchodzono sylwester w dawnych czasach. Wróżby, lanie wosku i polowania zostały zastąpione przez kolorowe fajerwerki. Bez względu na upływ czasu - sylwester nadal kojarzy się wszystkim z radością, muzyką, tańcami i szaloną zabawą do białego rana.

ZOBACZ TAKŻE: Sylwester w Trójmieście 2018/2019. Organek, Łąki Łan, Bovska i Czerwone Gitary! Tak powitaliśmy Nowy Rok! Miejskie imprezy [1.01.2019]

W czasach współczesnych o północy na ulicach gromadzą się ludzi i podziwiają pokazy sztucznych ogni czy błyszczących na niebie petard. Pokazy te od wielu lat cieszą się ogromnym zainteresowaniem. Nie oznacza to jednak, że nie ma ich przeciwników.

Tej nocy - w renomowanych restauracjach, na wytwornych balach czy na hucznych domówkach - strzelają korki od butelek z szampanem i rozbrzmiewa głośna muzyka. To właśnie wtedy wszyscy żegnają stary rok i witają kolejny.

Najczęstszą formą świętowania sylwestra są imprezy sylwestrowe. W niektórych domach respektuje się jeszcze powojenne tradycje i leje wosk.

Jednym z najbardziej popularnych przesądów jest ten mówiący, aby nie wchodzić ze starymi problemami w nowy rok. Jeśli chcemy się uwolnić od niemiłych wspomnień i przeżyć, to powinniśmy w sylwestrową noc spisać swoje zmartwienia na czerwonym papierze i je później spalić. Noworoczny płomień ma rzekomo unicestwić już na zawsze niemiłe wspomnienia.

Kolejny z nich mówi, aby wszelkie długi i pożyczki uregulować jeszcze przed zakończeniem starego roku, żeby nie wchodzić z nimi w nowy rok i nie stać się w najbliższej przyszłości ofiarą niesłownych dłużników. Ponadto, istnieje pogląd tłumaczący, że gdy wejdziemy w nowy rok z zadłużeniami - przez kolejne 365 dni będziemy cierpieć na brak pieniędzy. Jeszcze inni 31 grudnia wkładają do portfela łuski w wigilijnego karpia.

Niektórzy są zdania, że tego dnia warto włożyć na siebie nową bieliznę i ubrania - koniecznie z metką. Ma to zagwarantować nam piękny wygląd i powodzenie u płci przeciwnej w następnych miesiącach.

Starsze osoby głoszą, że 31 grudnia nie powinno się sprzątać, bo "wymiata się" wtedy szczęście z domu.

Pomyślność może przynieść nakręcenie zegarów tuż po północy. Kiedy zegar wybije północ, wówczas najstarsza osoba w rodzinie powinna szeroko otworzyć okno lub drzwi. W ten sposób zaproszą się do środka Nowy Rok i życzliwe duchy.

Kolejny przesąd dotyczy rozwiedzionych kobiet i panien, które chcą dowiedzieć się, jakie będzie imię ich przyszłego wybranka. Powinny one po północy uważnie nasłuchiwać prowadzonych dookoła rozmów. Pierwsze męskie imię, które do nich dotrze będzie prawdopodobnie imieniem ich przyszłego męża.

Kolejny sposobem na poznanie przyszłości jest wróżba z bąbelkami w kieliszku z szampanem. Duże bąbelki symbolizują rok przemian, wypadków i romansów. Drobne i unoszące się równymi łańcuszkami do góry, zwiastują zdrowie oraz radosne dni w życiu rodzinnym.

Warto znać tradycje i zwyczaje sylwestrowe, które mogą nam urozmaicić zabawy sylwestrowe. Wszelkie wróżby potraktujmy jednak z pewnym przymrużeniem oka, bowiem nie zawsze się one sprawdzają.

Niegdyś 1 stycznia następował ciąg dalszy sylwestrowych zabaw. Tego dnia śpiewacy chodzili po domach i rozweselali towarzystwo. Warto mieć na uwadze, że w każdym rejonie Polski panowały inne zwyczaje. W dzisiejszych czasach Nowy Rok jest na ogół bardzo spokojny i cichy, a ulice nie cieszą się zbytnią obecnością mieszkańców. 1 stycznia wszyscy odpoczywają po nocnych zabawach. W związku z tym Nowy Rok jest też nazywany czasami Dniem Świętego Śpiocha lub Narodowym Dniem Kaca.

ZOBACZ TAKŻE: Gdański Sylwester 2019 w sześciu dzielnicach. Z gwiazdami, ale bez fajerwerków